Η ομάδα Γυναικών Καλαμπάκας για τη «Νομική Αναγνώριση της Ταυτότητας Φύλου»

Η κυβέρνηση κατέθεσε νομοσχέδιο με το οποίο δίνεται η δυνατότητα αλλαγής φύλου στα νομικά έγγραφα ενός ατόμου με βάση τη βούλησή του, τον αυτοπροσδιορισμό φύλου.

Η κυβέρνηση κατέθεσε νομοσχέδιο με το οποίο δίνεται η δυνατότητα αλλαγής φύλου στα νομικά έγγραφα ενός ατόμου με βάση τη βούλησή του, τον αυτοπροσδιορισμό φύλου. 

Το νομοσχέδιο δεν αφορά τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων, το σεξουαλικό προσανατολισμό. Μέχρι σήμερα οι αποφάσεις των δικαστηρίων, δηλαδή η νομολογία όριζε ότι για την αλλαγή φύλου απαιτούνταν χειρουργικές επεμβάσεις (μαστεκτομής, γεννητικών οργάνων), ιατρικές πράξεις (ορμονοθεραπεία), εξετάσεις και γνωματεύσεις.

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο στην αίτηση στο δικαστήριο για τη διόρθωση του καταχωρημένου φύλου “δεν απαιτείται να βεβαιώνεται ότι το πρόσωπο έχει υποβληθεί σε οποιαδήποτε προηγούμενη ιατρική επέμβαση”. Επίσης “δεν απαιτείται η οποιαδήποτε προηγούμενη εξέταση ή ιατρική αγωγή που σχετίζεται με την σωματική ή ψυχική του υγεία.”

Το κριτήριο με βάση το οποίο το δικαστήριο θα αποφασίσει τη διόρθωση είναι: “η προσωπική αίσθηση του σώματος, καθώς και η κοινωνική και εξωτερική έκφραση του φύλου, τα οποία αντιστοιχούν στη βούληση του προσώπου”.

Επίσης το άτομο που θα αποφασίσει ν’ αλλάξει το φύλο του με αυτή τη διαδικασία, θα μπορεί να την επαναλάβει ακόμη μια φορά στο μέλλον.
Επομένως το νομοσχέδιο δεν απαιτεί ως προϋπόθεση καμία επιστημονική γνωμοδότηση. Αγνοείται η ανάγκη το άτομο να διαθέτει ολόπλευρη επιστημονική και κοινωνική στήριξη σ’ αυτή τη διαδικασία.

Προβλέπεται ότι και οι ανήλικοι 17 ετών θα μπορούν να αλλάξουν την ταυτότητα φύλου με τη συναίνεση των γονιών τους, αφού έχουν το δικαίωμα ψήφου και άλλα “πολιτικά” δικαιώματα και επομένως έχουν την ωριμότητα να αποφασίσουν και γι αυτό, όπως ισχυρίζεται η κυβέρνηση.

Κατά τη διάρκεια της συζήτησης του νομοσχεδίου στη Βουλή η κυβέρνηση άλλαξε το ηλικιακό όριο, προσδιορίζοντάς το στα 15 έτη και θέτοντας ως προϋπόθεση γνωμάτευση ιατρικού συμβουλίου που θα συσταθεί για το σκοπό αυτό σε δημόσιο νοσοκομείο.

Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΟΓΕ

Η ΟΓΕ θεωρεί ότι στις περιπτώσεις που το άτομο βιώνει μια έντονη σύγκρουση ανάμεσα στα ανατομικά του χαρακτηριστικά και στο φύλο που νοιώθει ότι ανήκει, για μια σειρά βιολογικούς, κοινωνικούς λόγους, αλλά και για λόγους ψυχικής υγείας απαιτείται η ολόπλευρη επιστημονική και κοινωνική του στήριξη προκειμένου να μπορέσει το άτομο να λύσει αυτή την ασυμβατότητα. Στην όποια ατομική επιλογή επιδρά το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον. Για να μπορέσει να ασκηθεί το ατομικό δικαίωμα με ουσιαστικό και όχι τυπικό τρόπο, προϋποτίθενται ορισμένοι κοινωνικά καθορισμένοι παράγοντες. Για να είναι αποτέλεσμα ώριμης σκέψης και ουσιαστική η ατομική επιλογή στην αλλαγή της ταυτότητας φύλου, χρειάζεται να βασίζεται στη γνώση μιας σειράς παραγόντων και συνεπειών από αυτήν την επιλογή. Αυτή η γνώση μπορεί να μεταφερθεί μέσα από την επιστημονική, κοινωνική στήριξη του ατόμου. Δεν αρκεί η προσωπική του εμπειρία.

Όλα αυτά η κυβέρνηση τα ονομάζει “ιατρικοποίηση”, και τα καταδικάζει. Την ίδια στιγμή στην περίπτωση των 15χρονων και 16χρονων θέτει επιστημονικά κριτήρια και προϋποθέσεις, ενώ για τους 17 ετών και πάνω τα αγνοεί.

Το νομοσχέδιο δεν προσεγγίζει ούτε τις ελάχιστες κοινωνικές προϋποθέσεις για να στηριχθεί το ατομικό δικαίωμα. Αντίθετα τις αρνείται στο όνομα του ατομικού δικαιώματος.

Βασικός ισχυρισμός της κυβέρνησης είναι η “ελευθερία της ατομικής επιλογής”, το ατομικό δικαίωμα για την αλλαγή φύλου χωρίς καμία κοινωνική ευθύνη και στήριξη. Παρουσιάζουν αποσπασμένα τα ατομικά δικαιώματα από τις οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες. Ό,τι όμως δεν ενδιαφέρει την κοινωνία δεν χρειάζεται και καμία θεσμοθέτηση. Κανένα ατομικό δικαίωμα δεν είναι εγγυημένο έξω από τα συλλογικά κοινωνικά δικαιώματα. Γι αυτό και απαιτείται ανάπτυξη κοινωνικών υποδομών για την ολόπλευρη ψυχοσωματική και κοινωνική ανάπτυξη του ατόμου από την παιδική ηλικία . Η έλλειψη κοινωνικών λειτουργών, ψυχολόγων, ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού στα Κέντρα Υγείας, στα σχολεία στερεί από κάθε νέο και νέα τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της προσωπικότητας του, για την ομαλή κοινωνικοποίησή του, για την αντιμετώπιση κοινωνικών προβλημάτων στο οικογενειακό, σχολικό περιβάλλον (πχ. bulling).

Όσο τσακίζεται ο καθολικός χαρακτήρας του κοινωνικού δικαιώματος τόσο περιορίζονται τα ατομικά δικαιώματα. Στις ΗΠΑ για παράδειγμα αναγνωρίζονται 32 χαρακτηρισμοί για τον προσδιορισμό φύλου, όπως ισχυρίστηκε ο βουλευτής του ΠΟΤΑΜΙΟΥ Αμυράς, ενώ την ίδια στιγμή εκατομμύρια Αμερικάνοι δεν έχουν δικαίωμα στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.

Σήμερα η πλειοψηφία των χωρών έχει νομοθετικές ρυθμίσεις που για την αλλαγή φύλου δεν είναι μεν απαραίτητη η χειρουργική επέμβαση αλλαγής γεννητικών οργάνων, αλλά απαιτείται η ιατρική παρακολούθηση. Εξαίρεση αποτελούν η Μάλτα, η Δανία, η Ιρλανδία, η Νορβηγία, η Αργεντινή που δεν απαιτείται καμία προϋπόθεση. Είναι απορίας άξιον πως αντιλαμβάνονται σε κάποιες απ’ αυτές τις χώρες τα ατομικά δικαιώματα όταν την ίδια στιγμή απαγορεύεται και ποινικοποιείται σ’ αυτές τις χώρες το δικαίωμα στην άμβλωση όπως στη Μάλτα, στην Ιρλανδία, στην Αργεντινή.

Εξάλλου το νομοσχέδιο με ό,τι προβλέπει αφήνει ανοιχτό το πεδίο για αναπαραγωγή ρατσιστικών, προσβλητικών επιθέσεων σε βάρος των διεμφυλικών ατόμων, χωρίς να φράσσει το δρόμο για τις διακρίσεις εις βάρος τους. Προφανώς τα ζητήματα αυτά δε λύνονται με μία δικαστική ή διοικητική πράξη.

Η κυβέρνηση έρχεται με το νομοσχέδιο αυτό να θεσμοθετήσει και νομικά τον πλήρη διαχωρισμό του “βιολογικού” και του “κοινωνικού” φύλου. Σύμφωνα μ’ αυτές τις θεωρίες υπάρχει πλήρης διάσταση των ανατομικών χαρακτηριστικών του φύλου, που αντιλαμβανόμαστε όλες ότι προσδιορίζονται αντικειμενικά, από την αντίληψη που έχει το κάθε άτομο για το φύλο στο οποίο ανήκει. Οι αντιλήψεις για το φύλο διαμορφώνονται κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες, ιστορικές, κοινωνικές, οικονομικές, πολιτικές. Δεν διαμορφώνονται από την ατομική εμπειρία του καθενός και της καθεμιάς. Επίσης οι αντιλήψεις αυτές αναπαράγονται κοινωνικά μέσα από το οικογενειακό, το σχολικό, ευρύτερα μέσα από το κοινωνικό περιβάλλον.

Σύμφωνα με την κυβέρνηση το φύλο δεν προσδιορίζεται αντικειμενικά αλλά αποτελεί επιλογή κάθε ατόμου. Δεν υπάρχει φυλετικός διαχωρισμός σε άνδρες και γυναίκες ως αντικειμενικό γεγονός. Σύμφωνα με τις θεωρίες της μετανεωτερικότητας, αυτές που η κυβέρνηση παρουσιάζει ως “επιστημονικές εξελίξεις”, το «κοινωνικό φύλο» αποτελεί μια κοινωνική κατασκευή, μια δοτή ταυτότητα, ένα ρόλο που αποδίδει η κοινωνία στα μέλη της. Η διάκριση άνδρας-γυναίκα αποτελεί “ψευδή διχοτόμηση, που είναι κατασκευασμένη και όχι πραγματική”.

Είναι θεωρίες αντεπιστημονικές και ανορθολογικές, που παρουσιάζουν την πραγματικότητα με το κεφάλι κάτω και τα πόδια πάνω και αποκαλούνται “προοδευτισμός”. Αυτές οι θεωρίες έχουν βρει πρόσφορο έδαφος την εποχή της γενικευμένης επίθεσης στα δικαιώματα των λαϊκών οικογενειών και ιδιαίτερα των γυναικών του καθημερινού μόχθου.

Σύμφωνα με όλες αυτές τις θεωρίες, ο “αυτοπροσδιορισμός” ανάγεται σε μέγιστη αξία. Το κάθε άτομο είναι “αυτό που αισθάνεται και σκέπτεται για το φύλο του”. Αυτό το κριτήριο προτάσσει εξάλλου και η ΕΕ. Αρνούνται ότι το φύλο προσδιορίζεται αντικειμενικά.

Αυτή η αντίληψη όσο και αν εμφανίζεται ότι αφορά μόνο στο φυλετικό προσδιορισμό αναπαράγεται σε όλες τις πλευρές της κοινωνικής ζωής. Θεοποιώντας τον ατομισμό, τον υποκειμενισμό, τη μοιρολατρία, αναπαράγει σμπαραλιασμένες ταυτότητες. Όπως πολύ χαρακτηριστικά σημείωσε μια νέα συναγωνίστρια, σήμερα μέλος του ΔΣ μας, στο τελευταίο συνέδριο, αυτή η αντίληψη στέλνει στη νέα γενιά το εξής μήνυμα: «Δεν χρειάζεται ν’ αλλάξεις την άθλια πραγματικότητα που ζεις. Αρκεί απλά να σκέφτεσαι και να μιλάς διαφορετικά γι αυτήν.» Έχει στόχο κατευθείαν τη συνείδηση, όχι μόνο για να την αδρανοποιήσει, αλλά και για να αποκρύψει την κοινωνική πραγματικότητα που έχει εκμεταλλευτές και εκμεταλλευόμενους, καταπιεστές και καταπιεζόμενες.

Επομένως για τις γυναίκες αποτελεί ένα καίριο χτύπημα στην υπόθεση της ισοτιμίας και της χειραφέτησής τους.

Ομάδα Γυναικών Καλαμπάκας
Μέλος της ΟΓΕ