Εσύ ήξερες ότι σήμερα είναι η παγκόσμια ημέρα κατά της λογοκρισίας του Διαδικτύου; Λαμβάνοντας υπόψη τον εορτασμό αυτής της ημέρας, αποφάσισα να αναφερθώ σε αυτό το σύνηθες και διαχρονικό, δυστυχώς, φαινόμενο της λογοκρισίας στο διαδίκτυο. Προτού ξεκινήσω τον αναστοχασμό μου, θα ήθελα να θέσω ένα καίριο ερώτημα: «μπορείτε να φανταστείτε τη ζωή σας χωρίς το διαδίκτυο;»
Είναι πασιφανές ότι ζούμε σε μία ψηφιοποιημένη εποχή, μία τεχνολογική εποχή, όπου το διαδίκτυο είναι βασικός παράγοντας της καθημερινότητάς μας, καθώς έχει επιφέρει μία επανάσταση όχι μόνο στις επικοινωνίες, αλλά και στη ζωή μας. Ο «ιστός της ζωής μας», το διαδίκτυο, έχει επιφέρει ρηξικέλευθες εξελίξεις, αφού αποτελεί το κύριο μέσο της πληροφόρησής μας, της επικοινωνίας μας και της ελευθερίας έκφρασής μας. Βέβαια στην ελευθερία έκφρασης θα έβαζα ένα ερωτηματικό, καθώς είναι ένα στοιχείο, το οποίο καθημερινά αμφισβητείται.
Σε μία «δημοκρατική κοινωνία» δεν νοείται παρεμπόδιση έκφρασης απόψεων, μετάδοσης μηνυμάτων και ειδήσεων. Σε μία κοινωνία που στηρίζεται στην πολυφωνία οι ιδέες διακινούνται ελεύθερα, χωρίς την παρέμβαση της δημόσιας αρχής, κάτι το οποίο υποστηρίζεται από το άρθρο 14 του Συντάγματος και από το άρθρο 10 § 1, της Ε.Σ.Δ.Α. (Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα). Όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι στην ελευθερία έκφρασης δεν επιβάλλονται περιορισμοί, οι οποίοι φυσικά έχουν κατασταλτικό χαρακτήρα, δηλαδή επιβάλλονται κυρώσεις μετά την παραβίασή τους. Άλλωστε, στη ζωή μας πάντα πρέπει να υπάρχει ένα μέτρο, και όπως έλεγαν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι «μέτρον άριστον».
Η ανθρώπινη αξία είναι απαραβίαστη και δεν πρέπει να θίγονται η τιμή και η υπόληψη του ατόμου αλλά και η σωματική και ψυχική ακεραιότητά του. Γι’ αυτό το λόγο τίθενται και οι περιορισμοί στην ελευθερία της έκφρασης. Η συκοφαντική δυσφήμιση, η προσβολή της προσωπικότητας κάποιου, και η εξύβριση είναι αξιόποινες πράξεις που πρέπει να απουσιάζουν από το διαδίκτυο και τα Νέα Μέσα. Στις ως άνω αξιόποινες πράξεις συμπεριλαμβάνεται και ο εκβιασμός, πράξεις που προσβάλλουν τα προσωπικά δεδομένα ενός ατόμου και την ιδιωτικότητά του.
Το Facebook, όπως όλοι γνωρίζουμε, είναι ένα από τα πιο σύγχρονα μέσα πληροφόρησης αλλά και δημοσιοποίησης της άποψής σου. Δυστυχώς, όμως, υπάρχει ένας ανώτερος μηχανισμός, ο πολιτικός παράγοντας, που για την εξυπηρέτηση δικών τους συμφερόντων, παρεμποδίζουν τους πολίτες να εκφράσουν τις απόψεις τους. Χωρίς την ελευθερία του λόγου, την ελευθερία διάδοσης πληροφοριών και ιδεών δεν νοείται μία πλουραλιστική και δημοκρατική κοινωνία. Καθένας έχει τις δικές του απόψεις, τα δικά του «πιστεύω», τα οποία, εφόσον είναι σύννομα, πρέπει να γίνονται σεβαστά και να προστατεύονται για να υπάρχει η πολυφωνία. Ωστόσο, να μην ξεχνάμε και την ατομική ευθύνη που έχουμε για οτιδήποτε λέμε και πράττουμε. Σε κάθε περίπτωση, οφείλουμε να αναλαμβάνουμε τις ευθύνες των λεγομένων και των πράξεών μας.
Τώρα περαιτέρω, το τελευταίο διάστημα πληθαίνουν όλο και περισσότερο τα περιστατικά λογοκρισίας στο “facebook” σχετικά με την απεργία πείνας του Δημήτρη Κουφοντίνα. Είναι σωστό σε μία «δημοκρατική κοινωνία», οι εταιρίες να ελέγχουν τι θα προβάλλεται και να εμποδίζουν τις αναρτήσεις στα Νέα Μέσα; Και για να μην εξωραΐζουμε την παρούσα κατάσταση, οι εταιρίες εξυπηρετούνται από τα πολιτικά κόμματα, και κατά συνέπεια προσπαθούν να διατηρήσουν ένα «status quo» με τους εκάστοτε πολιτικούς μηχανισμούς. Όσον αφορά το ίδιο το γεγονός της απεργίας πείνας, για να μη θεωρηθώ οπαδός και υπερασπιστής κάποιου κόμματος, θα ήθελα να επισημάνω το αυτονόητο: ο ίδιος μπορεί να απευθυνθεί στα δικαστήρια για να διεκδικήσει τα αιτήματά του και όχι να εκβιάζει την κυβέρνηση. Σε αυτή την περίπτωση, τα δικαστήρια είναι ο αρμόδιος φορέας για να λάβει τις απαραίτητες αποφάσεις και θα έχει τον τελευταίο λόγο.
Γράφει η Μαρία – Ραφαέλα Παπαγεωργίου,
Φοιτήτρια του Τμήματος Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας του ΑΠΘ