Είμαστε στο δρόμο και κάποιος συνάνθρωπος μας, κινητικά ανάπηρος, μας ζητάει βοήθεια να διασχίσει το δρόμο, αδιαφορούμε. Παρκάρουμε χωρίς τύψεις και ενδοιασμούς σε χώρους πάρκινγκ για ΑΜΕΑ. Δεν δίνουμε ποτέ βοήθεια χρηματική ή οποιαδήποτε είδους βοήθεια σε ευπαθείς ομάδες πληθυσμού. Δεν μας ενδιαφέρει τίποτα παρά μόνο ο εαυτός μας. Το συναίσθημα είναι μια άγνωστη λέξη για εμάς. Δεν μπορούμε να νιώσουμε πόνο, θλίψη, χαρά ή έστω θυμό. Η απάθεια η συναισθηματική αδιαφορία είναι οι λέξεις που μας χαρακτηρίζουν. Σας έχουν τύχει τα παραπάνω; Σας έχει τύχει να νιώθετε συναισθηματικά νεκροί; Να μη νιώθετε τίποτα για κανέναν. Ούτε αγάπη, ούτε μίσος, ούτε θυμό… ΤΙΠΟΤΑ.
Να αισθάνεστε ότι δεν έχετε τίποτα μέσα σας για να δώσετε και υποσυνείδητα, να αρνείστε να πάρετε από μια σχέση;
Να υπάρχουν δίπλα σας άνθρωποι που ξέρετε ότι σας αγαπάνε κι εσείς να μη μπορείτε να νιώσετε τίποτα γι’ αυτούς;
Να υπάρχει μέσα στην ψυχή σας ένα απόλυτο κενό; Αν λοιπόν συμβαίνουν αυτά τότε έχουμε να κάνουμε με μια διαφορετική μορφή αναπηρίας, τη συναισθηματική αναπηρία!
Στις μέρες μας, η συναισθηματική αναπηρία θεωρείται μια μορφή άμυνας στις αλλοτριωτικές συνθήκες διαβίωσης, που επιβάλλει η κρίση. Γινόμαστε συναισθηματικά ανάπηροι για να βιώσουμε με το λιγότερο οδυνηρό τρόπο την καταχνιά της σκληρής πραγματικότητας. Δεν ενεργοποιούνται τα συναισθήματα για να μη νιώθουμε λύπη, αγανάκτηση, κοροϊδία. Όλα βαίνουν καλώς για τους απαθείς και κλεισμένους στο συναισθηματικό καβούκι τους, δεν επηρεάζονται ή πιστεύουν ότι δεν επηρεάζονται από τα μέτρα λιτότητας. Νιώθουν ένα είδος ασφάλειας, η συναισθηματική ακαμψία αποτελεί άμυνα γι’ αυτούς. Σύμφωνα με κοινωνικές έρευνες οι άντρες είναι εκείνοι που έχουν μεγαλύτερη τάση για συναισθηματική αναπηρία.
Πολλές φορές θεωρείται και προσόν αν σκεφτεί κανείς ότι διευθυντές και υψηλά στελέχη κατέχουν ακριβώς υψηλή θέση στην κοινωνική ιεράρχηση, επειδή έχουν πάθει ένα είδος στείρωσης των συναισθημάτων. Οι συναισθηματισμοί όταν κυριαρχούν στον ψυχικό κόσμο του ατόμου δεν του εξασφαλίζουν τη σίγουρη επιτυχία, γιατί μετριάζουν την ισχυρή του θέληση για ατομική επιτυχία και κέρδος, δίνοντας και μια βαρύτητα στο κοινωνικό καλό. Χάνεται λοιπόν η ψυχρή λογική και το άτομο αποπροσανατολίζεται από τον στόχο που είναι ατομικός και μόνο…. Ο στόχος εμπεριέχει και το κοινωνικό σύνολο πλέον.
Είναι αλήθεια ότι τις περισσότερες φορές ο άνθρωπος πετυχαίνει πράγματα όταν κινείται στα όρια της ψυχρής λογικής. Αυτή είναι που τον κάνει να σκέπτεται όλες τις πτυχές του στόχου και να μην ξεφεύγει από αυτές. Τα συναισθήματα δεν είναι αντικειμενικά ενεργοποιούν τον υποκειμενικό παράγοντα και πολλές φορές παραποιούν την πραγματικότητα, γιατί εμπλέκουν τη φαντασία και τα προσωπικά πιστεύω. Ωστόσο, το συναίσθημα είναι εκείνο που δίνει χρώμα στη λογική… Και σίγουρα είναι ανάπηρος όποιος δεν έχει συναίσθημα, όχι γιατί του λείπει μέλος του σώματος, αλλά γιατί απουσιάζει κομμάτι της ψυχής.
Βάλτε συναίσθημα σε ότι κάνετε, είτε πρόκειται για δουλειά είτε πρόκειται για χόμπι. Βάλτε συναίσθημα στις σχέσεις σας με τους άλλους. Είναι πλέον το μόνο ανέξοδο μα τόσο πολύτιμο αγαθό. Η ανθρωπιά, η ζεστασιά, ένα χαμόγελο και ένα ευθύ βλέμμα είναι τα στοιχεία που θα ενώσουν το διαλυμένο πάζλ της κοινωνίας. Η απομόνωση, η συναισθηματική ακαμψία και η ένταξη στα γρανάζια ενός ιλιγγιώδους ρυθμού ζωής, μας κάνουν ρομπότ. Η αδιαφορία για τους άλλους στην ουσία είναι αδιαφορία για εμάς τους ίδιους, γιατί και εμείς μέρος του όλου είμαστε! Κρίκοι αλυσίδας αποτελούμε! Συναίσθημα αλλά και λογική λοιπόν, δυο όροι αλληλεξαρτώμενοι. Η απουσία του ενός από τους δύο κρίνεται άκρως επικίνδυνη για όλους μας. Η πρόοδος δεν επιτυγχάνεται χωρίς λογική αλλά και όταν απουσιάζει το συναίσθημα πέφτουμε στην αποτελμάτωση του εαυτού μας, σε μια σύγχρονη μορφή αναπηρίας τη συναισθηματική αναπηρία! Που υπονομεύει την κοινωνική συνοχή αλλά και την υγεία του ίδιου του ατόμου.
Τα άτομα που έχουν συναισθηματική αναπηρία είναι τα κατεξοχήν ευάλωτα σε κρίσεις πανικού. Τα καταπιεσμένα συναισθήματα έρχονται στην επιφάνεια σε ανύποπτο χρόνο, έχοντας σοβαρές επιπτώσεις τόσο στην ψυχική αλλά και σωματική υγεία. Η επαφή με το φυσικό περιβάλλον, η μουσική , το θέατρο, ακόμα και δραστηριότητες όπως θεραπευτική ιππασία θεωρείται ότι αναμοχλεύουν τον εσωτερικό μας κόσμο και ενεργοποιούν τα νεκρά συναισθήματα. Η συναισθηματική απάθεια και αδιαφορία είναι ένα οχυρό που προφυλάσσει το άτομο από τον ψυχικό πόνο και την απογοήτευση. Δεν περιμένει τίποτα, δεν απαιτεί, δεν συμμετέχει και κατά συνέπεια αυτών δεν εξοργίζεται, δεν αντιδρά σιωπηλό παρακολουθεί τα κοινωνικά δρώμενα και μόνο η ψυχρή λογική το διακατέχει.
Αδιαμφισβήτητα η συναισθηματική αναπηρία οδηγεί σε ακρωτηριασμένες προσωπικότητες. Χωρίς συναίσθημα η ζωή μας θα ήταν άνυδρη έρημος! Χωρίς μια όαση, χωρίς λουλούδια και καρπούς, χωρίς ήλιο παρά μόνο σκιές. Χωρίς συναίσθημα δε θα υπήρχε τέχνη, δε θα υπήρχε η συγκίνηση του δημιουργού που αποτελεί προϋπόθεση της τέχνης. Τέχνη είναι η αποτύπωση των συναισθημάτων. Χωρίς Τέχνη ούτε πολιτισμός, χωρίς πολιτισμό ούτε άνθρωποι θα υπήρχαν, αλλά μόνο ζώα. Η εξέλιξη του ανθρώπινου είδους στο χρόνο οφείλεται και στο συναίσθημα που ενεργοποιεί και μεταποιεί τις αρχέγονες μορφές αντίδρασης σε πολιτισμικά στοιχεία.
Σε σιωπηλούς καιρούς πρέπει να δώσουμε τέλος στη συναισθηματική μας φίμωση. Με νεκρά συναισθήματα δεν πάμε μπροστά. Ο ποιητής Γ. Σεφέρης είχε πει: Ανεξήγητο δεν καταλαβαίνω τους ανθρώπους όσο και να παίζουν με τα χρώματα είναι όλοι τους μαύροι! Ας πετάξουμε λοιπόν από τη ζωή μας όλα εκείνα που μας μαυρίζουν, μας νεκρώνουν και μας απομονώνουν.
Γράφει η κα. Ιωάννα Χαρμπέα κοινωνιολόγος/συγγραφέας μυθιστορημάτων και παιδικών παραμυθιών!