Γιώργος Τσιάκαλος: Η δημοσιονομική πειθαρχία και ο στόχος της οικονομικής σύγκλισης μεταξύ των κρατών της Ε.Ε. πριν και μετά την πανδημία

Στην αρχή της 4ης Βιομηχανικής επανάστασης πολλοί παράγοντες παίζουν καθοριστικό ρόλο για την πορεία της οικονομίας, την επαγγελματική αποκατάσταση και κατ΄ επέκταση την ευημερία των πολιτών.

Αν και την πορεία της οικονομίας παρατηρούν και αξιολογούν οι λεγόμενοι οίκοι αξιολόγησης, καθοριστικό ρόλο στην οικονομία έπαιζε και παίζει το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν δηλαδή η παραγωγή της χώρας, η δυνατότητα διάθεσης των προϊόντων άρα και ο όγκος εξαγωγών, αλλά και η οικονομική πορεία των επιχειρήσεων, η οποία σχετίζεται με την απορρόφηση των προϊόντων στην αγορά.

Στις αναπτυγμένες χώρες του κόσμου η επιχειρηματική δραστηριότητα που δεν στηρίζεται σε κρατικές ενισχύσεις έχει μακροπρόθεσμα οικονομικά οφέλη και δυναμική. Είναι άλλωστε αυτή που δημιουργεί τις προϋποθέσεις, κατά την άποψη πολλών οικονομολόγων, για αύξηση των θέσεων εργασίας και την ταυτόχρονη διατήρησή τους.  Ποια όμως θεωρείται υγιής επιχειρηματικότητα;

Η επιχειρηματική δραστηριότητα με δανεικά κεφάλαια, που ενέχει σχετικά μεγάλο ρίσκο, η δραστηριότητα με υπάρχοντα κεφάλαια ή ο συνδυασμός και των δύο; Στο ερώτημα αυτό οι απόψεις διίστανται!

Στην Ευρώπη πάντως εφαρμόζεται εδώ και πολλά χρόνια η δημοσιονομική πειθαρχία στον κρατικό προϋπολογισμό που δεν αφήνει πολλά περιθώρια για κρατική ενίσχυση των επιχειρήσεων. Παράλληλα δεν χρηματοδοτούνται αφειδώς οι επιχειρήσεις από τις τράπεζες διότι συνυπολογίζεται η πιστοληπτική ικανότητα του δανειολήπτη. Δυνατότητες χρηματοδότησης σε επιχειρήσεις υπάρχουν από τις εκάστοτε περιφέρειες μέσω επιχειρησιακών προγραμμάτων αλλά και κοινοτικά κονδύλια.

Μέσα σ΄αυτό το οικονομικό περιβάλλον, που διέπεται από αυστηρούς κανόνες δημοσιονομικής πειθαρχίας, καλούνται αρκετά κράτη κι επιχειρήσεις να διαμορφώσουν ένα ανταγωνιστικό- όπως λέγεται- πλαίσιο! Ένα πλαίσιο όμως στο οποίο πρέπει να συμφωνήσουν κράτος, τράπεζες, επιχειρήσεις, πολίτες για να υπάρξει δημοσιονομική σταθερότητα μελλοντικά και οικονομική ανάπτυξη!  Ένα πλαίσιο όμως που βρίσκει πολλές επιχειρήσεις κι εργαζόμενους με μειωμένη οικονομική αντοχή μιας και στο οικονομικό περιβάλλον που περιέγραψα πρέπει να συνυπολογίσουμε και την δυνατότητα επιβίωσης των ευρωπαίων πολιτών, στο μεγαλύτερο μέρος, που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη και με την ικανοποίηση των φορολογικών και δανειακών τους υποχρεώσεων!

Δεν υπάρχει αμφιβολία ό,τι οι ευρωπαίοι πολίτες, στα κράτη του νότου, επιβιώνουν με κάποια οικονομική στενότητα. Και είναι βέβαιο ότι το στοίχημα για την Ευρώπη των λαών, την Ευρώπη που οραματιζόμαστε αποτελεί η οικονομική σύγκλιση! Η οικονομική σύγκλιση αποτέλεσε στόχο και μετά την οικονομική ένωση των κρατών και τη δημιουργία της ζώνης του ευρώ. Στα πλαίσια αυτά δημιουργήθηκαν θεσμοί, ελεγκτικοί μηχανισμοί, αλλά και ευρωπαϊκές οδηγίες- κανονισμοί που στοχεύουν στην ανάπτυξη θέσεων εργασίας, στην ελεύθερη μετακίνηση Ευρωπαίων πολιτών εντός της Ε.Ε., στην ελεύθερη εγκατάσταση των πολιτών σε όποιο κράτος της Ευρώπης επιθυμούν, στην επιλογή έδρας μιας νέας επιχείρησης, στην αντιμετώπιση φαινομένων φορολογικών ανισοτήτων κ.ά.

Υπάρχει όμως και μια άλλη πραγματικότητα! Αυτή των ισχυρών χωρών του Βορρά, που με τις μεγάλες βιομηχανίες που διαθέτουν και τη συμμετοχή τους στα μεγαλύτερα χρηματιστήρια του κόσμου, είναι οικονομικοί κολοσσοί με ένα κατά κεφαλήν εισόδημα πολύ μεγαλύτερο από αυτό των κρατών του Νότου. Αυτές οι χώρες διαθέτουν ισχυρά τραπεζοπιστωτικά ιδρύματα με μεγάλα αποθεματικά κεφάλαια. Παράλληλα ο δανεισμός αυτών των κρατών και τραπεζών γίνεται εδώ και πολλά χρόνια    με αρνητικό επιτόκιο, ενώ το εμπορικό ισοζύγιο έχει μια σταθερότητα πράγμα που αποδεικνύει την ισχυρή εξαγωγική δραστηριότητα!

Η μεγάλη οικονομική απόκλιση των χωρών του Βορρά από τις χώρες του Νότου οδηγεί την Ευρώπη σταδιακά σε μεγάλες αποφάσεις, ως προς το οικονομικό μέλλον των λαών, την οικονομική συμπόρευση, την μερική αποδοχή των χρεών ασθενέστερων κρατών μέσω κοινών ομολόγων, αλλά και την πιο ισχυρή εκπροσώπηση σε διάφορους ευρωπαϊκούς θεσμούς από εκπροσώπους των χωρών του Νότου.

Σε κάθε περίπτωση η κάλυψη αυτής της απόστασης μεταξύ των χωρών του Βορρά και του Νότου δεν απαιτεί μόνο σκληρή δημοσιονομική πειθαρχία, καθώς δεν είναι μονοδιάστατη η πρόοδος! Χρειάζεται σίγουρα ένα σύνολο δράσεων με μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Στο ενδιάμεσο διάστημα γενναία στήριξη επιχειρήσεων και πολιτών, φορολογική ελάφρυνση των ασθενέστερων, κίνητρα για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, σταδιακή αύξηση των εισοδημάτων ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, περαιτέρω ενίσχυση της έρευνας στα πανεπιστήμια για την αναζήτηση εξειδίκευσης κ.λ.π.

Μέσα σε όλα αυτά καταλυτικό ρόλο θα έχει η έκβαση της πανδημίας που βιώνει όλος ο πλανήτης και που μαστίζει όλες τις χώρες της Ευρώπης με χιλιάδες θανάτους! Η επόμενη μέρα για όλους τους πολίτες φαντάζει διαφορετική, με μείωση του εισοδήματος άρα και του βιοτικού επιπέδου, με χιλιάδες χαμένες θέσεις εργασίας, με καθεστώς μερικής απασχόλησης, με λουκέτο  στις περισσότερες επιχειρήσεις λόγω των περιοριστικών μέτρων, με ισχυρό κλονισμό, αν όχι ρήξη, της κοινωνικής συνοχής! Τα αντανακλαστικά όλων των κυβερνήσεων πρέπει να επικεντρωθούν αφενός στην ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας κι αφετέρου στην αξιοπρεπή επιβίωση των πολιτών που δοκιμάζονται στο μεγαλύτερο τους μέρος!

Τα κράτη της Ευρώπης μετά τον εφιάλτη της πανδημίας, που φαίνεται να τελειώνει

μέσα στο 2021 με την ολοκλήρωση του εμβολιασμού στο μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού, έχουν να διανύσουν μεγάλη απόσταση για να επιστρέψουν σε ένα ασφαλές οικονομικό περιβάλλον και να εργαστούν για να επιτύχουν την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση σε οικονομικό επίπεδο.

Γεώργιος  Τσιάκαλος

Εκπαιδευτικός, μέλος Δ.Σ. Σ.Ε.Π.Ε.  Τρικάλων