Την Τρίτη τελευταία ημέρα του Μαΐου μία ομάδα νέων δασκάλων επισκέφτηκαν την περιοχή μας στα πλαίσια προγράμματος Erasmus, στο οποίο υπεύθυνος είναι ο δάσκαλος Δημήτρης Νούλας με καταγωγή από την Διάβα. Ξεκινώντας από τα Τρίκαλα επισκεφθήκαμε την Ιερά Μονή Αγίου Στεφάνου και την Ιερά Μονή Βαρλαάμ, τα όμορφα Άγια Μετέωρα.
Στα παιδιά συνάντησα κομμάτια που σμιλεύονται αλλά δεν αποδομούνται. Έμεινα έκθαμβος από τον σεβασμό με τον οποίο αντιμετώπισαν έναν ορθόδοξο κληρικό που τους ενημέρωνε συνοπτικά για την ιστορία των δύο Ιερών Μονών. Αυτό με έκανε να τους πλησιάσω ακόμη περισσότερο κι εκείνοι να μου ανοιχθούν. Ειδικά, ο Andrew από την Ισπανία και η Esther (Εσθήρ) από την Ιταλία είχαν θεολογικές απορίες που με έκαναν να νομίζω πως βρίσκομαι εκτός Ελλάδος!
Η Esther μου έκανε μία ερώτηση που με εξέπληξε. Δεν περίμενα από μία πολύ μοντέρνα κοπέλα να ξεδιπλώσει τέτοια σκέψη. Αφού μου εξέφρασε ένα παράπονο, αυτό της απόμακρης, από τον κόσμο και τους ανθρώπους, Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας, με ρώτησε για τις διαφορές μεταξύ Ορθόδοξης και Ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας. Της είπα πως αυτά είναι θέματα που χρειάζονται χρόνο και καλή ανάλυση. Εστιάζοντας λοιπόν σύντομα και με απλό τρόπο στις μεγαλύτερες μας διαφορές, της είπα πως εμάς τους χριστιανούς περισσότερα μας ενώνουν παρά μας χωρίζουν και πως είναι επιτακτική η ανάγκη ενός συνεχούς αλλά υπεύθυνου διαθρησκειακού διαλόγου μεταξύ των θρησκειών και της ορθόδοξης θεολογίας ειδικά στην μετανεωτερική εποχή. Ενός διαλόγου μάλιστα όπου σκοπός είναι η ανάδειξη της αλήθειας που είναι ο Χριστός. Ο διάλογος και με τα δύο παιδιά γόνιμος, ωφέλιμος.
Προβληματίστηκα. Προβληματίστηκα γιατί τα παιδιά γνώριζαν να συζητούν. Με προβλημάτισε το γεγονός ότι είχαν αυθεντική αντίληψη περί του διαλόγου και του τρόπου συμμετοχής σ’ αυτόν. Δεν συναντώ συχνά ανθρώπους με θεολογικούς προβληματισμούς. Και ειδικά μέσα στην εκκλησία όπου τα έχουν λύσει όλα. Εύστοχους προβληματισμούς. Μας προβληματίζουν άλλα στην ορθοδοξία. Αυτός ο άκαρπος και ανέραστος ηθικισμός του σαββατισμού, τον οποίο χτύπησε ο Χριστός στο ευαγγέλιο. Και τον χτύπησε πολύ σκληρά.
Οι ανησυχίες των παιδιών μου θύμισαν μία διήγηση του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας κ. Αναστασίου που έλεγε ‘’πήγα στην Αφρική, με ρώταγαν τι είναι τα υποστατικά ιδιώματα της Αγίας Τριάδας, πήγα στην Ασία, με ρώταγαν αν μπορούμε όντως να μετέχουμε εμείς οι κοινοί θνητοί στις Άκτιστες ενέργειες του Αγίου Πνεύματος, επέστρεψα και στην Ελλάδα και με ρώταγαν αν η γυναίκα στην Εκκλησία κάνει να φορά παντελόνι’’. Βλέπετε, εδώ τα έχουμε λύσει όλα και σπάνια μας προβληματίζουν υπαρξιακά και θεολογικά θέματα, θέματα που άπτονται της συνύπαρξης με άλλες θρησκείες, με άλλους ανθρώπους. Αισθανόμαστε πως ο κόσμος όλος είναι ο εαυτός μας. Κι αν υπάρχει αυτός ο άλλος, αυτός ο απόλυτα άλλος, τότε δεν είναι πρόσωπο, γιατί τα πρόσωπα έχουν την δυνατότητα να ιδωθούν.
Η ουσία των πραγμάτων έχει εξοριστεί από τη γη της εύκαρπης διαλεκτικής κοινωνίας. Ένα σώμα, μία κοινότητα ανθρώπων που γνωρίζει να διαλέγεται με τον χρόνο, την ιστορία και να προσπαθεί να εισχωρήσει στο σχέδιο του Θεού απαντώντας καταφατικά στον τρόπο με τον οποίο αποκαλύπτεται ο Θεός, στις ίδιες τις ενέργειες Του, εκφράζει το σημείο της αυθεντικότητας. Αυτά τα παιδιά, αυτά τα πολύ μοντέρνα παιδιά, εντυπωσιάστηκαν από όσα είδαν. Τελικά, ο Θεός έχει πολλούς τρόπους.
Πρεσβύτερος Ηρακλής Φίλιος (θεολόγος, βαλκανιολόγος)
Εφημέριος Διάβας
