Προσπαθώντας να δικαιολογήσω, τι δεν πήγε καλά σε έργα πληροφορικής της χώρας τα προηγούμενα χρόνια, εντόπισα πως πολλές φορές εταιρίες πουλούσαν τη «λύση», ψάχνοντας εκ των υστέρων να βρουν το πρόβλημα! Φυσικά η «λύση» έμπαινε σε λειτουργία, αλλά δεν έλυνε κανένα ουσιαστικό πρόβλημα, εκτός από το οικονομικό πρόβλημα του δημιουργού της. Πολλές φορές, δε, δημιουργούσε περισσότερα προβλήματα από αυτά που έλυνε και τελικά, αναπόφευκτα, απαξιωνόταν.
Νομίζω πως αυτό ακριβώς συμβαίνει και με τον «Κλεισθένη».
Το Υπ. Εσωτερικών έχει τη «λύση», την απλή αναλογική, που είναι και της μόδας και πολύ «αριστερή» – συνεπώς εύπεπτη για εσωκομματική κατανάλωση – και τώρα ψάχνει να βρει το πρόβλημα. Με λίγη φαντασία το πρόβλημα βρέθηκε: και είναι η μη αντιπροσωπευτική εκπροσώπηση της κοινωνίας στα Δημοτικά Συμβούλια (!!!). Πήγαν -να υποθέσω- πολίτες στο Υπουργείο και είπαν πως η «κατάσταση δεν πάει άλλο, δεν εκπροσωπούμαστε αναλογικά!». Ή μήπως πήγαν Δήμαρχοι στον Υπουργό και του είπαν… «κάνε κάτι, οι αποφάσεις μας μπάζουν από δημοκρατικότητα»;
Φυσικά τίποτε από τα παραπάνω δεν έγινε. Και δεν έγινε, γιατί τα προβλήματα των Δήμων είναι άλλα, είναι τεράστια και δυστυχώς ο «Κλεισθένης», από ελάχιστα έως καθόλου τα «ακουμπά». Το μόνο που βασικά κάνει, είναι να αλλάζει τον εκλογικό νόμο. Είναι η «λύση» για την οποία μιλούσαμε παραπάνω, η οποία το μόνο που θα ικανοποιήσει, θα είναι το πρόβλημα ουσιαστικής παρέμβασης του κυβερνώντας κόμματος στους Δήμους, το πρόβλημα του «δημιουργού» της.
Ακόμη και αυτό όμως θα μπορούσα να το δεχτώ. Δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση είναι, δικαίωμά της να το κάνει.
Όμως ας δούμε λίγο, τι είδους απλή αναλογική είναι αυτή; Οι Δημοτικοί Σύμβουλοι εκλέγονται αναλογικά από την Α’ Κυριακή, ενώ ο Δήμαρχος πλειοψηφικά τη Β’ (αν φυσικά δεν πάρει 50% από την Α’). Πρώτη αφελής ερώτηση είναι… γιατί να μην εκλέγεται και ο Δήμαρχος από την Α’ Κυριακή; Τι να την κάνει την πλειοψηφία του 50% όταν αυτή δεν ανταποκρίνεται σε αριθμό συμβούλων; Θα έχει -λέει- ισχυρή δημοκρατική νομιμοποίηση. Καλά… Ελάτε μια βδομάδα σε ένα Δημαρχείο, σε ένα Δημοτικό Συμβούλιο και θα δείτε πόσο ισχυρό επιχείρημα είναι αυτό, ειδικά σε περιπτώσεις στις οποίες Δήμαρχος θα εκλεγεί ο 2ος της Α’ Κυριακής, όντας ισχυρή… μειοψηφία στο Δημοτικό Συμβούλιο! Δεν μιλάμε συνεπώς για δημοκρατική νομιμοποίηση αλλά, αντίθετα, για γελοιοποίηση του θεσμού του Δημάρχου, ο οποίος θα είναι έρμαιο της όποιας πλειοψηφίας θέλει να του κάνει πολιτικό «χουνέρι».
Θα γυρίσω στην αγαπημένη μου πληροφορική. Όταν γράφουμε κώδικα, πολλές φορές δεν χρειάζεται να γράψουμε έτοιμα κομμάτια από την αρχή. Δανειζόμαστε έτοιμες και δοκιμασμένες ρουτίνες άλλων προγραμματιστών. Αλήθεια, το Υπουργείο βρήκε κάπου το συγκεκριμένο εκλογικό σύστημα; Είδε ότι λειτουργεί με επιτυχία και αποφάσισε να το υιοθετήσει; Φυσικά και όχι. Είναι «ελληνική πατέντα». Και τί γίνεται όταν «τρέχεις» ένα νέο κομμάτι κώδικα χωρίς να είναι δοκιμασμένο; Τις περισσότερες φορές «κολλάει», μπαίνει σε ατέρμονες “λούπες” και μόνη λύση είναι η επανεκκίνηση.
Από αυτό ακριβώς κινδυνεύει η Αυτοδιοίκηση με τον «Κλεισθένη». Από ατέρμονες «λούπες», από ισορροπίες «τρόμου», από «κολλήματα» (ή αλλιώς ιδεοληψίες…), από διαδικασίες που δεν έχουν δοκιμαστεί και δεν πρόκειται να δουλέψουν ή θα δουλέψουν μετά από χρόνια δοκιμών. Πότε όλα αυτά; Σε εποχές που η Αυτοδιοίκηση, η Ελλάδα γενικότερα, έχασε χρόνια, έμεινε πίσω και πρέπει να τρέξει. Και εμείς -και πάλι- βρίσκουμε τρόπο να μπλέξουμε, να κολλήσουμε. Δυστυχώς η επανεκκίνηση στην περίπτωση της Αυτοδιοίκησης δεν μπορεί να γίνει απλά με το πάτημα ενός κουμπιού, αλλά με εκλογές στο τέλος της θητείας. Και στο ενδιάμεσο; Μπάχαλο και ασυνεννοησία. Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη… ενόραση για να αντιληφθείτε τι έχει να γίνει. Δείτε τι γίνεται σήμερα σε Δήμους όπου ο Δήμαρχος έχει χάσει την πλειοψηφία στο Δημοτικό Συμβούλιο. Απλώς αυτό που σήμερα είναι η εξαίρεση, αύριο θα είναι ο κανόνας.
Κανόνα θα αποτελεί επίσης με τον «Κλεισθένη» και η είσοδος στο Δημοτικό Συμβούλιο κάθε ριγμένου στη μοιρασιά των τραπεζοκαθισμάτων επιχειρηματία, κάθε εκφραστή μεμονωμένων συμφερόντων και θέσεων, κάθε «αδικημένου» πρώην αντιδημάρχου, εφόσον δεν μπει πλαφόν εισόδου. Με δεδομένο τον ακόμη μικρότερο απαιτούμενο αριθμό υποψηφίων ανά ψηφοδέλτιο, θα γεμίσουν τα έδρανα με μειοψηφίες που ελάχιστα θα ενδιαφέρονται για την προώθηση άλλων συμφερόντων, πλην αυτών τα οποία εκλέχθηκαν να εξυπηρετήσουν, μειοψηφίες που ελάχιστα (όσο και το ποσοστό τους) θα νοιαστούν για το κοινό καλό.
Ειλικρινά, αδυνατώ να καταλάβω γιατί πρέπει να υποβάλλουμε τους Δήμους μας σε αυτή τη δοκιμασία. Θα λύσουμε το πρόβλημα της γραφειοκρατίας; Θα δώσουμε πιο άμεσες λύσεις στους Δημότες μας; Θα αποκτήσουμε αυτονομία και αυτοτέλεια; Θα προωθήσουμε την καινοτομία, τη νεανική επιχειρηματικότητα, τη συμμετοχή των νέων, την τοπική ανάπτυξη; Θα απαγκιστρωθούμε από τα κόμματα; Θα θωρακιστούμε από μικροσυμφέροντα; Δυστυχώς όχι. Για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις θα ισχύσει ακριβώς το αντίθετο.
Κλείνοντας, δεν μπαίνω στον κόπο να προτείνω λύσεις για αναλογικότερα εκλογικά συστήματα. Οχι γιατί δεν υπάρχουν τέτοιες, αλλά γιατί θεωρώ πως δεν είναι αυτό το μείζον πρόβλημα της Αυτοδιοίκησης σήμερα. Θεωρώ σοβαρότερο -για παράδειγμα- την απομάκρυνση των νέων από τα κοινά, η οποία θα ενταθεί καθώς αυτό που έρχεται, θα είναι εξαιρετικά ψυχοφθόρο. Ο κάθε Δήμαρχος θα πρέπει καθημερινά να μπαίνει σε διαδικασίες εξεύρεσης πλειοψηφίας ακόμη και για το πιο απλό θέμα, πχ. έγκριση μετακινήσεων. «Πού θα πας; Γιατί θα πας; κ.λπ…» Παράλογα πράγματα.
Η πληροφορική – αντίθετα – είναι πιο «λογική». Στα block διαγράμματα ακολουθούμε τη λογική ροή: Αν ισχύει μία συγκεκριμένη συνθήκη, τότε κάνε αυτό, αλλιώς κάνε κάτι άλλο. Αντίθετα, η πολιτική μερικές φορές ακολουθεί δικούς της κανόνες. Ισχύει – δεν ισχύει μία συνθήκη, θα κάνεις αυτό που συμφέρει… συγκεκριμένες καταστάσεις, κόμματα, πολιτικές καριέρες. Τι κι αν το… πρόγραμμα κολλήσει…!
Πριν λίγο καιρό, μιλώντας σε ένα σχολείο, με ρώτησε έναν μικρούλης αν αξίζει να ασχολείσαι με τα κοινά. Αυθόρμητα απάντησα «φυσικά». Την επόμενη φορά που θα πάω σε σχολείο, ελπίζω να μη με ρωτήσουν το ίδιο, γιατί δεν είμαι βέβαιος για την απάντηση.