Αθανάσιος Καρνέζης: Αναγνώσματα της κρίσης

Ποιος μπορεί να αρνηθεί ότι στη σημερινή συγκυρία η ιστορία προχωράει με γρήγορο και αλματώδη βηματισμό;

Ποιος μπορεί να αρνηθεί ότι στη σημερινή συγκυρία η ιστορία προχωράει με γρήγορο και αλματώδη βηματισμό; Ποιος δεν αντιλαμβάνεται ότι σήμερα γίνονται κοσμοϊστορικές αλλαγές και γεωστρατηγικές ανακατατάξεις ιδιαίτερα στην ευρύτερη περιοχή μας; Ποιος δεν συνειδητοποιεί ότι η Τουρκία εκμεταλλευόμενη το μείζον ζήτημα των προσφύγων επιχειρεί για πρώτη φορά να βρεθεί σε ουσιαστική συζήτηση για μια ενδεχόμενη ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση;

Και εμείς τι ακριβώς κάνουμε και με τι ασχολούμαστε; Ζούμε σε μια κρίση αλλά το πιο σημαντικό δεν είναι η κρίση καθ’ εαυτή αλλά η αδυναμία μας να κατανοήσουμε τι συμβαίνει και τι πρέπει να κάνουμε. Βρισκόμαστε σε μια ιστορική φάση πολιτικού και πολιτισμικού αυτισμού. Ζούμε στον αστερισμό της έντονης και παρατεταμένης κατίσχυσης της δημαγωγίας. Δεν μπορούμε να αναλύσουμε στοιχειωδώς την όλη κατάσταση και επιδιδόμαστε στην κατασκευή σύγχρονης μυθολογίας και στο λαϊκισμό.

Το πολιτικό και το κομματικό μας σύστημα τρίζει. Η αμφισβήτηση των θεσμών είναι όλο και πιο έντονη. Η πολιτική αντιπαράθεση αντί να έχει ουσιαστικό περιεχόμενο είναι στείρα και αδιέξοδη και θυμίζει παιδική χαρά.

Ο ανορθολογισμός είναι το κυρίαρχο κοσμοθεωρητικό και ιδεολογικό ρεύμα αυτής της περιόδου. Είμαστε πολλαπλά διχασμένοι και όλοι στρεφόμαστε εναντίον όλων. Η αριστεροδεξιά κυβέρνηση ΣΥ.ΡΙΖ.Α. – ΑΝ.ΕΛ. αφού άλλαξε το γλωσσικό κώδικα στο επίμαχο λεξιλόγιο της κρίσης (μνημόνιο, τρόικα κλπ κλπ), εξακολουθεί να κινείται στους ρυθμούς του λαϊκισμού και της ανευθυνότητας. Επιδίδεται στους πιο φτηνούς τακτικισμούς για να ρίξει ακόμα και σήμερα την ευθύνη των σκληρών μέτρων στους άλλους.

Ο κόσμος γύρω μας αλλάζει δραματικά και οι εξελίξεις είναι κυριολεκτικά απρόβλεπτες και εμείς τι ακριβώς κάνουμε; Δεν μπορούμε να κατανοήσουμε την πραγματικότητα και αντ’ αυτού η δημαγωγική μας κυβέρνηση αλλάζει το γλωσσικό μας κώδικα για να καθησυχάσει τα πράγματα! «Υπάρχουν πολλοί τρόποι να αρνούμαστε τα γεγονότα. Ένας από αυτούς συνίσταται στο να τα βαφτίζουμε με άλλες λέξεις, ελπίζοντας πώς αλλάζοντας το όνομά τους θα αλλάξουμε και την πραγματικότητα».

Περιμένουμε από τον μεγαλύτερο παραχαράκτη της πολιτικής και της ιδεολογίας, τον κ. Τσίπρα, να αλλάξει την Ευρώπη και τον καπιταλισμό και την ίδια στιγμή όλοι βλέπουμε να μην μπορεί να κυβερνήσει στοιχειωδώς ούτε καν σε διαχειριστικά ζητήματα, γιατί έχει και αυτός πιστέψει στο λαϊκισμό που έχει φτιάξει για τους αφελείς. Περιμένουμε από τον Π. Καμμένο να …διαμορφώσει το μέλλον της Ελλάδας φτιάχνοντας άλλη μια Επιτροπή «κάθαρσης».

Περιμένουμε από ένα «αδειανό πουκάμισο» τον Λεβέντη να αλλάξει το παλιό πολιτικό κατεστημένο ανάγοντας τη γραφικότητα και την κενότητα σε άσκηση πολιτικής. Περιμένουμε από τη Ν.Δ. εδώ και καιρούς να αναλάβει την ιστορική ευθύνη που είχε στην πρόκληση της κρίσης από την καταστροφική περίοδο της διακυβέρνησής της 2003-2009 και κυρίως να διαμορφώσει μια νέα ατζέντα του συντηρητικού χώρου σε μια ευρωπαϊκή προοπτική του χώρου και αυτή έχει πνιγεί στην εσωκομματική διαδοχή. Περιμένουμε από την Κεντροαριστερά να ενοποιήσει τις διασκορπισμένες δυνάμεις της, για να παίξει έναν κεντρικό ρόλο στην υπέρβαση της κρίσης αλλά είναι χαμένη στα επιμέρους ζητήματα της πολιτικής. Τέλος, και το απόλυτο θλιβερό, δεν περιμένουμε να …ασχοληθεί με τα μεγάλα προβλήματά μας ο φασισμός˙ το έχουμε ήδη κάνει! Μπορεί να ισχυριστεί κανένας ότι η Ελλάδα θα βρει εύκολα δρόμους υπέρβασης της κρίσης όταν ο λαός μας ψηφίζει κατ’ επανάληψη τη ναζιστική οργάνωση της «Χρυσής Αυγής» ως τρίτο κοινοβουλευτικό κόμμα; Και το ακόμα πιο θλιβερό είναι ότι δεν ντρεπόμαστε γι’ αυτή την εξέλιξη ούτε και κάνουμε τίποτα για τη μη επώαση του αυγού του φιδιού…

Και πάνω απ’ όλα αυτά εμείς περιμένουμε ως παρατηρητές χωρίς να ξέρουμε τι ακριβώς και από ποιον περιμένουμε, ως θεατές σε κινηματογραφικό έργο από τον σκηνοθέτη να δώσει τη μαγική λύση. Όσο δεν επιλύουμε σε ορθολογική βάση την ερμηνεία για την πρόκληση της κρίσης δεν πρόκειται να βρούμε και να δημιουργήσουμε όρους και προϋποθέσεις εξόδου απ’ αυτή.

Όσο ονομάζουμε την Κρίση του Πνεύματος σε Κρίση του Χρήματος δεν πρόκειται να κατανοήσουμε τι ακριβώς συνέβη και τι συμβαίνει… Αν ρωτηθούμε σήμερα τι κοινωνία θέλουμε και ποιες είναι οι υπέρτατες αξίες της, δυστυχώς θα ψελλίζουμε. Κουραστήκαμε να αποδίδουμε την ευθύνη απ’ εδώ και απ’ εκεί – ούτε καν την Μέρκελ δεν … καταριόμαστε πλέον – και μετά την «επανάσταση της οργής και του θυμού» είμαστε καθηλωμένοι χωρίς να έχουμε ούτε καν έναν στοιχειώδη προσανατολισμό.

«Σε αυτή τη μηδενιστική κοινωνία – μηδενιστική επειδή είναι απογυμνωμένη από θεμελιώδεις ηθικές και πολιτισμικές αρχές, επειδή κυριαρχείται από την ασημαντότητα και είναι επιδεκτική στη δημαγωγία, γεμάτη μνησικακία και φόβο – η πολιτική καταλήγει να είναι, όπως το εξέφρασε με ακρίβεια ο Τερ Μπράακ: “μια υπόθεση για δημαγωγούς που δεν έχουν άλλα κίνητρα από την επικύρωση και τη διεύρυνση της δύναμής τους – δύναμης με την πιο φτηνή έννοια της λέξης”». Ο Κόσμος αλλάζει, και εμείς βρισκόμαστε σε σύγχυση και απλώς κοιτάμε…

Αθανασιος Καρνέζης – Εκπαιδευτικός