Συμμετοχή στις εόρτιες / εκπαιδευτικές δραστηριότητες για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση

Αξιομνημόνευτες προσωπικότητες στην περιοχή της Καλαμπάκας και ευρύτερα του Νομού Τρικάλων πριν από την Επανάσταση του ’21 και κατά τη διάρκειά της

Συμπληρώνονται φέτος 200 χρόνια από την ημέρα που το Ελληνικό Έθνος ξεσηκώθηκε και επιδίωξε την αυτοδιάθεση και την ανεξαρτησία του, ύστερα από υποδούλωση μακραίωνη. Στην περίπτωση μάλιστα της περιοχής μας η υποδουλωτική αυτή περίοδος πλησίαζε την μισή χιλιετία, από το 1393 που πρωτοϋποδουλώθηκε στους Τούρκους, Κονιάρους και άλλους Οθωμανούς, μέχρι και τον Αύγουστο του 1881, που ενσωματώθηκε τελικά στον υπόλοιπο ελληνικό κρατικό κορμό.

Από τους πρώτους αιώνες της υποδούλωσης η περιοχή μας προσπάθησε ν’ αντιταχθεί στον εισβολέα και να ανακτήσει την ελευθερία της, ιδίως στις ορεινές περιοχές των Χασίων, του Ασπροποτάμου, των γειτονικών Αγράφων κ.λπ., οι οποίες τότε γνώρισαν μια μεγάλη ανάπτυξη, εξαιτίας της φυγής μεγάλου αριθμού κατοίκων από τα πεδινά —όπου καταπιέζονταν ιδιαίτερα από τους Οθωμανούς— σε ορεινά ενδιαιτήματα.

Κατά τη μακραίωνη αυτή περίοδο πολλές προσωπικότητες από την περιοχή μας έδρασαν με μεγαλύτερη ή μικρότερη επιτυχία σε διάφορους τομείς: άλλοι έγιναν σπουδαίοι καπετάνιοι, οπλαρχηγοί ή αρματολοί, διακρίθηκαν στα πολεμικά ζητήματα και ανέπτυξαν επαναστατικές πρωτοβουλίες, άλλοι διακρίθηκαν στο πνευματικό και πολιτισμικό πεδίο και συνέβαλλαν στη μόρφωση των κατοίκων της περιοχής μας και της Ελλάδας γενικότερα, πράγμα που θεωρούσαν —και ήταν!— βασική απελευθερωτική προϋπόθεση, κι άλλοι διακρίθηκαν σε επιχειρηματικές και άλλες ανάλογες δραστηριότητες, εξασφαλίζοντας έτσι και τις υλικές προϋποθέσεις της Επανάστασης.

Οι μαθητές και καθηγητές του Δευτέρου Γυμνασίου Καλαμπάκας, με τις ευλογίες του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου κ. Θεοκλήτου και υπό την αιγίδα της Μητροπολιτικῆς Ἀκαδημίας Θεολογικῶν καὶ Ἱστορικῶν Μελετῶν Ἁγίων Μετεώρων τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Σταγῶν καὶ Μετεώρων καθώς και της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Τρικάλων, θα προσπαθήσουν να αναδείξουν δέκα απ’ αυτές τις σημαντικές προσωπικότητες, με καταγωγή ή τόπο δράσης τους την ευρύτερη περιοχή του σημερινού Δήμου Μετεώρων, που διακρίθηκαν στους παραπάνω τομείς. Κάποιοι είναι αρκετά γνωστοί, κάποιοι λιγότερο ή καθόλου· κι έτσι η προσπάθεια αυτή έχει αυτοδικαίως και μια (εκ)παιδευτική σημασία και διάσταση.

Οι δέκα αυτές προσωπικότητες, που θα παρουσιαστούν από τον φιλόλογο του 2ου Γυμνασίου Σπυρίδωνα Βλιώρα το προσεχές διάστημα από τον τοπικό τύπο και τους ενημερωτικούς ιστότοπους της περιοχής μας, είναι οι εξής: 1)Πάνος Μεϊντάνης, 2)παπα–Θύμιος Βλαχάβας, 3)Γιαννάκης Καλαμπάκας, 4)μητροπολίτης Σταγών Παΐσιος, 5)Διονύσιος Πύρρος ο Θετταλός, 6)Νικολός Στορνάρης, 7)Γρηγόρης Λιακατάς, 8)Νάσιος Μάνταλος, 9)Χριστόδουλος Χατζηπέτρος. Για το τέλος αφήσαμε μια προσωπικότητα που για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα διαδραμάτισε σημαντικό —κυρίως αρνητικό— ρόλο στην περιοχή μας, χωρίς να κατάγεται απ’ αυτή, 10)τον Αλή πασά (mutasarrıf / μουτεσαρίφη για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα του σαντζακίου των Τρικάλων) και μία από τις γυναίκες του, την Βασιλική Κονταξή ή κυρα–Βασιλική, που συνέβαλε στη μετονομασία ενός χωριού του Δήμου μας.

Μάλιστα, οι μαθητές και οι καθηγητές του Δευτέρου Γυμνασίου Καλαμπάκας ετοίμαζαν κι ένα σχετικό ντοκιμαντέρ για τις σημαντικές αυτές προσωπικότητες, όμως η δυσμενής εξέλιξη της πανδημικής περιπέτειας, που όλοι μας βιώνουμε, δεν επιτρέπει μετακινήσεις, ιδίως στις περιοχές εκτός νομού, όπου έπρεπε να γίνουν διάφορα κινηματογραφικά γυρίσματα. Για παράδειγμα, ο Διονύσιος Πύρρος ο Θετταλός από την Καστανιά του Δήμου Μετεώρων βρισκόταν στην κατειλημμένη Τριπολιτσά γιατρεύοντας —ως κορυφαίος για την εποχή του γιατρός που ήταν— τους τραυματισμένους και αρρώστους. Οι Στορνάρης και Λιακατάς, που ξεσήκωσαν τους κατοίκους του νομού Τρικάλων σε επανάσταση εναντίον των Τούρκων το Ιούλιο του 1821, σκοτώθηκαν στο πολιορκημένο Μεσολόγγι και τη νησίδα Ντολμάς Αιτωλοακαρνανίας αντίστοιχα.

Εννοείται πως μέσα απ’ την παρουσίαση των προσωπικοτήτων αυτών θα αναφερθούμε και σε άλλους συντοπίτες προγόνους μας, που είχαν πρωταγωνιστικό ή και δευτερεύοντα ρόλο στη μακραίωνη αυτή περίοδο και ιδίως την εποχή λίγο πριν και λίγο μετά την ημερομηνία–ορόσημο του 1821.

(Προς το τέλος του έτους 2021, εφόσον όλα πάνε κατ’ ευχήν, θα κυκλοφορήσει από την Μητροπολιτικὴ Ἀκαδημία Θεολογικῶν καὶ Ἱστορικῶν Μελετῶν Ἁγίων Μετεώρων τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Σταγῶν καὶ Μετεώρων και σχετικό βιβλίο με την δημογραφική, κοινωνική, οικονομική, πολιτική και στρατιωτική κατάσταση που υπήρχε στην Καλαμπάκα και την ευρύτερη περιοχή από την εποχή της κατάληψής της από τους Οθωμανούς μέχρι τη δημιουργία του πρώτου ελεύθερου ελληνικού κράτους, δίνοντας έμφαση στα χρόνια που προηγούνται και έπονται της ημερομηνίας–οροσήμου του 1821.)

Διαγωνισμός Ζωγραφικής

Γεννάδειος Βιβλιοθήκη, Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών, Αθήνα.

Έργο του χαράκτη και γλύπτη Vincenzo Gajassi, από το έργο του Storia della Grecia moderna dal 1803 al 1832, 1833. Συνοδεύεται από λεζάντα του Vincenzo Gajassi στα ιταλικά και ελληνικά: «Εὐθύμιος ὁ Βλαχάβας ραβδισθεὶς σκληρῶς ὑπὸ τῶν δημίων, διὰ προσταγῆς τοῦ σατράπου Τεπελενλῆ ἐσύρθη ὐπὸ τῶν ἰδίων κατὰ τὰς ὁδοὺς τῶν Ἰωαννίνων, ἐμφα­νίζων τοῖς λοιποῖς κατατετρομασμένοις Γραικοῖς τὰ δυστυχῆ λείψανα τοῦ τελευταίου στρατηγοῦ, τοῦ ὅντως τιμήσαντος τὴν Θεσσαλίαν.»

Το Δεύτερο Γυμνάσιο Καλαμπάκας, με τις ευλογίες του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου κ. Θεοκλήτου και υπό την αιγίδα της Μητροπολιτικῆς Ἀκαδημίας Θεολογικῶν καὶ Ἱστορικῶν Μελετῶν Ἁγίων Μετεώρων τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Σταγῶν καὶ Μετεώρων καθώς και της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Τρικάλων, προκηρύσσει διαγωνισμό ζωγραφικής για μαθητές των σχολείων του Νομού Τρικάλων —οποιασδήποτε βαθμίδας— αλλά και για όσους ενηλίκους κατοίκους του Νομού Τρικάλων ενδιαφέρονται, για τη φιλοτέχνηση των προσωπογραφιών των δέκα ηρώων / πρωταγωνιστών που θα παρουσιαστούν ή χαρακτηριστικών σκηνών από τη ζωή τους, με όποια απεικονιστική τεχνική (σχέδιο, ζωγραφική, αγιογραφία κ.λπ.) ή μέσο επιλέξει κάποιος και με την επίδοση σχετικών επάθλων / βραβείων για τις καλύτερες προσπάθειες. Οι δέκα αυτές προσωπικότητες θα παρουσιαστούν από τον φιλόλογο του 2ου Γυμνασίου Σπυρίδωνα Βλιώρα το προσεχές διάστημα από τον τοπικό τύπο και τους ενημερωτικούς ιστότοπους της περιοχής μας.

Όσοι λοιπόν θα ήθελαν να μετάσχουν στο Διαγωνισμό Ζωγραφικής καλό θα ήταν να παρακολουθούν τις δημοσιεύσεις μας για τις προσωπικότητες αυτές, οι οποίες δεν θα είναι εξαντλητικές, αλλά θα περιλαμβάνουν χαρακτηριστικά περιστατικά της ζωής τους που θα μπορούσαν να αποτυπωθούν σε καμβά ή οποιοδήποτε άλλο μέσο επιλέξει κάποιος, μαθητής ή ενήλικος.

Ταυτόχρονα, ευελπιστούμε να αποτελέσει η όλη προσπάθεια μια αφορμή, για να μάθουμε —όλοι μας!— κάτι περισσότερο για την εποχή αυτή και να την κατανοήσουμε καλύτερα. Αυτός άλλωστε είναι κι ένας από τους βασικούς στόχους των εόρτιων ενεργειών που γίνονται και στα πλαίσια της Επιτροπής «Ελλάδα 2021»…

Για τους όρους του διαγωνισμού και τις προϋποθέσεις συμμετοχής επισκεφθείτε τις ιστοσελίδες https://2gymkal.wordpress.com, https://www.imstagon.gr και http://srv-dide.tri.sch.gr.

Αποστολή έργων

Τα έργα που θα δημιουργηθούν θα αποσταλούν ή παραδοθούν στο Δεύτερο Γυμνάσιο Καλαμπάκας (Δημουλά 8, 42200 Καλαμπάκα, [email protected]). Κάθε έργο θα πρέπει να συνοδεύεται από τα εξής στοιχεία: Ονοματεπώνυμο και πατρώνυμο δημιουργού, τάξη φοίτησης και σχολείο, αν πρόκειται για μαθητή, αριθμό τηλεφώνου και διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (email), υλικά και μέσα ζωγραφικής (π.χ. ακουαρέλες, ξυλομπογιές, τέμπερες κ.λπ.) καθώς κι έναν τίτλο και μία (προαιρετική) σύντομη περιγραφή.

Κάθε διαγωνιζόμενος μπορεί να λάβει μέρος με όσα έργα επιθυμεί (παραπάνω από ένα δηλαδή).

Εννοείται πως τα ζωγραφικά έργα είναι δυνατόν να αποστέλλονται ή παραδίδονται και πριν από το τέλος των παρουσιάσεων των προσωπικοτήτων στον τοπικό τύπο, εφόσον κάποιος γνωρίζει αρκετά για την προσωπικότητα που πρόκειται να φιλοτεχνήσει.

Επιτρέπονται έργα φιλοτεχνημένα σε υπολογιστή, τάμπλετ, κινητό κ.λπ., τα οποία μπορούν να παραδοθούν σε ψηφιακό μέσο (π.χ. usb stick) ή να αποσταλούν στην ηλεδιεύθυνση [email protected].

Κριτική επιτροπή

Ως κριτική επιτροπή των έργων ορίζονται οι εξής: Νικόλαος Πασχάλης, διευθυντής 2ου Γυμνασίου Καλαμπάκας, Σμαραγδή Νάκη, υποδιευθύντρια, Παναγιώτης Σιδεράς και Σπυριδούλα Ασημάκη, καθηγητές καλλιτεχνικών, Σπυρίδων Βλιώρας, φιλόλογος.

Στα κριτήρια επιλογής των καλύτερων προσπαθειών, εκτός της καλαισθησίας και της σύνολης καλλιτεχνικότητας, θα συνεκτιμηθούν και η πιστότητα προς την βιογραφία της κάθε προσωπικότητας και η ανάδειξη / αποτύπωση στοιχείων της εποχής (ρούχα, οικίες, οπλισμός κ.λπ.).

Βραβεία

Θα δοθούν τρία βραβεία και τρεις έπαινοι για τα καλλιτεχνικά έργα που θα ξεχωρίσουν (το ένα —τουλάχιστον— από τα βραβεία και ο ένας —τουλάχιστον— από τους επαίνους θα δοθούν σε μαθητές του 2ου Γυμνασίου Καλαμπάκας). Το πρώτο βραβείο θα συνοδεύεται από χρηματικό ποσό 100€, το δεύτερο 80€ και το τρίτο 50€. Τα βραβεία και οι έπαινοι θα συνοδεύονται κι από ένα βιβλίο με θέμα την επανάσταση του 1821.

Κατ’ εξαίρεση θα γίνονται δεκτά και έργα μαθητών ή ενηλίκων που κατοικούν κι εκτός νομού Τρικάλων, όμως τα έργα αυτά δεν θα είναι δυνατόν να λάβουν ένα(ν) από τα τρία βραβεία ή επαίνους.

Έκθεση

Τα έργα θα γίνει προσπάθεια να εκτεθούν στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Μετεώρων, ίσως και σε άλλα μέρη της Ελλάδας ή του Εξωτερικού, ανάλογα και με την εξέλιξη της πανδημίας.

Βιβλίο

Τα κείμενα παρουσίασης των προσωπικοτήτων καθώς και τα —καλύτερα από τα— έργα ζωγραφικής θα —γίνει προσπάθεια να— τυπωθούν σε βιβλίο που θα διανεμηθεί στα σχολεία της πόλης μας, ενώ θα είναι διαθέσιμο για δανεισμό από τη βιβλιοθήκη του 2ου Γυμνασίου Καλαμπάκας.

Όροι Διαγωνισμού Ζωγραφικής

Διαγωνισμός ζωγραφικής με θέμα «Αξιομνημόνευτες προσωπικότητες στην περιοχή της Καλαμπάκας και ευρύτερα του Νομού Τρικάλων πριν από την Επανάσταση του ’21 και κατά τη διάρκειά της»

1. Η προθεσμία υποβολής των διαγωνιζόμενων έργων λήγει στις 31 Οκτωβρίου 2021.

2. Ο διαγωνισμός αφορά μαθητές των σχολείων του Νομού Τρικάλων —οποιασδήποτε βαθμίδας— αλλά και όσους ενηλίκους κατοίκους του Νομού Τρικάλων ενδιαφέρονται για τη φιλοτέχνηση των προσωπογραφιών των παρακάτω δέκα ηρώων / πρωταγωνιστών ή χαρακτηριστικών σκηνών από τη ζωή τους, με όποια απεικονιστική τεχνική (σχέδιο, ζωγραφική, αγιογραφία κ.λπ.) ή μέσο επιλέξει κάποιος. Κατ’ εξαίρεση θα γίνονται δεκτά και έργα μαθητών ή ενηλίκων που κατοικούν κι εκτός νομού Τρικάλων, όμως τα έργα αυτά δεν θα είναι δυνατόν να λάβουν ένα(ν) από τα τρία βραβεία ή επαίνους.

3. Οι προς εικονογράφηση προσωπικότητες είναι: 1)Πάνος Μεϊντάνης, 2)παπα–Θύμιος Βλαχάβας, 3)Γιαννάκης Καλαμπάκας, 4)μητροπολίτης Σταγών Παΐσιος, 5)Διονύσιος Πύρρος ο Θετταλός, 6)Νικολός Στορνάρης, 7)Γρηγόρης Λιακατάς, 8)Νάσιος Μάνταλος, 9)Χριστόδουλος Χατζηπέτρος, 10)Αλή πασάς (και μία από τις συζύγους του, η Βασιλική Κονταξή). Πληροφορίες για τις προσωπικότητες αυτές θα παρουσιαστούν το προσεχές διάστημα από τον τοπικό τύπο και τους ενημερωτικούς ιστότοπους του Νομού Τρικάλων.
4. Τα έργα που θα δημιουργηθούν θα αποσταλούν ή παραδοθούν στο Δεύτερο Γυμνάσιο Καλαμπάκας (Δημουλά 8, 42200 Καλαμπάκα, [email protected])..
5. Κάθε έργο θα πρέπει να συνοδεύεται από τα εξής στοιχεία: Ονοματεπώνυμο και πατρώνυμο δημιουργού, τάξη φοίτησης και σχολείο, αν πρόκειται για μαθητή, αριθμό τηλεφώνου και διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (email), υλικά και μέσα ζωγραφικής (π.χ. ακουαρέλες, ξυλομπογιές, τέμπερες κ.λπ.) καθώς κι έναν τίτλο και μία (προαιρετική) σύντομη περιγραφή. Αν πρόκειται για ανήλικο δημιουργό, τότε τα στοιχεία θα πρέπει να συνοδεύονται και από το εξής κείμενο, που θα το υπογράφει ο γονέας ή κηδεμόνας του ανηλίκου: «Συναινώ στην αποστολή του έργου ζωγραφικής του [Όνομα_Επώνυμο_ανηλίκου]. Ο γονέας / κηδεμόνας: [Όνομα_Επώνυμο_Κηδεμόνα] [Υπογραφή_Κηδεμόνα].» Επισημαίνεται ότι δεν θα δημιουργηθεί συγκεντρωτικό ηλεκτρονικό ή έντυπο αρχείο με τα στοιχεία των συμμετεχόντων.
6. Επιτρέπονται έργα φιλοτεχνημένα σε υπολογιστή, τάμπλετ, κινητό κ.λπ., τα οποία μπορούν να παραδοθούν σε ψηφιακό μέσο (π.χ. usb stick) ή να αποσταλούν στην ηλεδιεύθυνση [email protected].
7. Κάθε διαγωνιζόμενος μπορεί να λάβει μέρος με όσα έργα επιθυμεί (παραπάνω από ένα δηλαδή).
8. Τα διαγωνιζόμενα έργα, τα οποία θα πρέπει να είναι πρωτότυπες δημιουργίες και να μην έχουν προβλήματα χρήσης πνευματικών δικαιωμάτων, δεν επιστρέφονται. Όλα τα έργα που θα κατατεθούν θα διέπονται από Creative Commons με Αναφορά Δημιουργού 4.0 (CC-BY / ), όπως περιγράφεται στην ιστοσελίδα https://creativecommons.org. Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα https://el.wikipedia.org/wiki/Creative_Commons.
9. Ως κριτική επιτροπή των έργων ορίζονται οι εξής: Νικόλαος Πασχάλης, διευθυντής 2ου Γυμνασίου Καλαμπάκας, Σμαραγδή Νάκη, υποδιευθύντρια, Παναγιώτης Σιδεράς και Σπυριδούλα Ασημάκη, καθηγητές καλλιτεχνικών, Σπυρίδων Βλιώρας, φιλόλογος.
10. Στα κριτήρια επιλογής των καλύτερων προσπαθειών, εκτός της καλαισθησίας και της σύνολης καλλιτεχνικότητας, θα συνεκτιμηθούν και η πιστότητα προς την βιογραφία της κάθε προσωπικότητας και η ανάδειξη / αποτύπωση στοιχείων της εποχής (ρούχα, οικίες, οπλισμός κ.λπ.).
11. Θα δοθούν τρία βραβεία και τρεις έπαινοι για τα καλλιτεχνικά έργα που θα ξεχωρίσουν (το ένα —τουλάχιστον— από τα βραβεία και ο ένας —τουλάχιστον— από τους επαίνους θα δοθούν σε μαθητές του 2ου Γυμνασίου Καλαμπάκας). Το πρώτο βραβείο θα συνοδεύεται από χρηματικό ποσό 100€, το δεύτερο 80€ και το τρίτο 50€. Τα βραβεία και οι έπαινοι θα συνοδεύονται κι από ένα βιβλίο με θέμα την επανάσταση του 1821.
12. Τα έργα θα γίνει προσπάθεια να εκτεθούν στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Μετεώρων ή / και στο Δεύτερο Γυμνάσιο Καλαμπάκας, ίσως και σε άλλα μέρη της Ελλάδας ή του Εξωτερικού, ανάλογα και με την εξέλιξη της πανδημίας.
13. Τα κείμενα παρουσίασης των προσωπικοτήτων καθώς και τα —καλύτερα από τα— έργα ζωγραφικής θα —γίνει προσπάθεια να— τυπωθούν σε βιβλίο που θα διανεμηθεί στα σχολεία της πόλης μας, ενώ θα είναι διαθέσιμο για δανεισμό από τη βιβλιοθήκη του 2ου Γυμνασίου Καλαμπάκας.