Μια έρευνα πρωτοφανούς έκτασης και σημασίας, η οποία δεν έχει πραγματοποιηθεί για κανένα εγχώριο ή ξένο ελαιόλαδο, υλοποιείται από την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου σε συνεργασία με το Εργαστήριο Αναλυτικής Χημείας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών με επιστημονικά υπεύθυνο τον Νικόλαο Θωμαΐδη, Καθηγητή Αναλυτικής Χημείας.
Εδώ και δύο χρόνια ο κ. Θωμαΐδης και η ερευνητική ομάδα του μελέτησαν περισσότερα από πεντακόσια δείγματα ελαιολάδου από νησιά του Βορείου Αιγαίου (Λέσβος, Χίος, Σάμος, Ικαρία και Φούρνοι). Τα δείγματα αναλύθηκαν ως προς το βιοδραστικό τους περιεχόμενο με πρωτοπορική μέθοδο με το 80% της παραγωγής να δίνει υψηλό φαινολικό περιεχόμενο. Οι πολυφαινόλες είναι ιδιαίτερα ευεργετικές για την υγεία αφού έχουν αντιοξειδωτική δράση, μειώνουν τον κίνδυνο των καρδιαγγειακών παθήσεων και προστατεύουν από διάφορα είδη καρκίνου.
Η ανάλυση των δειγμάτων έδειξε επίσης ότι τα ελαιόλαδα της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου αποτελούν πλούσια πηγή βιταμίνης Ε. Επιπλέον προσδιορίστηκαν κι άλλες ουσίες, όπως καροτενοειδή, τερπένια (σκουαλένιο), μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα. Μάλιστα, τα τελευταία βρέθηκαν σε περιεκτικότητα 20% μεγαλύτερη σε σχέση με άλλα ελαιόλαδα. Όπως είναι γνωστό, τα ακόρεστα λιπαρά οξέα βοηθούν στη μείωση του κινδύνου των καρδιακών παθήσεων. Συνεπώς, οι αναλύσεις κατέδειξαν ότι το ελαιόλαδο του Βορείου Αιγαίου αποτελεί προϊόν ευζωίας και μακροζωίας.
Παράλληλα εξετάστηκε η επίδραση διαφόρων παραγόντων στο βιοδραστικό περιεχόμενο με σκοπό να καθοδηγηθούν οι παραγωγοί ώστε να βελτιωθεί η θρεπτική αξία του παραγόμενου ελαιολάδου και να σταθεροποιηθεί η ποιότητά του κατ’ έτος. Εξετάστηκαν παράγοντες όπως το υψόμετρο, το είδος της καλλιέργειας (συμβατική ή βιολογική), το στάδιο ωρίμανσης του ελαιοκάρπου κατά τη συγκομιδή, διάφορες καλλιεργητικές φροντίδες όπως η άρδευση, η λίπανση αλλά και το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από τη συγκομιδή του καρπού μέχρι την ελαιοποίηση. Εξετάστηκε ακόμη και η επίδραση του είδους του ελαιοτριβείου (διφασικό ή τριφασικό) στα θρεπτικά συστατικά του παραγόμενου ελαιολάδου, ο χρόνος μάλαξης όπως και η προσθήκη νερού και η θερμοκρασία κατά τη μάλαξη, η θερμοκρασία στον διαχωριστήρα αλλά και η επίδραση της θερμοκρασίας φύλαξης ώστε να ενημερωθούν οι ελαιοτριβείς για τις βέλτιστες συνθήκες ελαιοποίησης και αποθήκευσης.
Παράλληλα με το ελαιόλαδο, μελετήθηκετο φαινολικό περιεχόμενο των προϊόντων της επιτραπέζιας ελιάς και της πάστας ελιάς των ποικιλιών Κολοβής και Αδραμυτιανής και πραγματοποιείται τώρα έρευνα για τη Χιώτικη Θρούμπα. Με βάση τα αποτελέσματα που παρουσίασε ο κ. Θωμαΐδης για τις ελιές ποικιλίας Κολοβής αρκεί η κατανάλωση μερικών γραμμαρίων (<5 ελιές) για να δώσει στον οργανισμό πολύτιμες αντιοξειδωτικές ουσίες.
Τα αποτελέσματα της έρευνας του κ. Θωμαΐδη και η εφαρμογή του Προγράμματος της Περιφέρειας στην πράξη ενισχύουν τη διεθνή αναγνωρισιμότητα του ελαιολάδου και διευκολύνουν τους τυποποιητές ελαιολάδου να εξάγουν έξτρα παρθένο ελαιόλαδο και επιτραπέζιες ελιές με καλύτερες τιμές αγοράς.