Με αφορμή τον θάνατο του τελευταίου ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης, ο Μικέλης Χατζηγάκης σχολίασε και ανέλυσε πως με την πολιτική του σφράγισε μια εποχή και άνοιξε τον δρόμο για την νέα τάξη πραγμάτων στον κόσμο. Αναλυτικά, το κείμενο του κ. Χατζηγάκη:
Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ υπήρξε μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα. Κάτι που, άλλωστε, φάνηκε και από τις διχασμένες αντιδράσεις στο άκουσμα του θανάτου του σήμερα. Ο Γκορμπατσόφ τιμήθηκε ιδιαίτερα στην Δύση, ωστόσο η εικόνα στην χώρα του υπήρξε θολή. Στην ιστορική μνήμη ο τελευταίος ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης θα παραμείνει ως ο ηγέτης των μεταρρυθμίσεων, της περεστρόικα και της γκλασνοστ. Υπήρξε, επίσης, εκείνος που έβαλε ταφόπλακα στο καταρρέον Σοβιετικό σύστημα. Υπό την έννοια αυτή χαρακτηρίζεται, δυνητικά από τη ιστορία, ως ο καταλύτης του ψυχρού πολέμου που άνοιξε τον δρόμο της παγκοσμιοποίησης και της νέας τάξης πραγμάτων. Για την πολιτική του της προσέγγισης των δύο κόσμων τιμήθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης το 1990. Βεβαίως η ανάγκη για αλλαγές στην οικονομία και στο κράτος προϋπήρχε από πολύ καιρό. Ο Γκορμπατσόφ, όμως, ήταν εκείνος που γύρισε τον διακόπτη της ιστορίας, που κίνησε την αλλαγή σε παγκόσμιο επίπεδο. Όπως δήλωσε τότε ο ίδιος «ήταν ήδη πασιφανές πως κάτι πήγαινε στραβά την χώρα. Είχαμε άφθονα τα πάντα, γη, πετρέλαιο, αέριο και άλλους φυσικούς πόρους – και παρόλα αυτά ζούσαμε χειρότερα από τον κόσμο και τις άλλες βιομηχανικές χώρες. Το χάσμα διαρκώς μεγάλωνε. Η κοινωνία μας ήταν πιασμένη στην αρπαγή του γραφειοκρατικού συστήματος, καταδικασμένη να υπηρετεί την ιδεολογία και να κουβαλάει το βαρύ φορτίο της κούρσας των εξοπλισμών». Υπό αυτό το πρίσμα, η ηγεσία του Γκορμπατσόφ δεν οδήγησε την ΕΣΣΔ σε κατάρρευση – όπως λένε κάποιοι – αλλά επίσπευσε την πτώση της στην προσπάθεια του να περισώσει αυτό που έβλεπε να έρχεται – δηλαδή την πλήρη κατάρρευση του συστήματος.
Αυτή την δραματική κατάσταση στην τότε Σοβιετική Ένωση προσπάθησε ο Γκορμπατσόφ να την αλλάξει με τολμηρές μεταρρυθμίσεις. Το βαθύ, όμως, σύστημα του Κρεμλίνου δεν ήταν έτοιμο να αποδεχτεί τις μεταρρυθμίσεις του. Έτσι τον «κατάργησε» με συνοπτικές αφανείς διαδικασίες, με αποτέλεσμα η μεγάλη αυτή χώρα να οδηγηθεί σε ένα βαθύ σκοτεινό τούνελ για αρκετά χρόνια κατά την περίοδο του Γιέλτσιν. Η αδυναμία του Γκορμπατσόφ να αλλάξει το σύστημα μας μαθαίνει πως όσο ικανός και να είναι ένας ηγέτης άμα δεν πειστούν να ακολουθήσουν ο λαός και ένα κομμάτι των παικτών εξουσίας δεν μπορεί να επιτευχθεί καμία σημαντική αλλαγή.
Αναμφίβολα, η πτώση της ΕΣΣΔ άλλαξε τον κόσμο. Το τέλος του κομμουνισμού οδήγησε την νέα τάξη πραγμάτων σε ένα νέο φιλελεύθερο δίπολο. Από την μια ήταν ο νεοφιλελευθερισμός οποίος έρχονταν με ταχύτητα από την εποχή της Θάτσερ και του Ρέιγκαν και την άλλη ήταν ο ήπιος φιλελευθερισμός που είχε έντονη την ιδέα της κοινωνικής συνοχής ασπαζόμενος όμως τον πυρήνα του οικονομικού φιλελευθερισμού. Ο νέος φιλελεύθερος κόσμος που οικοδομήθηκε μετά το 1990 ήταν πιο ειρηνικός, πιο δημοκρατικός και πιο οικονομικά υγιής. Ωστόσο, τα όρια του κυρίαρχου σημερινού ιδεολογικού μοντέλου φάνηκαν να φτάνουν στα όρια τους μετά την παγκόσμια κρίση που ξεκίνησε το 2009, και ήδη κυοφορείται κάτι καινούργιο. Ας ελπίσουμε ότι η νέα εποχή θα βγάλει κάτι καλύτερο και έτσι ο κόσμος θα συνεχίσει να προοδεύει.