Κώστας Φαμίσης – Η αναρρίχηση γεννήθηκε στους βράχους των Μετεώρων τον 9ο αιώνα μ.Χ – Α’ Μέρος

Με βάσει τα Ερευνητικά Στοιχεία που παρουσίασα στο Α΄ Ιστορικό Συνέδριο Καλαμπάκας , στις 8,9, και 10 Μαΐου 1998, ανατρέπεται η μέχρι σήμερα θεωρία,

Με βάσει τα Ερευνητικά Στοιχεία που παρουσίασα στο Α΄ Ιστορικό Συνέδριο Καλαμπάκας , στις 8,9, και 10 Μαΐου 1998, ανατρέπεται η μέχρι σήμερα θεωρία, σε παγκόσμιο επίπεδο, ότι η αναρρίχηση γεννήθηκε στη Γαλλία το 1336 μ.Χ. από τον Φραντζέσκο Πετράρχη, Ιταλό Ουμανιστή και ποιητή, ο οποίος ανέβηκε στο βουνό Ventoux, υψόμετρο 909 μ., στις προβηγκιακές Άλπεις της Γαλλίας, 3ου βαθμού δυσκολίας.

Η ανάβαση αυτή αποτελούσε μέχρι σήμερα, την πρώτη γραπτή αναφορά αναρριχητικής εμπειρίας 1.

Το 1942, ο Γάλλος αξιωματικός Αντονάν ντε Βίλ και άλλοι οχτώ βοηθοί του, ανάμεσά τους και τρεις ιερείς, ανέβηκαν, ύστερα από εντολή του Γάλλου Βασιλέα Καρόλου VIII στο βουνό Alquille, στη Danphine, υψόμετρο 2.047 μ. Η προσπάθεια αυτή αποτελεί την πρώτη πραγματική αλπινιστική αναρρίχηση Βράχων.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που κατέθεσα και καταγράφηκαν στα πρακτικά του Α΄ Ιστορικού Συνεδρίου Καλαμπάκας , στις 8,9, και 10 Μαΐου 1998, μπορούμε να ανατρέψουμε την παραπάνω θεωρία , να νοιώθουμε υπερήφανη και να περάσουμε το μήνυμα, σε παγκόσμιο επίπεδο, ότι η αναρρίχηση γεννήθηκε στην Ελλάδα και Ειδικά στους Ιερούς Βράχους των Μετεώρων, τον 9ο αιώνα μ.Χ., από τους πρώτους μοναχούς ασκητές-ερημίτες ή αναχωρητές- στηριζόμενοι:

1.Στους θρύλους και τις παραδόσεις.

2.Στις υπάρχουσες ιστορικές μαρτυρίες.

3.Στις αρχειακές επιγραφές.

4.Στις φιλολογικές πηγές και

5.Στα λιγοστά λείψανα μνημείων.

Με βάσει τις παραπάνω ερευνητικές πηγές: Τα πρώτα ίχνη του Μετεωρίτικου αναρριχητικού μοναχισμού χάνονται στα βάθη των αιώνων, σύμφωνα με τους θρύλους και τις παραδόσεις 2.

Η σημερινή Καλαμπάκα είναι η αρχαία πόλη Αιγίνιον 3.

Οι απάτητες και ανεμοδαρμένες κορυφές των θεόρατων Μετεωρίτικων Βράχων, αποτελούσαν καταφύγιο για τους ντόπιους κατοίκους, ανά τους αιώνες, προστατευόμενοι από τις επιδρομές διαφόρων βάρβαρων φυλών, έχοντας σαν Ακρόπολη το βράχο της Αϊάς4.

Το πέτρινο δάσος των Μετεώρων, χρησίμευε σαν ορμητήριο των Μακεδόνων στους αγώνες τους, για την κατάληψη ολόκληρης της Ελλάδας. Από το 287 π.Χ. έως το 224 π.Χ.5.

Το 168 π.Χ. το Αιγίνιο χάνει την αυτονομία του και περνά στη Ρωμαϊκή κυριαρχία. Πολιορκήθηκε, ανεπιτυχώς, από τον Πομπηΐο, όταν καταδιωκόταν από τον Καίσαρα.

Σ’ έναν πέτρινο κόσμο, οι γίγαντες των Μετεώρων υψώνονται σιωπηλοί και ακίνητοι, με το περήφανο και επιβλητικό τους παράστημα, διακόπτοντας απότομα τη μονοτονία του τοπίου του απέραντου θεσσαλικού κάμπου, προκαλώντας δέος και έκσταση. Σχηματίζοντας ένα από τα θαυμαστότερα και υποβλητικότερα τοπία του κόσμου.

Εκεί οι πρώτοι μοναχοί (ασκητές-αναχωρητές) βρήκαν τον ιδανικό τόπο για την ασκητική ζωή και ανάπαυση, το καταλληλότερο καταφύγιο, για την αναζήτηση της ψυχικής ηρεμίας και γαλήνης. Στις απάτητες και κακοτράχηλες κορφές ο παράτολμος και αποφασιστικός ασκητής, ανακάλυψε τη μυστική κλίμακα που οδηγεί στα ουράνια δώματα6, και καταλήγει στην ένωση με το Θεό.

Οι πρώτοι ερημίτες, εμφανίζονται τον 3ο μ.Χ. αιώνα, από τα χριστιανικά χρόνια7, αψηφώντας με την αλόγιστη θέλησή τους, τα΄αγριοκαίρια και τις καταιγίδες, σκαρφάλωσαν σαν τ΄αγριοπούλια τ΄ουρανού και κούρνιασαν στα κοιλώματα των ανεμόδαρτων βράχων, αναζητώντας εκεί την ψυχική τους πληρότητα και λύτρωση.

Το όνομά τους Μετέωρα, δεν είναι αρχαίο. Ο κτίτωρ της Ιεράς Μονής Μεταμορφώσεως Όσιος Αθανάσιος, ο Μετεωρίτης, το έδωσε αρχικά, το 1344 μ.Χ., στον «πλατύ Λίθο» που πρώτα ανέβηκε, για να γίνει κατόπιν γενική ονομασία των Βράχων8.

Το επίθετο Μετέωρος, προέρχεται από το αρχαίο μετά + αείρω (=υψώνω), που σημαίνει, κατά λέξη, υψηλός, αιωρούμενος. Υπάρχει και μια ονομασία ακόμη «Λιθόπολις».

Όλες οι παραπάνω ονομασίες, ευρίσκονται στο χειρόγραφο (Κωδ. Μεταμορφώσεως 404, σελ. 332). Ο Β. Σκουβαράς- γράφει στοχαστικά- δεν υπάρχει πουθενά αλλού στη γη Τοπιακό σκηνικό και ατμόσφαιρα για την ανάπτυξη του ασκητισμού, καταλληλότερη από την εσχατιά αυτή της θεσσαλικής γης9.

Κατά παράδοση, πριν τον 9ο μ.Χ. αιώνα, σύμφωνα με τις μαρτυρίες χρυσοβούλλων και πατριαρχικών σιγιλλίων, ήρθαν στα Μετέωρα οι πρώτοι ασκητές, φέρνοντας σαν χελιδόνια το μήνυμα της πνευματικής ανοίξεως10.

Ήρθαν και φώλιασαν στα σπήλαια, στις ρωγμές, στις σχισμές και στις κορυφές των Βράχων.

Μέσα στις σπηλιές των Βράχων έστησε ο καθένας τους μια ξύλινη καλύβα, μια «Καλία»11, που αποτέλεσε την αρχή της εμφάνισης των πρώτων μοναστηριών.

Τα πρώτα χριστιανικά χρόνια, κάθε Κυριακή, γινόταν η θεία ευχαριστία και κοινή εστίαση. Οι ασκητές άφηναν τα ασκητάρια-προσευχητήριά τους και μαζεύονταν όλοι στο «Κυριακό»12, έναν ναΐσκο στη νότια πλευρά του βράχου με το όνομα Δούπιανη. Το εκκλησάκι αυτό σώζεται μέχρι σήμερα και είναι αφιερωμένο στη Ζωοδόχο Πηγή, την Παναγία.

Οι καρτερικοί αυτοί ασκητές και στυλίτες, της εποχής εκείνης, εγκαθίδρυσαν τον ερημικό ασκητισμό στα Μετέωρα, που σήμερα αποσπά τον θαυμασμό όλων μας, για το ύψος της αυταπαρνήσεών του.

Κατά τον 7ο και 8ο μ.Χ. αιώνα, την εποχή των εικονομαχιών και διωγμών, πολλοί μοναχοί βρήκαν καταφύγιο στις «Μονές των ΜΕΤΕΩΡΩΝ».

1.Halle- Γερμανός αναρριχητής, μέλος της UIAA παγκόσμιας επιτροπής ασφάλειας των αναρριχητών, στοιχεία από το αρχείο του, όπως ο ίδιος δήλωσε σε συνέντευξη τύπου προς το T.V. Μετέωρα, στις 08-05-98

2.Δ.Ζ. Σοφιανού-Μετέωρα-Οδοιπορικό, έκδοση Ιεράς Μονής Μεταμορφώσεως (Μεγάλου Μετεώρου) εκτύπωση, βιβλιοδεσία «Μέλισσα», Μετέωρα 1990-91, σελίδα 11.

3.Στέφανος Αργ. Θανασούλας- Λαογραφικά Καλαμπάκας- Έκδοση Δήμου Καλαμπάκας- Καλαμπάκα 1992- Σελίδα 10.

4. Στέφανος Αργ. Θανασούλας-οπ-παρ. σελ 10.

5. Στέφανος Αργ. Θανασούλας-οπ-παρ. σελ 11.

6.Δημήτριος Ζ. Σοφιανός-Εξακόσια χρόνια οργανωμένης μοναστικής παρουσίας στα Μετέωρα. Ιστορική τεκμηρίωση.-Τρικαλινά, τόμος 11ος-Τρίκαλα 1991- σελίδα 101-102.

7. Στέφανος Αργ. Θανασούλας-οπ-παρ. σελ 12.

8.Θεοχάρη Μ. Προβατάκη-Μετέωρα- Ιστορία των Μονών και του Μοναχισμού- Εκδότης Τουμπής, Αθήνα 1991-Σελίδα 29.

9.ΠρΒ.-Θεοτέκνη Μοναχή-Το πέτρινο δάσος των Μετεώρων, Έκδοσις Ιεράς Μονής Αγίου Στεφάνου Μετεώρων- Αθήνα, 7η Έκδοση- 1988- Σελίδα 23.

10. Θεοτέκνη Μοναχή- οπ.- παρ. σελίδα 24.

11. Στέφανος Αργ. Θανασούλας-οπ-παρ. σελ 12.

12.Νίκου Νικονάνου- Μετέωρα- Τα μοναστήρια και η Ιστορία τους- Εκδοτική Αθηνών Α.Ε.- Αθήνα 1992- Σελίδα 6.