Eρώτηση της Κ.Ο του Ποταμιού για τις συνθήκες κράτησης και διαχείρισης μεταναστών στην Ελλάδα

Υπερπλήρη hotspots. Επεισόδια βίας μεταξύ κρατουμένων.

Υπερπλήρη hotspots. Επεισόδια βίας μεταξύ κρατουμένων. 

Καταγγελίες για περιστατικά κακομεταχείρισης από αστυνομικούς κατά αλλοδαπών. Ασυνόδευτα παιδιά. Όλα αυτά συνθέτουν τη δραματική πραγματικότητα των συνθηκών παραμονής και κράτησης μεταναστών και προσφύγων στη χώρα μας, την ίδια ώρα που το αρμόδιο Υπουργείο τελεί ακόμη «υπό κατασκευή», ενώ ήδη έχουν παραιτηθεί δύο γραμματείς Υποδοχής και η θέση του διευθυντή της αρμόδιας Υπηρεσίας Υποδοχής και Ταυτοποίησης έχει καλυφθεί από μετακλητό (!) και όχι διοικητικό υπάλληλο.

Το Ποτάμι, με πρώτο υπογράφοντα τον επικεφαλής Σταύρο Θεοδωράκη, φέρνει το θέμα στη Βουλή, με σχετική ερώτηση την οποία συνυπογράφουν οι βουλευτές Γιώργος Μαυρωτάς (Αττικής), Γιώργος Αμυράς (Β΄Αθηνών), Σπύρος Δανέλλης (Ηρακλείου), Γρηγόρης Ψαριανός (Β΄Αθηνών) και Σπύρος Λυκούδης (Α΄Αθηνών).

Το Ποτάμι καλεί τους αρμόδιους Υπουργούς να δώσουν απαντήσεις σε μία σειρά από κρίσιμα ερωτήματα για τις συνθήκες κράτησης και διαχείρισης μεταναστών και προσφύγων. Επιπλέον, θέτει ως επιτακτική ανάγκη τη συγκρότηση εθνικής στρατηγικής για τη διαχείριση των ασυνόδευτων παιδιών, ζητώντας στοιχεία για τον ακριβή αριθμό τους αλλά και σε ποιες δομές φιλοξενούνται.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης:

Προς τους Υπουργούς:

1) Μεταναστευτικής Πολιτικής
2) Εσωτερικών
3) Δικαιοσύνης
4) Αναπληρωτή Υπουργού Εσωτερικών
5) Εξωτερικών

ΘΕΜΑ: Συνθήκες κράτησης και διαχείρισης μεταναστών στην Ελλάδα

Το Συμβούλιο της Ευρώπης, με την τελευταία έκθεση της Επιτροπής για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και της Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας (European Committee for the Prevention of Torture and Inhuman or Degrading Treatment or Punishment, CPT), εκφράζει έντονη ανησυχία και προβληματισμό για τις συνθήκες παραμονής και κράτησης μεταναστών και προσφύγων στην Ελλάδα. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην έκθεση για τα ακόλουθα:

Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης (hotspots): είναι ήδη υπερπλήρη και οι συνθήκες σε αυτά (πόσιμο νερό, σίτιση, συνθήκες υγιεινής κλπ.) συνεχώς επιδεινώνονται, ενώ οι παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας και νομικής βοήθειας δεν επαρκούν. Επιπλέον, στα hotspots αναφέρονται καταγγελίες για κακομεταχείριση από αστυνομικά όργανα, αλλά και επεισόδια βίας μεταξύ κρατουμένων.
Κέντρα Κράτησης εκτός hotspots – όπως για παράδειγμα τα Ειδικά Κέντρα κράτησης της Θεσσαλονίκης και της Πέτρου Ράλλη: σημειώνονται καταγγελίες για περιστατικά κακομεταχείρισης αλλοδαπών κρατουμένων από αστυνομικούς.

Ασυνόδευτα παιδιά: υπάρχει οξεία έλλειψη κατάλληλων χώρων διαμονής, καθώς αρκετές εκατοντάδες παιδιά συνεχίζουν να κρατούνται για μεγάλες περιόδους. Επιπλέον, επισημαίνεται ότι σε καμία περίπτωση παιδιά δεν θα έπρεπε να κρατούνται σε αστυνομικούς ή συνοριακούς σταθμούς, όπως συμβαίνει.

Την ίδια στιγμή, δημοσιεύτηκε επιστολή – καταπέλτης των 220 υπαλλήλων που εργάζονται στην Υπηρεσία Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ίδρυση με Ν.4375/2016), σύμφωνα με την οποία:
Δεν εκδόθηκε ποτέ ο Γενικός Κανονισμός Λειτουργίας των Κέντρων Υποδοχής και Ταυτοποίησης, παρόλο ότι οι υπηρεσιακοί παράγοντες έχουν υποβάλλει στους συνεργάτες του υπουργού περί τα δέκα σχέδια.

Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου μεταναστευτικής πολιτικής δεν έχει μεριμνήσει για την υιοθέτηση κάποιου σχεδίου διαχείρισης των εισερχόμενων προσφύγων καίτοι η συγκεκριμένη υπηρεσία είναι αρμόδια για την εφαρμογή ενός τέτοιου σχεδίου, σύμφωνα με τον Ν 4375/2016 που ψήφισε τον Απρίλιο 2016 η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ –ΑΝΕΛ.

Συστάθηκε με τον νόμο 4375/2016 η Γενική Γραμματεία Υποδοχής. Ήδη σε διάστημα δεκαέξι μηνών έχουν αναλάβει κατά σειρά τρεις Γενικοί Γραμματείς (οι δύο πρώτοι παραιτήθηκαν). Η Γενική Γραμματεία επιβλέπει μόνο την υπηρεσία Υποδοχής και Ταυτοποίησης καθώς δεν έχει συσταθεί η Διεύθυνση Υποδοχής που προβλέπει ο νόμος και επίσης δεν έχει αρμοδιότητα πολιτικής εποπτείας της Υπηρεσίας Ασύλου και της Αρχής Προσφυγών.

Με απόφαση του υπουργού η θέση του διευθυντή της αρμόδιας ΥΠΥΤ (Υπηρεσία Υποδοχής και Ταυτοποίησης) μετατράπηκε σε θέση μετακλητού και όχι διοικητικού υπαλλήλου – γεγονός πρωτοφανές για τα διοικητικά χρονικά! Η εν λόγω θέση έχει απογυμνωθεί από κάθε σοβαρή εκτελεστική αρμοδιότητα και επιχειρησιακή ευχέρεια και μέχρι σήμερα έχουν παραιτηθεί από αυτήν 2 κατά σειρά διευθυντές.

Γίνεται, λοιπόν, σαφές ότι οι δομές και χώροι φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών, δεν επαρκούν αριθμητικά, καθώς η χωρητικότητά τους φαίνεται να έχει εξαντληθεί. Επιπρόσθετα, οι συνθήκες στέγασης και διαβίωσης στα hotspots αλλά και στα ΠΡΟΚΕΚΑ δεν είναι ικανοποιητικές, ενώ συνεχώς πραγματοποιούνται παραβιάσεις δικαιωμάτων και η ιατρική φροντίδα καθώς και η νομική βοήθεια δεν επαρκούν. Επιπλέον, το αρμόδιο υπουργείο τελεί ακόμα «υπό κατασκευή».

Όσον αφορά στα παιδιά (ασυνόδευτα και μη) oι συνθήκες διαβίωσης φαίνεται να είναι εξαιρετικά δυσμενείς ενώ σύμφωνα με εκθέσεις των ΜΚΟ Praksis, «Γιατροί Χωρίς Σύνορα» και «Save the Children», φαίνεται να είναι σημαντικός ο αριθμός των παιδιών τα οποία βρίσκονται σε λίστα αναμονής προκειμένου να φιλοξενηθούν σε εξειδικευμένους χώρους. Είναι ενδεικτικό της κατάστασης ότι άνω των 550 ασυνόδευτων ανηλίκων διαμένουν επί μήνες προσωρινά σε save zones – διακριτούς χώρους (πρωτόφαντη ορολογία μη θεσμικά κατοχυρωμένη) εντός των HOT SPOTS και εντός ορισμένων δομών προσωρινής φιλοξενίας στην ενδοχώρα, σε συνθήκες που δεν περιποιούν τιμή για ένα κράτος δικαίου.

Κατόπιν των ανωτέρω, δημιουργούνται πλήθος ερωτηματικών όσον αφορά στις συνθήκες που επικρατούν στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης και στα Κέντρα Κράτησης προσφύγων και μεταναστών εκτός hotspots, και ιδιαίτερα σχετικά με τη φροντίδα των παιδιών μέσα σε αυτούς τους χώρους και την εξασφάλιση του περιορισμού της διάρκειας κράτησής τους σε τέτοιες δομές.

Ερωτώνται οι κ. Υπουργοί:

1) Ποιος είναι σήμερα ο βαθμός πληρότητας ανά hotspot; Δεδομένου ότι η χωρητικότητα των οργανωμένων δομών φαίνεται να εξαντλείται, ποιος είναι ο χρονοπρογραμματισμός του αρμόδιου Υπουργείου για τη δημιουργία νέων οργανωμένων δομών;

2) Πόσα περιστατικά βίας μεταξύ κρατουμένων αλλά και σε βάρος υπαλλήλων κρατικών υπηρεσιών (βλ. YΠYT) και Διεθνών Οργανισμών (Ύπατη Αρμοστεία) έχουν καταγραφεί ανά hotspot;

3) Πόσοι μετανάστες κρατούνται στα Κέντρα Κράτησης εκτός hotspots; Ποιος είναι σήμερα ο βαθμός πληρότητας αυτών των Κέντρων;

4) Πόσα περιστατικά κακομεταχείρισης αλλοδαπών από αστυνομικούς έχουν καταγγελθεί ανά δομή; Σε τι στάδιο βρίσκεται η έρευνα ώστε να τεκμηριωθεί εάν έχουν ή όχι διαπραχθεί πειθαρχικά αδικήματα;

5) Έχετε εξετάσει συγκεκριμένα μέτρα για τη βελτίωση των συνθηκών στα ΠΡΟΚΕΚΑ όπου, όπου αυτές είναι ιδιαίτερα δυσμενείς;

6) Όσον αφορά στα ασυνόδευτα παιδιά, ποιος είναι ο αριθμός τους και πως αυτά κατανέμονται στις διάφορες δομές (π.χ. καταυλισμοί, hotspots, προαναχωρησιακά κέντρα, αστυνομικά τμήματα); Ποιος είναι ο μέσος όρος του χρόνου παραμονής τους στις δομές αυτές και σε τι ενέργειες έχετε προβεί προκειμένου να μειωθεί η διάρκεια αυτή;

7) Ποια τα απολογιστικά στοιχεία σχετικά με την πορεία των ασυνόδευτων παιδιών αφού αποχωρήσουν από τις εν λόγω δομές;

8) Έχετε προβεί σε συγκεκριμένες ενέργειες προκειμένου να συγκροτηθεί εθνική στρατηγική για τη διαχείριση των ασυνόδευτων παιδιών και τη δημιουργία περισσότερων εξειδικευμένων θέσεων φιλοξενίας;

Οι ερωτώντες βουλευτές:

Σταύρος Θεοδωράκης – Α’ Θεσσαλονίκης
Γιώργος Μαυρωτάς – Αττικής
Γιώργος Αμυράς – Β΄Αθηνών
Σπύρος Δανέλλης – Ηρακλείου
Γρηγόρης Ψαριανός – Β΄Αθηνών
Σπύρος Λυκούδης – Α΄Αθηνών