Βασίλης Παππάς: Η Κολυμβήθρα του Σιλωάμ στη χώρα των Λωτοφάγων

(μνήμες 21 Απριλίου 1967 και μεταπολίτευση. Η Δημοκρατία «οικοδομήθη» επί της άμμου? Ερώτημα με αφορμή μια πρόσκληση!)

Στον νεοελληνικό λόγο μεταχειριζόμαστε τη φράση «Κολυμβήθρα του Σιλωάμ», όταν θέλουμε να πούμε για κάτι θαυματουργό, για κάτι που έφερε αναγέννηση, εξιλέωση, αναζωογόνηση, αναμόρφωση, εξαγνισμό, απαλλαγή από τις αμαρτίες ενός ανθρώπου, (βλ. και κατά Ιωάννη, θ΄ 1-38).

΄Ισως κάτι θαυματουργό όπως η «επανάστασις» στις 21 Απριλίου 1967!

Ίσως κάτι που θα έφερνε την αναγέννηση, όπως ο αναγεννώμενος φοίνικας της «επαναστάσεως»! Την «επανάσταση» στις 21 του Απρίλη και όχι την Επανάσταση του 21, κατά την οποία μερικοί ταγματάρχες και συνταγματάρχες, μερικοί ίλαρχοι και ανθυπίλαρχοι, μερικοί λοχαγοί και επιλοχίες με μια φωνή (των τανκς) και μια γροθιά (των γκλοπς του ΕΑΤ-ΕΣΑ) προσπάθησαν να σώσουν τη χώρα από την καταστροφή.

Αυτή η αναμόρφωση, αυτός ο εξαγνισμός, αυτή η αναζωογόνηση ξεκίνησε την ίδια εκείνη ημέρα της 21ης Απριλίου. Με έναν κύκλο βίας και αίματος. Η «αναίμακτος επανάστασις» ήδη τις δύο πρώτες ημέρες της επιβολής της, είχε τους πρώτους τρείς νεκρούς. Τον Παναγιώτη Ελή στις 22-4-1967, δολοφονηθέντα στον Ιππόδρομο του Φαλήρου, εμπρός σε εκατοντάδες κρατούμενους, προς παραδειγματισμό των υπολοίπων. Βέβαια αυτός δεν μετράει – αριστερός ήταν (ΕΔΑ) – τα ήθελε και τάπαθε.

Την ημέρα της κοινοβουλευτικής εκτροπής ο 15χρονος Βασίλης Πεσλής δολοφονήθηκε στην πλατεία Αττικής από τον έφεδρο λοχία … (εξοστρακισμό σφαίρας έγραψε ο γνωστός ιατροδικαστής της χούντας Αγιουτάντης) και η 24χρονη Μαρία Καλαβρού στην Πατησίων, στο ύψος του “Ράδιο-Σίτυ» από τον υπίλαρχο (…). Αυτόπτης μάρτυρας αναφέρει στη δικογραφία: «Αιφνιδίως, ο άνθρωπος που βρισκόταν στον πυργίσκο ενός από τα τανκς, μετακίνησε το πολυβόλο εναντίον των κοριτσιών και έριξε μια ριπή από απόσταση περίπου πέντε μέτρων. Ακούστηκαν ουρλιαχτά και τα τανκς προσπέρασαν».

Αλήθεια ποιο χέρι όπλισε κατώτερους αξιωματικούς, ποιος νους μεγέθυνε το εγώ τους, πυροβολώντας αόπλους? Θυμηθείτε τους ελεύθερους σκοπευτές στον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας για τους οποίους ο εχθρός ήταν γυναίκες και παιδιά που γυρνούσαν με σακούλες από τα σουπερμάρκετ. Εδώ εχθρός δεν ήταν οι «εαμοβούλγαροι» στα βουνά του Γράμμου, στα απέναντι χαρακώματα, για τους οποίους γνώριζες ότι η δική σου ζωή ήταν ο δικός τους θάνατος (Ψυχή βαθιά, Παντελής Βούλγαρης). ΄Ηταν απλοί καθημερινοί άνθρωποι – νέοι/ες της διπλανής πόρτας. Με την επίδειξη θανατηφόρας πυγμής να μεγεθύνεται ο φόβος!

Βέβαια τα χρόνια περνούν, αλλά συγγνώμη καμία, στη χώρα των Λωτοφάγων. Ερινύες απούσες. Λήθη. ΄Όχι λήθη μεταμέλειας, αλλά τουναντίον έπαρση και κομπασμός. Έπαρση καλυμμένη με εθνικιστικά παραληρήματα και όχι με την υπενθύμιση του Σολωμού « Το Έθνος πρέπει να μάθει να θεωρεί εθνικό ό,τι είναι αληθές».

Σε αυτό το αληθές πως συμβάλουν λειτουργοί της εκπαίδευσης οι οποίοι, ως λειτουργοί, είναι οι πλέον αρμόδιοι να μιλήσουν για Δημοκρατία, για Αλληλεγγύη, για Ιδανικά? Ας ξαναθυμίσουμε τα κείμενα που διδάσκουν στην τάξη:

«Κι ενώ έχει την εξυπνάδα να μηχανεύεται τέχνες που δεν μπορούσε καν να ελπίζει / πότε στρίβει στο κακό άλλοτε πάλι στο αγαθό.
Όταν σέβεται τους νόμους της γης και τ’ορκισμένο δίκιο στους θεούς υψώνεται πάνω απ’την πόλη /
δεν έχει πόλη όποιος μολυνθεί με το θράσος να μη διαλέγει το καλό.
Ποτέ του να μην έχει θέση στο σπίτι μου /
και η γνώση του ποτέ να μην φυτρώνει στις βραγιές της γνώσης μου /
όποιος κι αν είναι αυτός που κάνει τέτοια έργα».

(Αντιγόνη – Σοφοκλή, Α΄ στάσιμο – μετ. Ν. Παναγιωτόπουλου).

ΥΓ. Άλλοι άνθρωποι άλλα ήθη: Α. Σκευοφύλαξ – οδηγός του τανκ που μπήκε στο Πολυτεχνείο: «Είχαν μεγάλη ψυχή. Ήταν παλικάρια. Δεν ξέρω αν έχει νόημα, αλλά θα ήθελα να τους πω μια μεγάλη συγγνώμη». Δεν θα ξεχάσει τη νεαρή φοιτήτρια που τραυματίστηκε σοβαρά κατά την εισβολή την Πέπη Ρηγοπούλου. «Πολλές φορές όλα αυτά τα χρόνια πέρασε από το μυαλό μου να τη συναντήσω, αλλά σταματούσα. Θα ήθελα να τη δω, να της πω… Δεν τολμάω όμως. Τα λόγια δεν σβήνουν τις πράξεις».

Βασίλης Παππάς – εκπαιδευτικός