Κώστας Φαμίσης – Εθελοντισμός – Β’ μέρος

Εθελοντισμός είναι η μη αμειβόμενη και δίχως επαγγελματική εξέλιξη δραστηριοποίηση των πολιτών που αποβλέπουν στην ευημερία του συνανθρώπου, της κοινότητας και της κοινωνίας γενικότερα.

 Εθελοντισμός είναι η μη αμειβόμενη και δίχως επαγγελματική εξέλιξη δραστηριοποίηση των πολιτών που αποβλέπουν στην ευημερία του συνανθρώπου, της κοινότητας και της κοινωνίας γενικότερα. Δεν περιορίζεται μόνο στην παροχή ανιδιοτελούς κοινωνικού έργου, αλλά περισσότερο αφορά μια στάση ζωής με ιδιαίτερες αξίες, όπως η φιλανθρωπία, η αλληλεγγύη, η κοινωνική δικαιοσύνη και η κοινωνική συμμετοχή.  

Το έτος 20112001 ονομάστηκε από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών ‘Διεθνές Έτος Εθελοντισμού’. Επίσης, ο ίδιος φορέας έχει κατοχυρώσει την 5^η Δεκεμβρίου  κάθε έτους ως ‘Διεθνή Ημέρα Εθελοντισμού’

Οι ρίζες του εθελοντισμού είναι βαθιές μέσα στην ιστορία και τη διαχρονική εξέλιξη της κοινωνίας.  Πιστεύω  ότι όσοι ασχολούνται με τον εθελοντισμό αποτελούν παραδείγματα προς μίμηση αλλά και κυματοθραύστες απέναντι στην ισοπέδωση των πατρογονικών μας αξιών, που επιχειρεί η παγκοσμιοποίηση και ο υλιστικός τρόπος ζωής.

Στη σημερινή εποχή, η συνεχώς αυξανόμενη τάση δραστηριοποίησης εθελοντικών οργανώσεων, είναι αποτέλεσμα της αδυναμίας τόσο του κράτους όσο και των μηχανισμών της αγοράς, να αντιμετωπίσουν ικανοποιητικά τα ολοένα και πιο σύνθετα κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά προβλήματα.

Έτσι οι εθελοντικές οργανώσεις ουσιαστικά δραστηριοποιούνται στην παραγωγή των “δημοσίων αγαθών”. Αγαθά που το Κράτος αδυνατεί να προσφέρει σε επαρκή ποσότητα και ποιότητα, αλλά και ο ιδιωτικός τομέας δεν επιθυμεί να τα προσφέρει, εφόσον τα περιθώρια κέρδους δεν είναι ικανοποιητικά. Για τον λόγο αυτό οι προνομιακές και κοινωνικές υπηρεσίες, ο πολιτισμός, το περιβάλλον κ.λ.π. αποτελούν τα προνομιακά εκείνα πεδία στα οποία οι εθελοντικές οργανώσεις καλούνται να δραστηριοποιηθούν.

Η τοπική μας κοινωνία είναι κοντά σε όλους εκείνους που δεν εφησυχάζουν αλλά αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες προσφοράς, που εκτείνονται σε όλο το φάσμα της κοινωνικής ζωής από την παροχή υπηρεσιών φροντίδας έως τις οργανωμένες δράσεις για την προστασία του περιβάλλοντος και την πρόληψη η αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών, απεγκλωβισμό  ατόμων, ομάδων, κ.λ.π.

Στην πόλη της Καλαμπάκας, βάσει του Νόμου 3013/2002, λειτουργεί η ΟΜΑΔΑ ΔΙΑΣΩΣΗΣ της ΟΡΕΙΒΑΤΙΚΗΣ ΛΕΣΧΗΣ ΚΑΛΑΜΠΑΚΑΣ, η οποία είναι εγγεγραμμένη στο Μητρώο Εθελοντικών Οργανώσεων της Γενική Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας (ΓΓΠΠ) από το 2004. Αποτελείται από μια έμπειρη 15/μελη ομάδα νέων , άρτια εκπαιδευμένοι σε θέματα αναρρίχησης και   ακολουθούν τα μηνύματα της νέας εποχής..

Ως υπεύθυνος της ομάδας διάσωσης, θέλω να δηλώσω ότι η ανιδιοτελή προσφορά τους είναι σημαντική, βασίζεται στην ιδέα της ανθρώπινης  αλληλοβοήθειας θέτοντας πολλές φορές σε κίνδυνο την σωματική τους ακεραιότητα προκειμένου να  απεγκλωβίσουν ή διασώσουν έναν αναρριχητή ή ομάδα νέων που εγκλωβίστηκαν  στους βράχους των Μετεώρων, ή  εκτός του Νομού Τρικάλων. Το έργο που προσφέρουν τα παιδιά, θεωρώ, ότι  είναι ζωτικής σημασίας. 

Πιστεύω  ότι όλες οι εθελοντικές οργανώσεις πρέπει  να διατηρήσουν την αυτονομία τους, ενώ από την άλλη οι μεμονωμένοι εθελοντές πρέπει  να βρουν ένα πλαίσιο δράσεων όπου θα μπορούν να διοχετεύσουν την ενέργειά τους. Η δράση των εθελοντών πρέπει  να είναι οργανωμένη με συγκεκριμένα καθήκοντα, αρχή, μέση και τέλος και να αφήνει ελεύθερο κάθε συμμετέχοντα να σταματήσει όποτε θέλει.

. Ο εθελοντής συνδυάζει τον έρωτα του ερασιτέχνη, τη συνέπεια του επαγγελματία, την πειθαρχία τού στρατιώτη και την ανιδιοτέλεια του ανώτερου ανθρώπου. Εξισορροπεί την ανάγκη με την ελευθερία, το σεβασμό με τη βοήθεια, τη σιωπή με τη φωνή. Η απογοήτευση και ο ενθουσιασμός είναι οι δύο εχθροί του εθελοντή. Μία συμμαχία, εθελοντών πολλαπλασιάζει τη δύναμή τους τόσο, που μπορεί να αλλάξει ακόμα και τη μοίρα των ανθρώπων.

Πολλές φορές  ο  εθελοντισμός  ταυτίζεται με τη φιλανθρωπία, όπως χρησιμοποιήθηκε κατά την κλασική εποχή κυρίως για να αποδώσει μια καινούργια αρετή, την αγάπη για το συνάνθρωπο.

Η διαφορά ανάμεσα στον εκπαιδευμένο εθελοντή και στην παλιά έννοια της φιλανθρωπίας είναι ότι ο εθελοντής αντιμετωπίζει τα άτομα στα οποία προσφέρει εθελοντική εργασία, όχι με οίκτο αλλά σαν άτομα ισότιμα τα οποία περνούν δυσκολίες και στα οποία μπορεί να προσφέρει βοήθεια. Δεν θεωρεί ότι ο ίδιος είναι ανώτερος, ότι ξέρει περισσότερα, ότι είναι “καλύτερος”. Είναι άλλο να προσφέρεις ό,τι έχεις και άλλο να προσφέρεις ό,τι είσαι. Το πρώτο, κάπου και κάποτε τελειώνει, το δεύτερο είναι πηγή ανεξάντλητη που μπορεί να γεννά, κάθε φορά, ό,τι χρειάζεται για να προσφέρει! Ο ίδιος ο εθελοντής δεν είναι μόνο πομπός αλλά και δέκτης των ωφελειών που απορρέουν από την εθελοντική του δράση.

Αρχές του Εθελοντισμού

• Ο εθελοντισμός είναι ένας νόμιμος τρόπος με τον οποίο οι πολίτες μπορούν

να συμμετέχουν στις δραστηριότητες της κοινότητάς τους.

• Ο εθελοντισμός είναι ένα μέσο να αντιμετωπίζουν τα άτομα ή οι ομάδες τις ανθρώπινες, περιβαλλοντικές και κοινωνικές ανάγκες.

• Ο εθελοντισμός είναι μια δραστηριότητα που εκτελείται μόνο σε μη   κερδοσκοπικούς τομείς, συλλόγους, κ.λ.π.

• Ο εθελοντισμός δεν υποκαθιστά την αμειβόμενη εργασία.

• Οι εθελοντές δεν παίρνουν τη θέση αμειβόμενων υπαλλήλων, ούτε συνιστούν απειλή για την ασφάλεια της εργασίας αμειβόμενων υπαλλήλων.

• Ο εθελοντισμός σέβεται τα δικαιώματα, την αξιοπρέπεια και τον πολιτισμό.

Γενικότερα  μπορούμε να δώσουμε τον ορισμό ότι ο εθελοντισμός δεν έχει πλαίσια και όρια, είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο που μπορεί να πάρει διάφορες μορφές και διαστάσεις με βάσει τις αξίες, αρχές και την κοινωνικό – οικονομική και πολιτισμική πραγματικότητα της κοινωνίας. ( πηγή: www.volunteerism-cc.org.cy )

Tο συμπέρασμα είναι ότι κανένα κράτος δεν μπορεί να αναπτυχθεί χωρίς τη συνεισφορά των εθελοντών, ατομικά ή συλλογικά, με τυπικές ή άτυπες μορφές. O εθελοντισμός είναι ένα θέμα που μας αγγίζει όλους, ανεξαρτήτως κοινωνικής τάξης και επαγγελματικής ιδιότητας. Συνιστά μια εξαιρετικά επιμορφωτική λειτουργία που ενδυναμώνει την κοινωνική αλληλεγγύη, ενισχύει την ενεργό συμμετοχή και τη συνύπαρξη, προσδίδοντας νέο περιεχόμενο στη  ευημερία και στη ζωή των συνανθρώπων μας.