Η ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ, Η ΚΑΛΑΜΠΑΚΑ ΚΑΙ Ο GOLEADOR ΚΩΣΤΑΣ ΦΟΡΤΟΥΝΗΣ
Έγινε το θέμα των ημερών: φανέλες, η μία μάλιστα, της εθνικής μας ομάδας ποδοσφαίρου, υπογεγραμμένη, του goleador (γκολτζής, παιχταράς σε ελεύθερη μετάφραση, ο χαρακτηρισμός είναι του NOSTOS) συμπατριώτη μας Κώστα Φορτούνη, για τους φίλους του NOSTOS, Έλληνες και Φιλέλληνες, στη μακρινή Αργεντινή.
Ποια είναι όμως η ιστορία της ελληνικής κοινότητας στην Αργεντινή; Ποιος είναι ο NOSTOS;
Η Ελλάδα κατέχει έναν χώρο στην Ιστορία της Αργεντινής, μεγαλύτερο απ’ ότι μπορεί να φανταζόμαστε.
Η ελληνική κοινότητα στην Αργεντινή είναι η παλαιότερη και πολυπληθέστερη στη Λατινική Αμερική.
Η πρώτη παρουσία των Ελλήνων στην Αργεντινή συνδέεται άμεσα με τις πρώτες εξερευνητικές αποστολές στη Νότια Αμερική, αποστολές που οργανώθηκαν κυρίως από το ισπανικό στέμμα.
Ανατρέχοντας στις εθνικές ιστορίες της Αργεντινής, του Περού και της Χιλής, βρίσκουμε να αναφέρονται συχνά ονόματα που υποδηλώνουν ελληνική καταγωγή, σε έγγραφα και κείμενα της εποχής – από το 1500 μέχρι το 1800. Τα ονόματα αυτά είναι ενδεικτικά των τόπων προέλευσης των Ελλήνων. Έτσι συναντάμε τα επώνυμα Γραικός (Greco), Χανιώτης (de Candia, o Candiotis), Ροδίτης (Roditis) (Rodas) κ.λπ.
Το Κέντρο Ιστορικών Ερευνών της Αργεντινής – Centro Argentino de Estudios Historicos – βεβαιώνει ότι ένας από τους πρώτους ευρωπαίους που πάτησε το πόδι του στην περιοχή της Αυτοκρατορίας των Ίνκας και μάλιστα έγινε δεκτός από τον βασιλιά των Ίνκας, Αταχουάλπα, είναι ο Έλληνας Πέτρος Χανιώτης, Pedro de Candia, το έτος 1542!
Από τότε μεσολάβησαν και άλλοι βέβαια, αλλά ένας συμπατριώτης μας, ο Γιάννης Δημητρίου, ήταν μέλος της αποστολής του Χερόνιμο Λουίς δε Καβρέρα η οποία ίδρυσε την πόλη Κόρδοβα το 1573.
Ο Δημητρίου είναι σημαντικός γιατί είναι απευθείας πρόγονος του Βαρτολομέ Μίτρε, που το έτος 1862 έγινε πρόεδρος της Αργεντινής!!!
Οι Έλληνες ήταν παρόντες στους απελευθερωτικούς αγώνες της Αργεντινής, καθώς και στις προσπάθειες για την πολιτική οργάνωση της χώρας σαν ανεξάρτητο κράτος.
Ιδιαίτερη μνεία θα πρέπει να γίνει σε δύο Υδραίους μετανάστες και ναυτικούς που σήμερα τιμώνται σαν εθνικοί ήρωες της Αργεντινής. Ο (αργότερα) Υποναυάρχος Νικόλαος Γιώργος Κολμανιάτης από την Ύδρα (Nicolas Jorge Colmaniatis), έφτασε στην Αργεντινή το 1811 όπου κατατάχτηκε στο πολεμικό ναυτικό σαν απλός ναύτης. Το έτος 1814 μάχεται ηρωικά με τον στόλο του στην ναυμαχία του Μαρτίν Γκαρσία. Σε όλη την σταδιοδρομία του έδειξε μεγάλες στρατιωτικές ικανότητες και αυτοθυσία, φτάνοντας στους ανωτέρους βαθμούς στης στρατιωτικής ιεραρχίας, πάντοτε επ’ ανδραγαθία. Αποστρατεύτηκε το 1860, με το βαθμό του Υποναυάρχου.
Ο άλλος φημισμένος Υδραίος είναι ο Μιχαήλ Σαμουήλ Σπύρου, που έφτασε στην χώρα το 1810 και πήρε αμέσως μέρος στην οργάνωση των ναυτικών δυνάμεων της επανάστασης, όπως και σε αρκετές ναυτικές επιχειρήσεις. Στην ναυμαχία Αρρόζο δε λα Τσίνα υπηρετούσε στην φελούκα του Καρμέν , όταν βρέθηκε κυκλωμένος από τους Ισπανούς, μπροστά από το νησί Μαρτίν Γαρσία του Ρίο ντε λα Πλάτα. Ο Σπύρου για να μην παραδοθεί, προτίμησε να ανατινάξει το πλοίο του στον αέρα μαζί με όλο του το πλήρωμα, βρίσκοντας ηρωικό θάνατο.
Οι Υδραίοι ναυτικοί αυτοί, με την τόλμη και γενναιότητα τους, έχουν κερδίσει μια μόνιμη θέση στην ιστορία της Αργεντινής. Στις 30 Αυγούστου του 1937, η πολεμική σχολή του Ναυτικού της Αργεντινής πήρε το όνομα του Nicolas Jorge, ενώ μια πολεμική φρεγάτα πήρε το όνομα του Σπύρου (ARA SPIRO).
Οι περισσότεροι Έλληνες έφθασαν στη χώρα κατά την περίοδο 1890-1954 με το πλέον σημαντικό ρεύμα στο διάστημα 1890-1924.
Δυστυχώς, στα αρχεία του Ινστιτούτου Μεταναστών, πολλοί Έλληνες εγγράφηκαν σαν Τούρκοι ή σαν Ιταλοί, και για το λόγο αυτό είναι σήμερα πολύ δύσκολο να υπολογισθεί ακριβώς ο αριθμός των Ελλήνων μεταναστών στη χώρα αυτή. Ο λόγος έχει κυρίως να κάνει με το ότι οι Έλληνες των Δωδεκανήσων ήταν Ιταλοί πολίτες ως το 1947 και αντίστοιχα οι Έλληνες της Μικράς Ασίας, ταξίδευαν με οθωμανικά διαβατήρια πριν και κατά τη μικρασιατική καταστροφή.
Πάντως, θεωρείται ότι το 1970 υπήρχαν περίπου 40.000 Έλληνες στην Αργεντινή, ενώ σήμερα ο αριθμός αυτός εκτιμάται ότι φθάνει στις 20.000. Πηγές της Ελληνορθόδοξης εκκλησίας τον ανεβάζουν σε 60.000, συμπεριλαμβάνοντας και πολίτες με πιο μακρινή ελληνική καταγωγή.
Γεγονός είναι ότι η ελληνική κοινότητα διαθέτει Γυμνάσιο και Λύκειο στο Μπουένος Άιρες και ο πολιτιστικός οργανισμός NOSTOS με πλείστες δραστηριότητες στοχεύει στη διατήρηση και προώθηση της ελληνικής γλώσσας και κουλτούρας (π.χ. με ημερίδες και αφιερώματα σε Έλληνες συγγραφείς και ποιητές, εκμάθηση παραδοσιακών χορών κ.λπ.).
Πολιτιστικός οργανισμός της ελληνικής παροικίας είναι ο NOSTOS.
Πρόεδρος του NOSTOS είναι η Χριστίνα Τσαρδίκου, με καταγωγή από το Λεβίδι Αρκαδίας. Παιδί μεταναστών, γεννήθηκε το 1958 στο Μπουένος Άιρες.
Ιατρός στο επάγγελμα (Γενική & Πλαστική Χειρουργική), παντρεύτηκε τον Salvador Farace, με τον οποίο απέκτησε τέσσερα παιδιά.
– Διδάσκει ελληνική γλώσσα στο ελληνικό σχολείο του Μπουένος Άιρες.
– Υπήρξε διευθύντρια της ραδιοφωνικής εκπομπής “Antamosi – Reecuentro con Grecia”.
– Πρόεδρος της Επιτροπής Πολιτισμού της ελληνικής Κοινότητας Πανελληνίων.
– Μέλος του Δ.Σ. της Ένωσης Ελλήνων Λογοτεχνών Συγγραφέων Πέντε Ηπείρων.
– Έχει γράψει δύο βιβλία, ποιήματα, διηγήματα και παιδικά παραμύθια.
