Ο όρος βιομηχανική επανάσταση χρησιμοποιήθηκε από τους ιστορικούς και οικονομολόγους για πρώτη φορά στην Αγγλία του 1760-1770 που η παραγωγή των προϊόντων πραγματοποιούνταν σε εργοστάσια και βιοτεχνίες. Άρχισε δειλά δειλά η οργανωμένη βιομηχανική παραγωγή ή η σταδιακή εκβιομηχάνιση της παραγωγής. Λίγα χρόνια αργότερα γινόταν λόγος για την 2η βιομηχανική επανάσταση που σχετίζονταν με την παραγωγή και χρήση του ηλεκτρισμού στην παραγωγή των προϊόντων. Σχετικά πρόσφατα, περίπου το 1970, έλαβε χώρα η 3η βιομηχανική επανάσταση δηλ. η αυτοματοποίηση της παραγωγής, η χρήση υπολογιστών στην παραγωγική διαδικασία, η ψηφιοποίηση των υπηρεσιών του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα καθώς και η ηλεκτρονική διεκπεραίωση των περισσότερων θεμάτων.
Εδώ και αρκετά χρόνια οι επιστήμονες κάνουν πλέον λόγο για την 4η βιομηχανική επανάσταση που με τις καινοτομίες που φέρνει μας οδηγεί σε ένα νέο εργασιακό και οικονομικό περιβάλλον, σε μια νέα εποχή στην οποία θα κυριαρχούν η τεχνητή νοημοσύνη και οι βάσεις δεδομένων όπου οι άνθρωποι μηχανές θα αναλαμβάνουν σε ένα μεγάλο μέρος την εργασία που θα ολοκλήρωνε το ανθρώπινο εργατικό δυναμικό! Η εισαγωγή της τεχνητής νοημοσύνης σε συνδυασμό με τη χρήση της βάσης δεδομένων θα διευκολύνει σε πολλούς τομείς τον άνθρωπο και την ανθρώπινη εργασία αλλά θα επιφέρει πολλές συνέπειες στην αγορά εργασίας που πλήττεται ήδη! Είναι μαθηματικά βέβαιο ότι η επιταχυνόμενη αύξηση της χρήσης των ρομπότ- ανδροειδών θα φέρει αμέτρητες απολύσεις στην παραγωγική διαδικασία, ιδιαίτερα στις μεγάλες επιχειρήσεις που θα ολοκληρώνουν μεγάλο μέρος των προϊόντων που θα διατίθενται.
Η αύξηση λοιπόν της ανεργίας είναι, κατά πολλούς, μία από τις συνέπειες που θα επιφέρει η 4η βιομηχανική επανάσταση! Οι ειδικοί κάνουν λόγο για εκατομμύρια θέσεις εργασίας παγκοσμίως που θα καλυφθούν από ρομπότ που με την καθοδήγηση από το ανθρώπινο δυναμικό θα ενισχύουν την παραγωγική διαδικασία!
Υπάρχουν όμως κι άλλες! Η διαφαινόμενη απομόνωση των ανθρώπων, κάτι που βιώνουμε ήδη από τις αρχές του 21ου αιώνα, που θα εργάζονται περισσότερο για να επιβιώσουν! Μια συνέπεια καταλυτική για τη συνοχή της κοινωνίας και τις ανθρώπινες σχέσεις!
Εκείνους που θα πλήξει όμως περισσότερο η είσοδος των έξυπνων μηχανών είναι οι ανειδίκευτοι εργάτες μιας και θα είναι περισσότερο ευάλωτοι στην εργασιακή αποκατάσταση και σίγουρα αυτή η «πληγή» θα αποτελεί μια ακόμη συνέπεια της 4ης βιομηχανικής επανάστασης. Και βέβαια η «ρήξη» των ανθρώπων με τα ρομπότ που μπορεί να φέρουν σε κάποιες περιπτώσεις ισχυρή αμφισβήτηση για τις ικανότητες των ίδιων των ανθρώπων!
Όπως και να ‘χει τα κράτη αρχίζουν να προετοιμάζονται για να ανταποκριθούν στις νέες απαιτήσεις της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, που πέρα από την επιτάχυνση της παραγωγής, δημιουργεί την αναγκαιότητα για νέες θέσεις εργασίας που θα σχετίζονται με εξειδίκευση στα ψηφιακά μοντέλα και στην χρήση των έξυπνων μηχανών! Αυτό θα είναι αναγκαίο για την σταδιακή προσαρμογή στην νέα εποχή!
Η ψηφιακή εποχή αποτελεί ήδη μια πραγματικότητα! Η νέα εποχή όμως χρειάζεται κάτι παραπάνω! Χρειάζεται σχεδιασμό για την επόμενη μέρα στο βαθμό και στον τρόπο χρήσης των νέων έξυπνων μηχανών!
Η γενναία ενίσχυση λοιπόν της έρευνας στα πανεπιστήμια και η εξειδίκευση σε πολλούς τομείς είναι μονόδρομος! Τα κράτη θα βρεθούν σε ένα νέο «σταυροδρόμι»
Και για να περάσουν απέναντι με ασφάλεια πρέπει να εγκαταλείψουν επαγγέλματα,
τρόπους συναλλαγών και παραγωγής που έχουν εκλείψει! Αυτό που μένει να δούμε είναι ποια κράτη θα παίξουν καταλυτικό ρόλο και ποια θα μπορούν ν΄ ανταποκριθούν έχοντας καλύψει το μεγαλύτερο μέρος της υποδομής που απαιτείται!
Γεώργιος Τσιάκαλος
Εκπαιδευτικός