Βουλιάζει ο κάμπος της Θεσσαλίας

Μέχρι και 14 εκατοστά τον χρόνο βυθίζεται το έδαφος του θεσσαλικού κάµπου εξαιτίας της υπεράντλησης υδάτων.

Μέχρι και 14 εκατοστά τον χρόνο βυθίζεται το έδαφος του θεσσαλικού κάµπου εξαιτίας της υπεράντλησης υδάτων. Ελληνες επιστήµονες που εξέλιξαν µια πρωτοποριακή τεχνική για να αξιολογούν δορυφορικά δεδοµένα διαπίστωσαν για πρώτη φορά ότι τουλάχιστον από το 1992 ο κάµπος καθιζάνει από το κενό που δηµιουργεί η άντληση νερού στους υδροφόρους ορίζοντες.

Ηταν ανησυχητικές οι ρωγµές που άρχισαν να εµφανίζονται στο έδαφος και σε σπίτια χωριών του θεσσαλικού κάµπου όπως το Κιλελέρ, το Αρµένιο, το Στεφανοβίκι, το Μελίσσι. Από την πόλη της Λάρισας µέχρι τη λίµνη Κάρλα στα νοτιοανατολικά, µία απέραντη έκταση από καλλιεργούµενες εκτάσεις δείχνει να παραµορφώνεται κάθε χρόνο εξαιτίας της υπεράντλησης νερού για άρδευση.

«Τα σπίτια µπορούν να απορροφήσουν παραµορφώσεις του εδάφους µέχρι 3-4 εκατοστά αλλά σε πολλές περιπτώσεις η κατάσταση είναι σοβαρότερη», είπαν µηχανικοί στον επίκουρο καθηγητή του Τµήµατος Γεωγραφίας Ισαάκ Παρχαρίδη, που µαζί µε συναδέλφους του από τον ΟΑΣΠ και το ΙΓΜΕ επισκέφθηκε την περιοχή.

Ο κ. Ι. Παρχαρίδης είναι ειδικός σε θέµατα παρατήρησης φυσικών καταστροφών της Γης από το ∆ιάστηµα µε χρήση δορυφορικών συστηµάτων. Ο ίδιος µαζί µε συνεργάτες του στο πανεπιστήµιο εξέλιξε τα τελευταία χρόνια την τεχνική της συµβολοµετρίας ραντάρ, η οποία χρησιµοποιεί τα «µάτια» δορυφόρων σε απόσταση 800 χιλιοµέτρων από τη Γη για να αποτυπώνει την παραµόρφωση που υφίσταται το έδαφος ή αντικείµενα, ακόµα και όταναυτή είναι 1 µε 2 χιλιοστά τον χρόνο.

Αυτό έκαναν και στην περίπτωση της Θεσσαλίας, όπου µε χρηµατοδότηση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισµό ∆ιαστήµατος αξιοποίησαν δύο δορυφόρους του Οργανισµού, οι οποίοι πραγµατοποιούν µία πλήρη περιφορά της Γης, από Βορά προς Νότο, κάθε 35 ηµέρες.

«Είναι εποχικό το φαινόµενο που συµβαίνει στη Θεσσαλία. Και αρκετά σοβαρό», λέει στα «ΝΕΑ» ο έλληνας καθηγητής. «Για να αρδευτούν οι απέραντες καλλιεργούµενες εκτάσεις, απαιτείται η άντληση τεράστιων ποσοτήτων νερού από τους υπόγειους υδροφόρους ορίζοντες. Οταν το νερό αντλείται, χωρίς να αναπληρώνεται άµεσα λόγω µειωµένων βροχοπτώσεων, τότε βαθιά στο υπέδαφος της Γης δηµιουργείται ένα κενό το οποίο έρχεται να καλύψει το ίδιο έδαφος µε αποτέλεσµα στην επιφάνεια της Γης να δηµιουργείται η καθίζηση». Και όπως απέδειξε η πολύµηνη µελέτη των δορυφορικών δεδοµένων, η καθίζηση αυτή µπορεί να φθάσει κάθε χρόνο τα 10 έως και τα 14 εκατοστά.

Είναι ένα φαινόµενο που αρχίζει από τον Μάιο και διαρκεί µέχρι τον Οκτώβριο. Οταν οι βροχές επανέρχονται τον χειµώνα και οι υπόγειοι υδροφόροι ορίζοντες εµπλουτίζονται ξανά, η παραµόρφωση οµαλοποιείται σε έναν µικρό βαθµό καθώς το έδαφος ανυψώνεται λίγα εκατοστά. Στην αρχική του θέση δεν επανέρχεται όµως.Η καθίζηση στον κάµπο δεν είναιτωρινό φαινόµενο. Συµβαίνει εδώ και 18 χρόνια. Η οµάδα του κ. Παρχαρίδη κατέληξε σε αυτό το συµπέρασµα όταν κατάφερε να διαβάσει και τις πληροφορίες που κατέγραφαν οι δορυφόροι ήδη από το 1992, όταν εκτοξεύτηκαν στο ∆ιάστηµα. Τις πληροφορίες αυτές συγκέντρωναν οι δορυφόροι αλλά εκείνα τα χρόνια δεν είχαν αναπτυχθεί οι απαραίτητες τεχνολογίες για να τις αξιοποιήσουν. Το έκαναν λοιπόν «αναδροµικά» στο Χαροκόπειο.

Οι δορυφοροί ρανταρ που αξιοποίησαν οι ερευνητές στο Χαροκόπειο Πανεπιστήµιο µπορούν και καταγράφουν µε θαυµαστή ακρίβεια την απόσταση που τους χωρίζει από την επιφάνεια του εδάφους της Γης. Την απόσταση αυτή αποτυπώνουν στα επιστηµονικά τους όργανα και καθώς διαγράφουν την ίδια τροχιά επί χρόνια πάνω από τις ίδιες περιοχές, είναι σε θέση να αναδεικνύουν ακόµη και την παραµικρή παραµόρφωση, ενός ή δύο χιλιοστών που είναι δηλαδή αόρατη µε γυµνό µάτι.

Στον θεσσαλικό κάµπο, όµως, τα σηµάδια της παραµόρφωσης είναι ορατά σε σπίτια. Οι επιστήµονες του Οργανισµού Αντισεισµικού Σχεδιασµού – Προστασίας και του ΙΓΜΕ τις κατέγραψαν και διερευνούν το ενδεχόµενο η παραµόρφωση αυτή να εκτονώνεται κατά µήκος κάποιων ρηγµάτων. Οι επιπτώσεις της καθίζησης είναι ορατές και σε δρόµους. Από την ίδια περιοχή διέρχεται και η γραµµή του τρένου.

Η τεχνική αυτή, σύµφωνα µε τους ειδικούς, µπορεί να δώσει εξαιρετικά αποτελέσµατα και σε πολλές άλλες περιπτώσεις στις οποίες η εδαφική παραµόρφωση ανεξάρτητα από το αίτιο µπορεί να δηµιουργήσει πρόβληµα στις υπερκείµενες κατασκευές και υποδοµές.

Τα Νέα