Μικέλης Χατζηγάκης: «Οικονομικά μαθήματα από την Αργεντινή»
Μόλις πριν λίγο καιρό η Αργεντινή ζήτησε την βοήθεια του ΔΝΤ ($50 δις) με σκοπό να ξανακερδίσει την εμπιστοσύνη των αγορών. Μέσα σε λιγότερο από 20 χρόνια από την προηγούμενη χρεοκοπία οι Αργεντίνοι πολίτες βλέπουν ξανά μπροστά τους το ίδιο φάντασμα. Αξίζει να σημειώσουμε ότι η Αργεντινή είχε παρόμοια κρίση και στις αρχές του ‘90. Δηλαδή, η χώρα της λατινικής Αμερικής έχει και από μια μεγάλη κρίση ανά δεκαετία.
Τώρα, γιατί αναφέρω το παράδειγμα της Αργεντινής; Γιατί μας δείχνει ξεκάθαρα πως η χρεοκοπία μιας χώρας κλονίζει σοβαρά και για μακρό χρονικό διάστημα την εμπιστοσύνη των αγορών. Οι αγορές δεν ξεχνάνε εύκολα. Και χωρίς αυτές δεν υπάρχουν δανεικά. Και χωρίς δανεικά είναι αδύνατο να πληρωθούν μισθοί και συντάξεις.
Η χρεοκοπία της Ελλάδας στην πραγματική οικονομία και η παρατεταμένη κρίση έχει δημιουργήσει βαθιές ουλές στην εμπιστοσύνη των αγορών προς την χώρα μας. Και αυτές οι ουλές θέλουν χρόνο και σωστές κινήσεις για να επουλωθούν. Ο κύριος Πρωθυπουργός στέλνει καθημερινά (π.χ. διάγγελμα) το λάθος μήνυμα στις αγορές και στους επενδυτές. Το μήνυμα ότι «βγήκαμε από τα μνημόνια και τώρα θα είμαστε χαλαρά» (π.χ. μέσω έκτακτων επιδομάτων, αυξήσεων, κα). Αυτό σίγουρα δεν «ηρεμεί» τις αγορές. Κανένας σοβαρός οικονομολόγος δεν βλέπει λόγους εφησυχασμού σε μια χώρα με 180% δημόσιο χρέος, με πάνω από 200 δις ιδιωτικό χρέος, με κόκκινα δάνεια που φτάνουν το 40% του τραπεζικού δανεισμού, με 20% ανεργία, κτλ.
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής έλεγε πως η οικονομία είναι ψυχολογία. Άραγε εμπνέει οικονομική εμπιστοσύνη ο πρόσφατος ανασχηματισμός; Μήπως μπορεί κάποιος να εμπιστευτεί μια κυβέρνηση που τα βασικά της στελέχη δηλώνουν πως «λύσαμε τα μεγάλα προβλήματα»; Που τα στελέχη της δεν έχουν εργαστεί ποτέ στην πραγματική οικονομία και θεωρούν τις επιχειρήσεις κερδοσκόπους;
Προς το παρόν, μόνο η ΝΔ με το σαφές και κοστολογημένο κυβερνητικό της πρόγραμμα αλλά και με τα στελέχη που έχει προσελκύσει από την ελεύθερη αγορά μπορεί να δημιουργήσει συνθήκες εμπιστοσύνης στην οικονομία. Το στοίχημα για την μελλοντική κυβέρνηση της ΝΔ είναι να καταφέρει να δημιουργήσει ένα ισχυρό παραγωγικό ιστό που θα δώσει ώθηση στις εξαγωγές και θα ενισχύσει την εξωστρέφεια και την ανταγωνιστικότητα μας. Αυτό, επίσης, θα βοηθήσει στην δημιουργία θετικού ισοζυγίου πληρωμών που θα μας κάνει λιγότερο ευάλωτους σε εξωτερικές πιέσεις.
Η Ελληνική οικονομία έχει μεγάλες δυνατότητες. Έχουμε ένα ιδιαίτερα μορφωμένο ανθρώπινο δυναμικό, έχουμε φυσικό πλούτο (π.χ. ανανεώσιμες πηγές ενέργειας) γεωγραφική θέση, κα. Επίσης, διαθέτουμε συγκριτικά πλεονεκτήματα σε σημαντικούς κλάδους όπως στην γεωργία και στον τουρισμό. Αυτό που χρειαζόμαστε σήμερα, περισσότερο από ποτέ, είναι μια σοβαρή πολιτική ανανέωση που θα δώσει ώθηση στις δομικές μεταρρυθμίσεις. Ο Μάιος του 2019 θα δείξει αν μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι για το μέλλον.