Μοντέλο Πορτογαλίας για μισθούς – συμβάσεις

Τσουνάμι μειώσεων στις αποδοχές των εργαζομένων, λουκέτα στις επιχειρήσεις και απολύσεις εκτιμάται πως θα φέρουν η μείωση του κατώτατου μισθού και η «περιθωριοποίηση» των κλαδικών συμβάσεων που ζητά η τρόικα. Τσουνάμι μειώσεων στις αποδοχές των εργαζομένων, λουκέτα στις επιχειρήσεις και απολύσεις εκτιμάται πως θα φέρουν η μείωση του κατώτατου μισθού και η «περιθωριοποίηση» των κλαδικών συμβάσεων που ζητά η τρόικα. Αρκεί να αναφερθεί πως η μείωση του κατώτατου μισθού κατά 20% θα έχει ως αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι να χάσουν σε ετήσια βάση σχεδόν τρεις μισθούς.

Σε περίπτωση που περάσει το πακέτο που προτείνει η τρόικα μεγάλες θα είναι οι μειώσεις των αποδοχών και για όσους αμείβονται με τις κλαδικές συμβάσεις. Στην καλύτερη περίπτωση οι αποδοχές θα μειωθούν κατά 20%, ενώ όσο υποχωρεί το «πάτωμα» που είναι η εθνική συλλογική σύμβαση τόσο θα πέφτουν και οι αμοιβές που προβλέπονται σε επιχειρησιακές ή ατομικές συμφωνίες.

Για επιστροφή της αγοραστικής δύναμης στα επίπεδα των δεκαετιών 1960- 1970 κάνει λόγο ο επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Εργασίας Σάββας Ρομπόλης, με δηλώσεις του στο «Εθνος».

Σημειώνεται πως ο κατώτατος μισθός βρέθηκε στην πρώτη γραμμή των διαπραγματεύσεων με την τρόικα, με τον υπουργό Εργασίας Γ. Κουτρουμάνη να έχει καταθέσει σειρά προτάσεων για να περιορίσει τις απώλειες.

Σημειώνεται πως στο τραπέζι το προηγούμενο διάστημα είχαν υπάρξει από διάφορες πλευρές προτάσεις οι μειώσεις να αφορούν συγκεκριμένες ομάδες (έως 30 ετών) και ορισμένες μόνο περιοχές (π.χ. ειδικές οικονομικές ζώνες).

Ωστόσο η τρόικα εμφανίζεται ανένδοτη και ζητά μείωση τουλάχιστον 20% του κατώτατου μισθού για όλους τους εργαζόμενους φέρνοντας ως παράδειγμα την Πορτογαλία (όπου ο κατώτατος μισθός είναι 566 ευρώ). Σημειώνεται πως με τη μείωση 20% του κατώτατου μισθού ο άγαμος χωρίς προϋπηρεσία θα παίρνει 600 ευρώ μεικτά (κάτι που ισχύει ήδη για τους νέους έως 25 ετών).

Ταυτόχρονα στον «αέρα» θα βρεθεί όλο το εργατικό δίκαιο σε περίπτωση που καταργηθεί η μετενέργεια των συλλογικών συμβάσεων όπως ζητά η τρόικα (με βάση τη μετενέργεια μία σύμβαση διαρκεί ένα εξάμηνο μετά τη λήξη της). Για το θέμα αυτό το υπουργείο Εργασίας έδινε μάχη η κατάργηση της μετενέργειας να μην αφορά στους βασικούς μισθούς των κλαδικών συμβάσεων και σε μια σειρά επιδομάτων (οικογενειακό, σπουδών, βαρέων) και τις ωριμάνσεις.

Ατομικές συμβάσεις
Ουσιαστικά αν περάσει η κατάργηση της μετενέργειας, μόλις μία σύμβαση λήγει θα μπορεί ο εργοδότης να προχωρεί σε επιχειρησιακές ή ατομικές συμβάσεις με μείωση αποδοχών. Οι αποδοχές θα μπορούν να πέσουν στα επίπεδα της εθνικής συλλογικής σύμβασης, η οποία όπως αναφέρθηκε αν γίνει δεκτό το αίτημα της τρόικας θα έχει μειωθεί κατά 20%.

Παράλληλα όπως τονίζει ο δικηγόρος Νίκος Δήμας που είναι ειδικός σε θέματα εργατικού δικαίου «με το ισχύον δίκαιο οι κανονιστικοί όροι μιας σύμβασης που ρυθμίζουν την αμοιβή και την εργασία μετά το εξάμηνο εξακολουθούν να ισχύουν ως ατομικοί όροι.

Αυτό πρακτικά σημαίνει πως ένας εργαζόμενος εξακολουθεί να αμείβεται όπως και πριν. Οι όροι αυτοί μπορούν να τροποποιηθούν μόνο εφόσον συμφωνήσει ο εργαζόμενος. Τώρα σε περίπτωση κατάργησης αυτών των ρυθμίσεων του άρθρου 9 (παράγραφοι 4 και 5) του νόμου 1876/90 ο εργοδότης μπορεί μονομερώς να μεταβάλλει τους όρους αμοιβής και εργασίας μέχρι τα επίπεδα της εθνικής συλλογικής σύμβασης».

ΓΣΕΕ-ΕΡΓΟΔΟΤΕΣ
Υπέρ της διατήρησης του κατώτατου μισθού στα σημερινά επίπεδα τάχθηκαν στην τελευταία συνάντησή τους οι εργοδοτικές οργανώσεις και η ΓΣΕΕ. Μάλιστα οι κοινωνικοί εταίροι είχαν συμφωνήσει και για τη διατήρηση 13ου και 14ου μισθού στον ιδιωτικό τομέα, οι οποίοι τελικά διασώθηκαν. Σημειώνεται πως διαφωνία μεταξύ εργοδοτών και ΓΣΕΕ είχε υπάρξει για το πάγωμα των αυξήσεων και των ωριμάνσεων, καθώς το συνδικαλιστικό κίνημα απέρριψε τη σχετική πρόταση.

Παράδειγματα
Πόσο επηρεάζουν οι μειώσεις τις κλαδικές συμφωνίες

Σε…ελεύθερη πτώση θα βρεθούν οι αποδοχές όσων αμείβονται με κλαδικές συμβάσεις εργασίας σε περίπτωση που περάσει όλο το πακέτο μέτρων που ζητεί η τρόικα. Σύμφωνα με συνδικαλιστές, οι αποδοχές αναμένεται να μειωθούν κατά 20%, ενώ σε ορισμένες ακραίες περιπτώσεις οι μισθοί των κλαδικών συμβάσεων κινδυνεύουν να κοπούν στη μέση.

Ενδεικτική του κλίματος είναι η τοποθέτηση του προέδρου της ΟΤΟΕ, Σταύρου Κούκου, ο οποίος σημειώνει πως «σε περίπτωση που καταργηθεί η μετενέργεια στις συλλογικές συμβάσεις, δεν θα υπάρχει ”πάτωμα” στους μισθούς. Τινάζεται στον αέρα όλο το εργατικό δίκαιο και όλα όσα έχουν συμφωνηθεί εδώ και δεκαετίες. Δηλαδή ξεκινάμε από μηδενική βάση».

Ενδεικτικά αναφέρονται μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα για τις επιπτώσεις που θα έχουν στους μισθούς οι απαιτήσεις της τρόικας:

• Σήμερα τραπεζικός υπάλληλος, έγγαμος, με έξι έτη προϋπηρεσίας και απολυτήριο λυκείου, δικαιούται 1.230 ευρώ μεικτά. Σε περίπτωση που μπει «τέλος» στις κλαδικές συμβάσεις, ανοίγει ο δρόμος για να πέσει στα 963,13 ευρώ που είναι η εθνική συλλογική σύμβαση. Μάλιστα αν περάσει η πρόταση για μείωση 20% της εθνικής συλλογικής σύμβασης, θα μπορεί να πέσει ο μισθός στα 700 ευρώ.
• Σήμερα υπάλληλος γραφείου σε βιομηχανία με 18 έτη υπηρεσίας παίρνει συνολικά 1.390 ευρώ (μαζί με το επίδομα γάμου). Σε περίπτωση που ο μισθός του μειωθεί στα σημερινά επίπεδα της εθνικής συλλογικής σύμβασης θα εισπράττει 1.037 ευρώ. Μάλιστα αν η εθνική συλλογική σύμβαση μειωθεί κατά 20%, ελλοχεύει ο κίνδυνος να πέσει στα 830 ευρώ.
• Σήμερα ηλεκτροτεχνίτης με 20 έτη υπηρεσία μαζί με το επίδομα γάμου εισπράττει 1.249 ευρώ. Σε περίπτωση που περιοριστεί στα σημερινά επίπεδα της εθνικής συλλογικής σύμβασης θα πέσει στα 1.037 ευρώ. Αν η εθνική συλλογική σύμβαση μειωθεί κατά 20%, θα περιοριστεί στα 830 ευρώ.

Έθνος