Ν. Καρδούλας: Θνησιμότητα κορονοϊού συγκριτικά με τη συνολική θνησιμότητα – Σύγκριση με άλλους ιούς
Έντεκα μήνες πέρασαν από την εμφάνιση του νέου κορωνοϊού και παρότι οι επιστήμονες έχουν αποκρυπτογραφήσει πολλά από τα μυστήριά του, εξακολουθούν να διίστανται οι απόψεις τους για τη θνητότητά του, η οποία απεικονίζει γενικά τον αριθμό των θανάτων από κάποια νόσο σε σχέση με τον συνολικό αριθμό ανθρώπων που έχουν διαγνωστεί με την νόσο, σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
Διάσταση επιστημονικών απόψεων για ασυμπτωματικούς
Η απάντηση στην ερώτηση για το πόσο θανατηφόρος είναι ο κορωνοϊός σε σχέση με τα επιβεβαιωμένα κρούσματα, γίνεται όλο και πολυπλοκότερη λόγω των διαφορετικών απόψεων των επιστημόνων όσον αφορά το ποσοστό των ασυμπτωματικών.
Οι μέχρι τώρα αποκλίνουσες επιστημονικές απόψεις είναι ότι για κάθε επιβεβαιωμένο κρούσμα παραμένουν αδιάγνωστα άλλα δέκα (Κέντρου Ελέγχου Νοσημάτων και Πρόληψης ΗΠΑ), το ποσοστό των ασυμπτωματικών κρουσμάτων πλησιάζει το 80% (Βρετανική Στατιστική Υπηρεσία), το ποσοστό των ασυμπτωματικών εκτείνεται από 30% έως 45% (Annals of Internal Medicine) και οι πραγματικά ασυμπτωματικές περιπτώσεις δεν υπερβαίνουν το 20% των συνολικών κρουσμάτων (Ελβετική επιστημονική μελέτη).
Πόσο θανατηφόρος είναι ο κορωνοϊός συγκριτικά με όλες τις αιτίες θανάτων;
Το ερώτημα της θνησιμότητας του κορωνοϊού ανάλογα με το σύνολο του πληθυσμού είναι εύκολο να απαντηθεί, αφού βλέπουμε καθημερινά τις αναλογίες των θανάτων ανά 100.000 ή ανά ένα εκατομμύριο κατοίκους σε όλες τις σχετικές παγκόσμιες στατιστικές εφαρμογές.
Η παρούσα έρευνα καλείται να απαντήσει στο ερώτημα: «Πόσο θανατηφόρος είναι ο κορωνοϊός συγκριτικά με όλες τις αιτίες θανάτων» μέσα από επίσημα στοιχεία και να συγκρίνει τη θνησιμότητά του με την αντίστοιχη της εποχικής γρίπης στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και παγκόσμια. Γίνεται επίσης αναφορά και σύγκριση με άλλους θανατηφόρους ιούς στο παρελθόν.
Τα στοιχεία και τα αποτελέσματα της έρευνας
Τα δεδομένα της έρευνας προέρχονται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC), το Ευρωπαϊκό Σύστημα Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Θνησιμότητας (Euro-MOMO), τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) της Ελλάδας και των παγκόσμιων εφαρμογών Wordmeter και Countrymeters.
Οι 20 χώρες της Ευρώπης που συμμετέχουν στο σύστημα Euro-MOMO είναι οι: Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Δανία, Ελβετία, Ελλάδα, Εσθονία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιρλανδία, Ισπανία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Νορβηγία, Ολλανδία, Ουγγαρία, Πορτογαλία, Σουηδία και Φινλανδία.
Το επιχείρημα ότι οι θάνατοι λόγω της γρίπης είναι περισσότεροι από τον κορωνοϊό, το οποίο όντως ίσχυε στη Ελλάδα μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου και το χρησιμοποιούσαν στην πλειοψηφία τους όσοι θεωρούσαν ότι ο κορωνοϊός είναι μία συνομωσία ή ένα παραμύθι ή μία υπερβολή, έχει καταρριφθεί όπως θα δούμε στη συνέχεια.
Στον πίνακα που ακολουθεί, ο οποίος παρουσιάσθηκε στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων της τηλεόρασης ASTRA Θεσσαλίας στις 26 Νοεμβρίου, απεικονίζονται τα ποσοστά των θανάτων που οφείλονται στον κορωνοϊό συγκριτικά με τους θανάτους από όλες τις αιτίες μέχρι τις 26 Νοεμβρίου στην Ελλάδα, στην Ευρώπη (20 χώρες Euro-MOMO) και παγκόσμια, καθώς και τα αντίστοιχα ποσοστά που οφείλονται στην εποχική γρίπη του 2019, αφού για το 2020 δεν υπάρχουν ακόμη επίσημα στοιχεία.
Οι 389.000 θάνατοι παγκοσμίως που οφείλονται στη γρίπη το 2019, είναι ο εκτιμώμενος μέσος όρος έρευνας του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου, που δημοσιεύθηκε στο διεθνές περιοδικό Journal of Global Health.
Διπλάσια η θνησιμότητα του κορωνοϊού σε σχέση με την εποχική γρίπη του 2019 στην Ελλάδα
Από τον πίνακα προκύπτουν:
-
- Το ποσοστό θνησιμότητας λόγω της νόσου του κορωνοϊού συγκριτικά με όλες τις αιτίες θανάτων στις 26 Νοεμβρίου στην Ελλάδα ήταν 1,9%, στην Ευρώπη 7,9% και παγκόσμια 2,6%.
- Το ποσοστό θνησιμότητας λόγω του κορωνοϊού στην Ελλάδα είναι χαμηλότερο σε σχέση τόσο με το παγκόσμιο, όσο και με το ευρωπαϊκό το οποίο είναι τετραπλάσιο, αφού στην Ελλάδα μέχρι τις 26 Νοεμβρίου υπήρξαν συνολικά 102.266 θάνατοι που οφείλονταν σε όλες τις αιτίες, ενώ οι θάνατοι λόγω κορωνοϊού ήταν 1.902.
- Τα αντίστοιχα ποσοστά θνησιμότητας λόγω της εποχικής γρίπης το 2019, στην Ελλάδα ήταν 0,9%, στην Ευρώπη 2,5% και παγκόσμια 0,6%.
- Οι θάνατοι λόγω κορωνοϊού σε σχέση με αυτούς της εποχικής γρίπης του 2019 ήταν διπλάσιοι στην Ελλάδα, τριπλάσιοι στην Ευρώπη και τετραπλάσιοι παγκοσμίως.
Μεγαλύτερη εκτιμάται η θνησιμότητα του κορωνοϊού σε σχέση με την εποχική γρίπη το 2020
Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι το 2020 θα υπάρξει μειωμένο ποσοστό θανάτων λόγω της εποχικής γρίπης σε σχέση με το 2019, λόγω των περιοριστικών μέτρων και των μέτρων ατομικής προστασίας που λαμβάνονται το 2020 για την πανδημία του κορωνοϊού.
Η εκτίμηση είναι ότι η θνησιμότητα του κορωνοϊού συγκριτικά με τη γρίπη θα είναι μεγαλύτερη το 2020, σε σχέση με τη θνησιμότητα που εκτιμήθηκε στην παρούσα μελέτη, όταν θα υπάρξουν και επίσημα στοιχεία για τη γρίπη του 2020.
Πιο θανατηφόρος ο κορωνοϊός από άλλους θανατηφόρους ιούς του παρελθόντος, με εξαίρεση την ισπανική γρίπη
Τον 20ο και τον 21ο αιώνα υπήρξαν και άλλοι θανατηφόροι ιοί διεθνώς, όπως η γρίπη των χοίρων, το AIDS, η ασιατική γρίπη, η γρίπη του Χονγκ Κονγκ, η ηπατίτιδα και η ισπανική γρίπη, οι οποίες προκάλεσαν παγκοσμίως τους παρακάτω θανάτους:
- Από την επιδημία της γρίπης των χοίρων το 2009 εκτιμάται ότι υπήρξαν 151.700 έως 575.400 θάνατοι.
- Η πανδημία της ασιατικής γρίπης του 1957-1958 και της γρίπης του Χονγκ Κονγκ του 1968-1970 προκάλεσαν η κάθε μία περίπου ένα εκατομμύριο θανάτους.
- Από το ιό του AIDS έχασαν τη ζωή τους 690.000 άνθρωποι το 2019.
- Η ηπατίτιδα σκοτώνει ετησίως περίπου 1,3 εκατομμύρια ανθρώπους, συνήθως σε πιο φτωχές χώρες.
- Η ισπανική γρίπη του 1918-1919 είχε τις πιο θανατηφόρες επιπτώσεις, αφού σκότωσε συνολικά 50 εκατομμύρια ανθρώπους.
Το συμπέρασμα είναι ότι οι θάνατοι λόγω του κορωνοϊού μέχρι σήμερα, που είναι περίπου 1,5 εκατομμύρια παγκοσμίως, ξεπερνούν τους θανάτους από όλους τους θανατηφόρους ιούς του παρελθόντος, πλην της ισπανικής γρίπης.
Ο Νίκος Καρδούλας είναι Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός του Ε.Μ.Π., MSc στην Αγγλία και Συνταγματάρχης ε.α.