Ερχόμενος ο Κύριος προς το εκούσιον πάθος: Η Μ. Εβδομάδα ξεκινάει – Του Ηρακλή Φίλιου
Την ομορφιά και χάρη των θείων γεγονότων που θα ζήσουμε και θα συμπορευτούμε ως συγκηρυναίοι αυτές τις μέρες,
Την ομορφιά και χάρη των θείων γεγονότων που θα ζήσουμε και θα συμπορευτούμε ως συγκηρυναίοι αυτές τις μέρες,
Την ομορφιά και χάρη των θείων γεγονότων που θα ζήσουμε και θα συμπορευτούμε ως συγκηρυναίοι αυτές τις μέρες, περιγράφει ο Γιάννης Ρίτσος στην Εαρινή Συμφωνία: «Χριστέ μου τι θα ‘τανε η πορεία σου δίχως τη σμύρνα και το νάρδο στα σκονισμένα πόδια σου;».
Στον όρθρο της Μ. Δευτέρας ο οποίος διαβάζεται το απόγευμα της Κυριακής των Βαΐων, η αγία μας Εκκλησία ψάλλει έναν ύμνο εισαγωγής προς το Θείο Πάθος, ο οποίος περιγράφει την εξέλιξη των γεγονότων. Διαβάζουμε στον θαυμάσιο αυτό ήχο που ψάλλεται σε ήχο α’: «Ἐρχόμενος ὁ Κύριος, πρὸς τὸ ἑκούσιον Πάθος, τοῖς Ἀποστόλοις ἔλεγεν ἐν τῇ ὁδῷ. Ἰδοὺ ἀναβαίνομεν εἰς Ἱεροσόλυμα, καὶ παραδοθήσεται ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου, καθώς γέγραπται περὶ αὐτοῦ. Δεῦτε οὖν καὶ ἡμεῖς, κεκαθαρμέναις διανοίαις, συμπορευθῶμεν αὐτῷ, καὶ συσταυρωθῶμεν, καὶ νεκρωθῶμεν δι’ αὐτόν». Ο ιερός υμνωδός χρησιμοποιεί τις λέξεις «συμπορευθῶμεν» και «συσταυρωθῶμεν», λέξεις δηλωτικές μιας συμμετοχής του ανθρωπίνου γένους στην πορεία προς το Πάθος και τη Σταύρωση. Με τον τρόπο αυτό ο πιστός γίνεται συμμέτοχος των θείων γεγονότων. Δεν τα παρατηρεί απλώς, αλλά συμμετέχει ενεργώς με ψυχή και σώμα σε κάθε αγωνία του Θεανθρώπου.
Η κορύφωση των γεγονότων αυτών είναι η Ανάσταση. Η Ανάσταση που κάνει ακόμη και την κτίση όλη να χορεύει όπως ψάλλουμε. Τα γεγονότα έχουν μία μυστική επενέργεια στο ανθρώπινο πρόσωπο διαμορφώνοντα σύνολα τη γνωστή «θεολογία του προσώπου». Συντελείται μία μυστηριώδης μεταφορά του παρελθόντος στο παρόν και του παρόντος στο παρελθόν. Ο χρόνος, αχρόνως κλίνει γόνυ στον Δημιουργό Άγιο Θεό και διακονεί με την ευαισθησία της αύρας του στο χθες, στο νυν και στο αιωνίως το μυστήριο της Θείας Οικονομίας.
Δεν έχει δική του βούληση να σταθεί για παράδειγμα στη Σταύρωση, αλλά την «φέρνει» μπροστά μας για άλλη μία φορά. Διακονεί κενωτικά κι εκείνος και συμμετέχει στο μυστήριο της δοξαστικής αγάπης και συμβάλλει με τη φθοροποιό του δύναμη στην επανάκτηση της υιοθεσίας, όπου ο άνθρωπος δεν είναι ένα κτίσμα αλλά κάτι ανώτερο, θεϊκό, δυνάμει Υιός Θεού.
Και αυτή τη χρονική στιγμή που είναι δεδομένη για το στιγμιαίο του χρόνου, ο άνθρωπος ξανασταυρώνει τον Χριστό. Τον ραπίζει, Τον φτύνει, Τον χτυπά, Τον εμπαίζει, Τον ταπεινώνει. Κι αυτό από ανθρώπους αθεϊστές, άθρησκους, άπιστους, αλλά και πιστούς. Κι ο Χριστός; Γιατί για άλλη μία φορά θα πρέπει να καθίσει και να δέχεται τον εξευτελισμό και την ταπείνωση; Γιατί δεν εμβαπτίζει την αγωνία Του στο μίσος, την κακία και την εκδίκηση; Γιατί πολύ απλά δεν είναι άνθρωπος! Αλλά άνθρωπος έγινε «δίχα μόνης ἁμαρτίας» «ἵνα ἡμεῖς θεοποιηθῶμεν» κατά τον Μ. Αθανάσιο. Δεν μιλάμε όμως για μία ηθική θέωση.
Αυτό υποστηρίζουν όσοι σκανδαλίζονται από τον μεγάλο αυτό λόγο «θεοποιηθῶμεν» του Μ. Αθανασίου, αλλά για μία κατά χάριν θέωση, επαναφορά της εικόνας που έχει αμαυρωθεί στο πρωτότυπο της, της αντι – εικόνας, αυτής της εικόνας είδωλο στην καλλιτεχνία της προπτωτικής δημιουργικής φύσης.
Αυτές τις μέρες, τις προηγούμενες ημέρες, τις άλλες αλλά και τις επόμενες ημέρες το ζήτημα είναι κατά πόσο ο άνθρωπος θέλει να κατευθύνει την ελευθερία του στον Χριστό. Κατά πόσο θέλει να Τον ζει και πως Τον ζει. Χθες, σήμερα αλλά και αύριο όλα γίνονται Χριστός. Ήταν, είναι και θα παραμείνουν Χριστός.
Όταν ο Χριστός είναι το κέντρο της ζωής ο άνθρωπος γίνεται όντως κατά χάριν Θεός. Η φύση, ο αέρας, η κτίση, η σκέψη, η θέληση, τα όνειρα, όλα είναι και γίνονται. Χριστός και Χριστός και Χριστός. Χθες, σήμερα και αύριο. «Το παν Χριστός» που έλεγε και ο όσιος Πορφύριος.
«Αν δε βλέπεις το Χριστό σε όλα σου τα έργα και τις σκέψεις, είσαι χωρίς Χριστό» όπως έλεγε. Είναι αυτό που έλεγε ο Maurice Bejart στον Μάνο Χατζιδάκι σε συζήτηση τους: «Η ζωή μου μπορεί να σκορπίζεται σε κάθε κατεύθυνση, εγώ όμως ταυτόχρονα ‘’τρώω’’ Θεό, ‘’φιλάω’’ Θεό, ‘’πίνω’’ Θεό, ‘’χορεύω’’ Θεό».
Η ομορφιά της Ανάστασης έρχεται. Το τραύμα και ο πόνος δραπετεύουν όπως και η εξουσία του κράτους του θανάτου και η δύναμη του διαβόλου. Θέση πλέον στη σκιά της ανερχόμενης δόξης των πρώτων ημερών του Θείου Πάθους έχει το φως που ανατέλλει. Καλλιτεχνείται σιγά σιγά μυρσίνη δοξαστικής δροσιάς, ανάσας θείας, ευωδίας θυμιάματος που εμποτισμένο στο Θείο Σώμα και Αίμα ανακατεύεται με το φως της Ανάστασης, με την αγιοσύνη της Βασιλείας του Θεού, με το ανέκφραστο φως της Μεταμόρφωσης και της πνευματικής πνοής της Πεντηκοστής.
Όλα γίνονται Θεός και αιωνιότητα. Μπολιασμένα στην ευλογημένη παρουσία των πληγών ανακαινίζονται και μεταμορφώνονται. Πρωτίστως όμως γίνονται Ανάσταση!
Καλή Ανάσταση!
Ηρακλής Φίλιος
iraklisf@theo.auth.gr