Μαρίνα Καραθανάση – Τρόποι για να ενισχύσετε την ομιλία παιδιών έως 2 ετών

Τα παιδιά αρχίζουν να αναπτύσσουν την ικανότητα κατανόησης του κόσμου γύρω τους αλλά και της ομιλίας πριν να είναι σε θέση να εκφραστούν λεκτικά. Παρακάτω προτείνονται μερικοί εύκολοι τρόποι για όλους τους γονείς:

Τα παιδιά αρχίζουν να αναπτύσσουν την ικανότητα κατανόησης του κόσμου γύρω τους αλλά και της ομιλίας πριν να είναι σε θέση να εκφραστούν λεκτικά. Παρακάτω προτείνονται μερικοί εύκολοι τρόποι για όλους τους γονείς:

• Κάντε γκριμάτσες (πχ. χαμογελάστε, χασμουρηθείτε) και ζητήστε από το παιδί να σας μιμηθεί. Δραστηριότητες τέτοιου τύπου συμβάλλουν τόσο στη μετέπειτα μίμηση της ομιλίας, αλλά και στην ενδυνάμωση των αρθρωτών (χείλη, γλώσσα, μάγουλα, κτλ.)

• Μιμηθείτε τις φωνές ζώων ή ήχων του περιβάλλοντος, όταν παίζετε. Συχνά αυτές αποτελούν την «πρώτη ύλη» για τη δημιουργία των πρώτων λέξεων.

• Με τον ίδιο στόχο, συνοδέψτε τα παιχνίδια με ήχους (πχ. νανούρισμα κούκλας, όταν οδηγεί το ποδήλατό του) και ενισχύστε να μιμηθεί τους ήχους αυτούς.

• Χρησιμοποιείστε χρονικές έννοιες (πριν, μετά, τώρα), αλλά και τοπικές έννοιες (πάνω, μπροστά) για να συνοδέψετε τις δραστηριότητες και τα παιχνίδια σας, έτσι ώστε το παιδί να αρχίσει να αντιλαμβάνεται την έννοια του χώρου και του χρόνου.

• Όταν το παιδί δείχνει κάτι σαν να ρωτά «τι είναι αυτό» ή όταν του δίνετε εσείς κάποιο αντικείμενο (πχ. την πιπίλα ή την κούκλα), κατονομάστε το αντικείμενο, βοηθώντας έτσι στον εμπλουτισμό του λεξιλογίου.

• Χρησιμοποιείτε απλές προτάσεις, έτσι ώστε το παιδί να κατανοεί καλύτερα και να μαθαίνει ευκολότερα καινούριες λέξεις.

• Μην αποκλείετε την «νηπιακή ομιλία» από το λεξιλόγιο σας. Τα παιδιά μπορούν να αναπαράγουν ευκολότερα τη λέξη «μαμ» από «φαγητό», «άτα» από «περίπατο». Προσοχή, όμως! Αυτή η ομιλία πρέπει να περιοριστεί στα πρώτα 2 χρόνια ζωής του παιδιού. Σε καμία περίπτωση, βέβαια, δεν θα πρέπει οι γονείς να αλλοιώνουν τις πραγματικές λέξεις, π.χ. «βότα» αντί «βόλτα», γιατί τότε το παιδί θα αναπαράγει λανθασμένα πρότυπα ομιλίας.

• Δώστε στο παιδί απλές εντολές (πχ. «δώσε μου το παιχνίδι σου») και συνοδέψτε με απλές εντολές όλες σας τις δραστηριότητες (πχ. όταν κάνει μπάνιο: «πλύνε το δεξί σου χέρι» «τώρα το άλλο» κτλ.).

• Μάθετε στο παιδί τη σχέση αντικειμένων και εικόνων με τις λέξεις. Δώστε γνωστά αντικείμενα στο παιδί και ζητήστε να τα βάλει μαζί με την αντίστοιχη εικόνα (που έχετε κόψει από περιοδικά). Ονομάστε το αντικείμενο και ζητήστε να το κατονομάσει αν μπορεί. Επιβραβεύστε την προσπάθεια του παιδιού. Επεκτείνετε την άσκηση, όσο μεγαλώνει το παιδί, ζητώντας του να επιλέξει τη σωστή εικόνα ανάμεσα από δυο ή τρεις εικόνες ή χρησιμοποιώντας λιγότερο γνωστά αντικείμενα.

• Σχολιάστε με απλές λέξεις ή προτάσεις τον κόσμο γύρω σας, π.χ. «ο σκύλος τρέχει», έτσι ώστε το παιδί να καταλάβει ότι υπάρχουν λέξεις και προτάσεις κατάλληλες για όλες τις δραστηριότητες και γεγονότα που συμβαίνουν είτε στο ίδιο είτε στους άλλους.

• Συνοδέψτε την ομιλία σας με έντονες εκφράσεις προσώπου, χρησιμοποιώντας το κατάλληλο κάθε φορά ύφος και τόνο φωνής, έτσι ώστε το παιδί να καταλάβει ότι η ομιλία εκφράζει τη διάθεση και τα συναισθήματα αυτού που μιλά.