Μαρίνα Καραθανάση: Εξελικτική Λεκτική – Στοματική Δυσπραξία

Εξελικτική Λεκτική Δυσπραξία: Η λεκτική δυσπραξία μπορεί να είναι εξελικτικής μορφής, δηλαδή να υπάρχει από την γέννηση ή μπορεί να είναι επίκτητη, ως αποτέλεσμα εγκεφαλικού τραύματος.

Εξελικτική Λεκτική Δυσπραξία

Η λεκτική δυσπραξία μπορεί να είναι εξελικτικής μορφής, δηλαδή να υπάρχει από την γέννηση ή μπορεί να είναι επίκτητη, ως αποτέλεσμα εγκεφαλικού τραύματος.

Ένα παιδάκι με εξελικτικής μορφής δυσπραξία, μπορεί να μην βαβίζει πολύ ως βρέφος, να καθυστερήσει να πει τις πρώτες του λέξεις (να ξεκινήσει 2,5-3 ετών), ή να έχει πολύ περιορισμένο λεξιλόγιο.

Το παιδί δυσκολεύεται να βάλει στη σειρά τους ήχους και τις συλλαβές, γι’ αυτό συχνά υπεραπλουστεύει τις λέξεις παραλείποντας συλλαβές ή χρησιμοποιώντας «αρμονίες» (π.χ.το «καπέλο» γίνεται «πεπέλο», δηλ. η πρώτη συλλαβή γίνεται ίδια με τη δεύτερη).

Καθυστερεί να κατακτήσει τα σύμφωνα στην ομιλία του, ενώ οι αντικαταστάσεις των φωνημάτων είναι μη σταθερές και πολύ συχνές, οπότε η ομιλία είναι σε μεγάλο ποσοστό ακατάληπτη ακόμη και από τα οικεία πρόσωπα. Η δυσκολία αυξάνεται όσο μεγαλώνει η δομή και η περιπλοκότητα των λέξεων (τρισύλλαβες, τετρασύλλαβες, ύπαρξη συμπλεγμάτων).

Εξελικτική Στοματική Δυσπραξία

Η στοματική δυσπραξία αφορά στην εκτέλεση στοματικών ή λαρυγγικών κινήσεων, οι οποίες είναι μη λεκτικές. Υπάρχει δυσκολία στο να πραγματοποιηθούν κινήσεις μετά από εντολή π.χ. «βήξε» ή «βγάλε τη γλώσσα», ενώ οι ίδιες κινήσεις γίνονται φυσιολογικά κατά τη μάσηση και την κατάποση. Εμφανίζονται κινήσεις «ψαξίματος», δηλαδή ορατές προσπάθειες για την σωστή τοποθέτηση της γλώσσας ή των χειλιών. Η ύπαρξη στοματικής δυσπραξίας σχεδόν πάντα σημαίνει ότι θα συνυπάρχει και η λεκτική. Αντίθετα, η ύπαρξη λεκτικής δυσπραξίας δεν σημαίνει ότι θα συνυπάρχει και η στοματική.

Διάγνωση-Θεραπεία:

Ο λογοθεραπευτής, δεδομένου ότι απουσιάζουν άλλες διαταραχές (όπως εγκεφαλική παράλυση, ημιπληγία, νοητική υστέρηση, διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή) θα αξιολογήσει λεπτομερώς το παιδί με μια σειρά από δοκιμασίες, και εφ’ όσον επιβεβαιώσει την ύπαρξη λεκτικής ή/και στοματικής δυσπραξίας, θα εφαρμόσει το κατάλληλο θεραπευτικό πρόγραμμα. Όσο νωρίτερα διαγνωσθεί, τόσο το καλύτερο για το παιδί γιατί πρέπει να αναφερθεί ότι η δυσπραξία είναι μια δύσκολη διαταραχή που χρειάζεται πολύ χρόνο και προσπάθεια για να ξεπεραστεί.

Επιμέλεια Καραθανάση Μαρίνα, Λογοθεραπεύτρια

Πτυχιούχος Λογοθεραπείας, της σχολής ΣΕΥΠ (Σχολή Επαγγελμάτων Υγείας και Πρόνοιας) Ιωαννίνων και Μέλος του Συλλόγου Επιστημόνων Λογοθεραπευτών Λογοπαθολόγων Ελλάδος (Σ.Ε.Λ.Λ.Ε.)