Πυρπόληση–Απελευθέρωση Καλαμπάκας (επαναφορά πρότασης) – Του φιλολόγου Σπυρίδωνος Βλιώρα

Συμπληρώνονται φέτος 78 έτη από ένα σημαντικό ιστορικό γεγονός, που σημάδεψε την πόλη μας και τους κατοίκους της και σηματοδότησε τη νεότερη ιστορία της: την πυρπόλησή της από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής, στις 17 Σεπτεμβρίου και 18 Οκτωβρίου 1943 (και 77 έτη από την απελευθέρωσή της έναν χρόνο αργότερα).

Πριν δύο χρόνια είχαμε ετοιμάσει και παρουσιάσει μία (ακόμη) εκδήλωση Μνήμης, Τιμής και Χρέους για τα γεγονότα αυτά, και μάλιστα, με αφορμή την εκδήλωση αυτή, είχαμε δημοσιεύσει και δύο προτάσεις. Θα επαναλάβουμε εδώ την δεύτερη πρόταση, καθώς ο χρόνος είναι αμείλικτος και πιέζει.

Αντιγράφουμε από τη δημοσίευσή μας της 21^ης Οκτωβρίου 2019:

«Η δεύτερη πρόταση: Πρέπει όσοι κάτοικοι έχουν ζήσει τα γεγονότα ή γνωρίζουν σημαντικά ή άγνωστα περιστατικά της ιστορικής αυτής περιόδου να καταθέσουν —με βιντεοσκόπηση ή / και ηχογράφηση— τις μαρτυρίες και τα βιώματά τους. Κι αφού γίνει μια πλήρης, εμπεριστατωμένη και τεκμηριωμένη καταγραφή των γεγονότων και των περιστατικών που συνέβησαν, να δημιουργηθεί κι ένα ντοκιμαντέρ, που θα προβάλλει σε όλη την Ελλάδα, μέσα από την ΕΡΤ ή άλλα ιδιωτικά κανάλια, αλλά και στο εξωτερικό (π.χ. στη Γερμανία!) την ιστορία του τόπου μας. Και στο οποίο ντοκιμαντέρ να προβάλλονται και οι μαρτυρίες και τα βιώματα όσων έζησαν τα δύσκολα αυτά χρόνια, που μπορούν να μας διδάξουν πολλά.

Κι όχι μόνο των αυτοπτών μαρτύρων αλλά και των παιδιών τους και των εγγονών τους, που έχουν ακούσει πολλές διηγήσεις και μπορούν να καταθέσουν, ως μεσολαβητές, την ιστορία και τις ενδιαφέρουσες αφηγήσεις των προγόνων τους.

Και μην πει κάποιος ότι πρέπει να είναι ιστορικός ή να γνωρίζει την ιστορία της περιόδου “απ’ έξω κι ανακατωτά” ή να θυμάται λεπτομέρειες. Όλοι όσοι ζήσαν τα γεγονότα, ή οι απόγονοί τους ενδεχομένως, θυμούνται ή γνωρίζουν σε ποια κατάσταση βρήκαν το σπίτι τους, όταν επέστρεψαν σ’ αυτό μετά από την πυρπόληση, και ποια πράγματα σώθηκαν, αν σώθηκε κάτι. Ή πού βρισκόταν η οικογένειά τους, όταν έφυγαν από την Καλαμπάκα, πριν από την πυρπόληση, και πώς ζούσαν στα χωριά, τα δάση ή όπου αλλού βρισκόταν.»

Φυσικά, την πρωτοβουλία αυτή πρέπει να την αναλάβει ένας επίσημος φορέας, όπως ο Δήμος Μετεώρων, στην άυλη ιδιοκτησία τού οποίου θα μείνει και το αποτέλεσμα των συνεντεύξεων, κι όχι στην κατοχή ενός ιδιώτη. Αλλιώς, δεν νομιμοποιείται κάποιος ιδιώτης να εισέρχεται σε σπίτια ηλικιωμένων και να ζητάει να τους καταγράψει —σε κάμερα ή / και μικρόφωνο— να αφηγούνται τις αναμνήσεις τους.

Ας ελπίσουμε ο Δήμος μας να αναλάβει την πρωτοβουλία αυτή και να θέσει υπό την αιγίδα του την όλη προσπάθεια, ώστε το 2023, στις εκδηλώσεις της σχετικής ογδοηκονταετηρίδας, να τιμήσει η πόλη μας την ιστορίας της και να αναδείξει τα γεγονότα αυτά όπως τους αξίζει.