Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία από τα Υπουργεία Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων τα πποία αποστέλλουν στη Δικαιοσύνη αφού ακόμα και στην πανδημία κάποιοι φρόντισαν να εκμεταλλευθούν καταστάσεις και να στερήσουν από άλλους τα μέτρα στήριξης.
Έτσι, τα Υπουργεία Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, έχοντας συγκεντρώσει στοιχεία ελέγχων, κατά τους οποίους οι αρμόδιοι μηχανισμοί εντόπισαν πιθανά φαινόμενα καταστρατήγησης μέτρων που ελήφθησαν για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας, προχώρησαν στις αναγκαίες πρωτοβουλίες, ώστε οι υποθέσεις αυτές να διερευνηθούν από τη Δικαιοσύνη και τις αρμόδιες ελεγκτικές υπηρεσίες.
Οι υποθέσεις αφορούν, κυρίως, το χρηματοδοτικό εργαλείο της Επιστρεπτέας Προκαταβολής και το μέτρο των αναστολών συμβάσεων εργασίας.
Ενδεικτικές είναι οι εξής περιπτώσεις:
Μονοπρόσωπη ΙΚΕ στην Πελοπόννησο, που δραστηριοποιείται στο λιανικό εμπόριο κρέατος, είχε δηλώσει συνολικό τζίρο 3.000 ευρώ για το 2019. Πριν από την έναρξη του 5ου κύκλου της Επιστρεπτέας Προκαταβολής, υπέβαλε τροποποιητικές δηλώσεις για τα τρία τελευταία τρίμηνα του 2019, με τζίρο συνολικού ύψους 1,9 εκατ. ευρώ.
ΕΠΕ στην Αττική, που δραστηριοποιείται στο χονδρικό εμπόριο εξοπλισμού γραφείου, είχε υποβάλει μηδενικές δηλώσεις ΦΠΑ το 2019 και το 2020. Πριν από την έναρξη του 5ου κύκλου της Επιστρεπτέας Προκαταβολής, υπέβαλε τροποποιητικές δηλώσεις για τα τέσσερα τρίμηνα του 2019, με τζίρο συνολικού ύψους 1,5 εκατ. ευρώ.
Ξενοδοχείο στη Θεσσαλία είχε υποβάλει μηδενικές δηλώσεις ΦΠΑ το 2019 και το 2020. Πριν από την έναρξη του 5ου κύκλου της Επιστρεπτέας Προκαταβολής, υπέβαλε τροποποιητικές δηλώσεις για το 2019 και το 2020, με τζίρο 3 εκατ. ευρώ και 1 εκατ. ευρώ, αντίστοιχα.
Μονοπρόσωπη ΙΚΕ στην Αττική, που δραστηριοποιείται στην παραγωγή φυτών, είχε δηλώσει συνολικό τζίρο 7.000 ευρώ για το 2019 και το 2020. Υπέβαλε τροποποιητικές δηλώσεις για το 2019, με τζίρο ύψους περίπου 2 εκατ. ευρώ.
Οι απάτες με τις εικονικές προσλήψεις
Οι έλεγχοι του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ) σε όλη την Ελλάδα – σε συνεργασία και με τις υπηρεσίες του ΣΔΟΕ – για την ορθή εφαρμογή του νομοθετικού πλαισίου για τις αναστολές συμβάσεων εργασίας ανέδειξαν περιπτώσεις φαινομένων καταστρατήγησης του εν λόγω πλαισίου από «επιτήδειους» εργοδότες.
Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα καφετέριας στη Θεσσαλία, που στεγαζόταν σε κτίριο 25 τ.μ., όπου, κατά τον έλεγχο του κλιμακίου του ΣΕΠΕ, βρέθηκαν εγγεγραμμένοι συνολικά 150 εργαζόμενοι! Από αυτούς, οι 129 είχαν προσληφθεί με σύμβαση μερικής απασχόλησης – για 4 ώρες εργασίας το μήνα κατά μέσο όρο (!) – και οι περισσότεροι είχαν προσληφθεί από τον Νοέμβριο του 2020 και εφεξής, οπότε ξεκίνησε το δεύτερο lockdown. Οι συμβάσεις και των 150 εργαζομένων τέθηκαν σε αναστολή, με αποτέλεσμα να καταστούν δικαιούχοι αποζημίωσης ειδικού σκοπού ύψους 534 ευρώ.
Καθώς τα στοιχεία αυτά παραπέμπουν σε εικονικές προσλήψεις, συντάσσεται σχετικός φάκελος για να σταλεί στον Εισαγγελέα και να κατατεθεί μηνυτήρια αναφορά. Κλιμάκια του ΣΕΠΕ ελέγχουν αυτή τη στιγμή και άλλες επιχειρήσεις που παρουσιάζουν ανάλογες – αδικαιολόγητες – ροές μισθωτής απασχόλησης, οι οποίες εγείρουν υπόνοιες καταστρατήγησης του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου. Παράλληλα με τους φυσικούς ελέγχους από το ΣΕΠΕ, πραγματοποιούνται και ψηφιακοί έλεγχοι των στοιχείων που υποβάλλουν οι επιχειρήσεις στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ, για να εντοπιστούν και άλλες πρακτικές που ενδεχομένως υποκρύπτουν καταχρηστική συμπεριφορά, όπως π.χ. η πρόσληψη ασυνήθιστα μεγάλου αριθμού εργαζομένων σε κλειστές ή πληττόμενες επιχειρήσεις εν μέσω lockdown.
Για την αποφυγή αντίστοιχων φαινομένων στο μέλλον, τα δύο Υπουργεία δρομολογούν αλλαγές στο υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο ορισμένων μέτρων στήριξης.
Οι πρώτες σημαντικές αλλαγές είναι οι εξής:
Στον 7ο κύκλο της Επιστρεπτέας Προκαταβολής δεν θα ληφθούν υπόψη τροποποιητικές δηλώσεις του 2020 που υποβλήθηκαν μετά τον Ιανουάριο του 2021, ενώ θα υπάρχουν και ειδικές κυρώσεις σε περίπτωση υπόνοιας καταστρατήγησης των διατάξεων.
Εφεξής οι εργοδότες-επιχειρήσεις θα μπορούν να κάνουν χρήση του μέτρου της αναστολής συμβάσεων εργασίας μόνο για εργαζομένους οι οποίοι απασχολούνται κατ’ ελάχιστον 4 ώρες ημερησίως. Υπογραμμίζεται, τέλος, ότι το πεδίο της σχετικής ρύθμισης θα καταλαμβάνει όσους έχουν προσληφθεί έως τις 31 Ιανουαρίου 2021.