Ηρακλής Φίλιος: Η τρομοκρατία του ISIS: Μια αρχή δίχως τέλος

Αν κάποιος μελετήσει την πορεία του ISIS, θα διαπιστώσει πως δεν χρειαζόταν να συμβούν οι βομβιστικές επιθέσεις στη Γαλλία,

Αν κάποιος μελετήσει την πορεία του ISIS, θα διαπιστώσει πως δεν χρειαζόταν να συμβούν οι βομβιστικές επιθέσεις στη Γαλλία,  στα δύο μεγαλύτερα από άποψη κίνησης πληθυσμού (και δη νέου) διαμερίσματα του Παρισιού, αλλά όλη η δράση των εγκληματιών ισλαμιστών είναι βαμμένη με αίμα εδώ και χρόνια.

Η προσπάθεια για δημιουργία Ισλαμικού Κράτους (ISIS) ξεκίνησε το 1999. Το Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και του Λεβάντε συμμετείχε στην Αλ – Κάιντα τον Οκτώβριο του 2004, διασπάστηκε από την Αλ – Κάιντα στις 3 Φεβρουαρίου 2013 και η ανακήρυξη του Χαλιφάτου έγινε το 2014. Αρχικά το Ιράκ, στην πορεία η Συρία και οι επεκτατικές ορέξεις των μαχητών του ISIS κάνουν λόγο για ένα Ισλαμικό Κράτος, ο χάρτης του οποίου επεκτείνεται παντού και περιλαμβάνει τη Β. Αφρική, την Ισπανία και Πορτογαλία, Ελλάδα, Βαλκάνια Τουρκία, Ισραήλ Ιορδανία, Σαουδική Αραβία, Λιβύη, Ινδία, μέρος της Κίνας, Ρωσία.

Βέβαια αυτό δεν εξαρτάται μόνο από την απόλυτη αφοσίωση τους στον Αλλάχ, την πίστη τους στον αγώνα και στην ιαχή «Allahu Akbar» (ο θεός είναι μεγάλος), αλλά εξαρτάται από αμέτρητους εξωτερικούς παράγοντες που συνθέτουν το διεθνές γεωστρατηγικό σκηνικό, το οποίο δεν είναι ομοιόμορφο, αλλά σύνθετο καθώς το γεωπολιτικό τοπίο περιλαμβάνει δυνάμεις με αλληλοσυγκρουόμενα συμφέροντα και εύπλαστες ως προς τα συμφέροντα που θέλουν να διαφυλάξουν και τους εθνικούς και πολιτικούς σκοπούς (goals) που θέλουν να πετύχουν.

Η τρομοκρατική επίθεση στο Παρίσι δεν ήταν η αρχή, αλλά η συνέχεια. Μία ακόμη ματωμένη πέτρα των ισλαμιστών μαχητών στο ψηφιδωτό – χάρτη που θέλουν να βάψει με αίμα Ευρώπη, Αφρική και Ασία. Πριν δούμε τι είναι αυτό το Ισλαμικό Κράτος και τα σχετικά με αυτό, ας εστιάσουμε στο jihad (τζιχάντ) και πως αναπτύσσεται ως ιδέα και πρακτική στο Κοράνι. Ο λόγος είναι ότι στην πραγματικότητα τα πράγματα για το jihad, δεν είναι όπως τα ερμηνεύουν και παρουσιάζουν οι ισλαμιστές του ISIS.

Jihad κατά λέξη σημαίνει «εντατικός αγώνας» (Encyclopaedia Britannica, 2008). Σκοπός του δε είναι η εξάπλωση των δικαίων του θεού. Δεν σημαίνει ότι ο μουσουλμάνος πρέπει οπωσδήποτε να διεξάγει πόλεμο με τους άπιστους και αλλόθρησκους. Αυτή όμως την ερμηνεία δίνουν εδώ και χρόνια όσοι κάνουν λόγο για ιερό πόλεμο εναντίων όσων απιστούν στο θέλημα του Αλλάχ. Στο Κοράνι αναφέρονται τέσσερις βασικές κατηγορίες τζιχάντ, με την έννοια του αγώνα. Η μία από αυτές, η «τζιχάντ – αλ σάιφ» (του ξίφους – η δια του πολέμου επιβολή) είναι το πάτημα όσων μάχονται για την επιστροφή στις αρχές του μουσουλμανισμού μακριά από κάθε νεωτεριστικό πνεύμα με απόλυτη αφοσίωση στην παράδοση (σούνα).
Η ερμηνεία του jihad ως «ιερός πόλεμος» είναι λανθασμένη, καθώς εξειδικεύει και ερμηνεύει τον εντατικό αγώνα υπέρ πίστεως, δίνοντας του πολεμική χροιά. Κάτι τέτοιο όμως δεν συναντάται στο Κοράνι ωε σύνολη πεποίθηση. Στο Κοράνι το τζιχάντ παρουσιάζεται ως δραστήρια συμμετοχή του πιστού στους αγώνες για την εγκαθίδρυση των δικαίων του θεού στη γη.

Ως αναγκαιότητα ένοπλης συμπλοκής αναφέρεται σε αρκετούς στίχους, χωρίς υπενθυμίζεται να έχει αυτήν ην έννοια ως αποκλειστική. Στο Κοράνι το εδάφιο 2:190 αναφέρει: «Και να πολεμάτε για χάρη του Αλλάχ όσους σας πολεμούν, αλλά μην ξεπερνάτε τα όρια, γιατί ο Αλλάχ δεν αγαπά τους παραβάτες». Το εδάφιο 2:193 διαβάζουμε: «Πολεμάτε τους ώσπου να μην σας καταδιώξουν στην ειδωλολατρία και να υπερισχύσει η Πίστη στον Αλλάχ. Αν όμως σταματήσουν τη δράση τους, τότε να μην κάνετε πόλεμο παρά ενάντια στους άδικους».

Η μόνη σαφής αναφορά στην επιβολή δια ξίφους (τζιχάντ αλ –σάιφ), βρίσκεται στο 2:191: «Φονεύετέ τους όπου τους βρίσκετε και διώξτε τους, από κει που σας έδιωξαν. Η καταδίωξη στην ειδωλολατρία είναι χειρότερα απ’ το φόνο. Και να μην τους πολεμάτε δίπλα στο απαράβατο Τέμενος, εκτός αν αυτοί πρώτοι σας πολεμήσουν εκεί. Αν όμως σας πολεμήσουν, σκοτώστε τους. Τέτοια είναι η τιμωρία των άπιστων».

Η εχθροπραξία λοιπόν αποτελεί ένα μέρος της αλήθειας. Στη σύγχρονη εποχή, το jihad εκλαμβάνεται από τους μαχητές του ISIS ως πόλεμος απέναντι στους άπιστους. Κάτι τέτοιο βρίσκεται μακριά από το πνεύμα του Κορανίου, αφού επιλεκτικά απολυτοποιούνται στίχοι του, απομονωμένοι από τη σύνολη αντίληψη του όρου Jihad, όπως αυτός προβάλλεται με την ευρύτητα της έννοιας του στους στίχους του Κορανίου. Έτσι το «πάτημα» θα λέγαμε των τζιχαντιστών είναι οι στίχοι που κάνουν λόγο για πόλεμο δια ξίφους (τζιχάντ αλ – σάιφ).

Το jihad είναι ένας αγώνας χωρίς περιορισμούς ή υπάρχουν κάποιοι; Στο βιβλίο του Γ. Ζιάκα «Θρησκειολογικά Μελετήματα», διαβάζουμε ότι οι περιορισμοί στο jihad, είναι οι εξής: 1) Ο πόλεμος επιτρέπεται σε περίπτωση επιθέσεων ξένων δυνάμεων εναντίον των ισλαμικών χωρών. Είναι δηλαδή έργον αποκλειστικά για άμυνα και προστασία. 2) Στην περίπτωση αυτή ο πόλεμος δεν επιτρέπεται να υπερβεί τα όρια, δηλ. να φονεύει κανείς από εκδίκηση. 3) Πρέπει να σταματήσει αμέσως, μόλις ο επιτεθέμενος αποσυρθεί. (Γρηγόριος Δ. Ζιάκας, Θρησκειολογικά Μελετήματα, σ. 186 Θεσ/νίκη 2004).

Οι τρομοκράτες του ISIS έχουν συγκεκριμένη μεθοδολογία. Κι αυτή είναι η βίαιη αντιπαράθεση με την ηγεσία. Στοχεύουν στη βίαιη απομάκρυνση της ηγεσίας που έχει διαφθαρεί και έπειτα ο λαός θα ακολουθήσει. Και ποιο είναι το όραμα τους Η δημιουργία ενός Ισλαμικού Χαλιφάτου που θα εφαρμόζεται σε όλα τα κράτη που θα ανήκουν σε αυτό, η σούνα (παράδοση) και το Κοράνι (η σαρία που είναι ο θείος νόμος, ισλαμικό δίκαιο κ.ά. θεμελιώνεται στα δύο προηγούμενα).

Με απλά λόγια οι Τζιχαντιστές, επιδιώκουν την επιστροφή στο αρχικό οθωμανικό δίκαιο και στο θείο νόμο του Μωάμεθ, χωρίς τους νεωτερισμούς που οι διάφοροι παράγοντες προσέθεσαν σ’ αυτό στο διάβα των αιώνων. Και βλέπουμε πρωτίστως οι Τζιχαντιστές να στρέφονται πρώτα εναντίον των ομοεθνών τους που «απίστησαν» και ύστερα στα υπόλοιπα έθνη, στους υπόλοιπους «άπιστους».

Μία καλύτερα εικόνα για τους Τζιχαντιστές, μας δίνει ο Αχμάντ Ελντίν, ένας νεαρός Έλληνας Μουσουλμάνος Διδάσκαλος της Ισλαμικής Θεολογίας, λέγοντας πως «οι Τζιχαντιστές είναι χασάπηδες που εξυπηρετούν τα γεωστρατηγικά συμφέροντα της Δύσης».

Και σημειώνει πως οι μαχητές του ισλαμικού χαλιφάτου ανήκουν στο αιρετικό Ισλάμ και ειδικά στην αίρεση των Χαριτζιτών, κύριο χαρακτηριστικό των οποίων είναι η ανατροπή και εναντίωση των ηγετών των νόμιμων κυβερνήσεων. Σύμφωνα πάλι με τον Ελντίν, υπάρχουν προϋποθέσεις για τον πόλεμο που διεξάγει το Ισλάμ.

Επιτρέπεται ένας δίκαιος και ηθικός πόλεμος και σε καμία περίπτωση ένας πόλεμος τρομοκρατίας όπου οι μαχητές του ISIS είναι τρομοκράτες και θέλουν να δημιουργήσουν το ισλαμικό χαλιφάτο.

Ας έρθουμε στη συνέχεια στον Πρόεδρο της Συρίας, τον Μπάσαρ αλ Άσαντ. Ο Άσαντ από το 2011 (από πολύ νωρίτερα βέβαια) δεν ήταν αγαπητός στο συριακό λαό και αυτό φαίνεται από τα γεγονότα της «Αραβικής Άνοιξης» κατά τα οποία ο αραβικός κόσμος εναντιώθηκε στα κοσμικά καθεστώτα και ζητούσε αποκατάσταση των δικαιωμάτων των πολιτών. Αν και είναι λοιπόν η νόμιμη κυβέρνηση της Συρίας, δεν είναι και ιδιαίτερα αγαπητός. Εδώ οι Ευρωπαϊκές κυρίως δυνάμεις και η Αμερική βλέπει τον Άσαντ ως εμπόδιο, ιδίως τώρα. Και γιατί το λέω αυτό;

Όταν ο Πρόεδρος της Γαλλίας Ολάντ υποσχέθηκε ότι θα τιμωρηθούν οι ένοχοι, προφανώς θα στραφεί εναντίον και του Άσαντ. Αυτή τη στιγμή η ανατροπή του Άσαντ από τις Δυτικές Δυνάμεις ίσως να οδηγήσει σε μία ελάχιστη «συμπάθεια» από τους μαχητές του ισλαμικού χαλιφάτου, σε καμία περίπτωση όμως ο αγώνας τους εναντίον των απίστων δεν θα τελειώσει. Αυτό όμως που θέλει να πετύχει ο Ολάντ και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι ηγέτες, είναι η διατήρηση της ασφάλειας στις χώρες τους. Από την άλλη μία εκστρατεία των Ευρωπαίων και της Ρωσίας εναντίον των ισλαμιστών δύσκολα θα επιφέρει τεράστια πλήγματα, καθώς οι ίδιοι είναι άριστα οργανωμένοι και έχουν απλωθεί σε αρκετές Ευρωπαϊκές χώρες (χωρίς να οργανωθούν βέβαια ιδιαίτερα όπως στη Συρία). Η ζημιά όμως γίνεται. Και το είδαμε αυτό πρόσφατα στη Γαλλία.

Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να παραβλέψουμε το γεγονός ότι οι συμμαχίες είναι εύκολο να σχηματιστούν, γιατί είναι ένας αγώνας ενάντια στην τρομοκρατία, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε πως κάθε ένα μέρος αυτών των συμμαχιών (Ευρώπη, Αμερική, Ρωσία, Τουρκία, Ισραήλ) έχει πέρα από την θέληση να εξουδετερώσει τους τρομοκράτες, συμφέροντα διαφορετικά από αυτά των υπολοίπων συμμάχων. Κι εδώ υπάρχει ένα διατλαντικό πλέγμα που έχει σαν βάση τον αγώνα ενάντια στους Τζιχαντιστές, αλλά από την άλλη τα εδάφη που ήδη οι Ισλαμιστές έχουν κατακτήσει και προχωρήσει, μπορούν εύκολα να πυροδοτήσουν νέες αντιδράσεις, διαμάχες και συγκρούσεις μεταξύ όμως ποιων; Μεταξύ των συμμαχικών δυνάμεων που εναντιώνονται στον ISIS. Είναι άλλα τα συμφέροντα του Ισραήλ, άλλα της Τουρκίας. Άλλα της Αμερικής και άλλα της Ρωσίας. Κι ας έχουν κοινό αντίπαλο. Και μην ξεχνάμε την Κίνα και τη Β. Κορέα. Επομένως το γεωπολιτικό σκηνικό είναι ευάλωτο και εύθραυστο.

Ερχόμαστε στα γεγονότα στο Παρίσι και στις τρομοκρατικές επιθέσεις. Γιατί οι Τζιχαντιστές για άλλη μία φορά επιτέθηκαν στο Παρίσι; Για να το κατανοήσουμε αυτό, είναι αναγκαία η αναφορά στους Αλαουίτες, μία μυστικιστική θρησκευτική ομάδα της Συρίας. Οι Αλαουίτες διώκονται όπως και οι Σιίτες Μουσουλμάνοι από τους Σουνίτες Τζιχαντιστές. Στις αρχές του 20ου αιώνα, η περιοχή της Συρίας είχε καταληφθεί από τους Γάλλους, οι οποίοι έδωσαν πολλά προνόμια στις εκεί μειονότητες. Αποκορύφωμα της γαλλικής πολιτικής στα εδάφη της Συρίας, υπήρξε η ίδρυση Γαλλικού προτεκτοράτου (Αλαουιτικού κράτους). Η οικογένεια του Άσαντ είναι Αλαουίτες. Έτσι οι Γάλλοι από νωρίς είχαν μπει στο στόχαστρο των Τζιχανιτστών.

Επίσης μετά την επίθεση στο Charlie Hebdo στις 7 Ιανουαρίου 2015, η Γαλλία ξεκίνησε αεροπορικές επιδρομές κατά του ISIS στη Συρία. Και μην ξεχνάμε επίσης πως η Γαλλία ήταν ένας από τους βασικούς συνομιλητές στις διεθνείς συνομιλίες για το ζήτημα της Συρίας. Στα παραπάνω προστίθεται και η στήριξη της Γαλλίας στους Κούρδους.

Η αναφορά των τρομοκρατών του ISIS σε νέες επιθέσεις στη Ρώμη, στο Λονδίνο και στην Ουάσινγκτον ανησυχούν τις συγκεκριμένες χώρες αλλά και άλλα Ευρωπαϊκά κράτη, τα οποία πλέον και άμεσα συσκέπτονται σε εθνικό επίπεδο και ενεργούν ώστε να διασφαλίσουν την ασφάλεια και την ειρήνη στις χώρες τους, αλλά και σε διεθνές επίπεδο οι συνομιλίες και συναντήσεις γίνονται μα ταχείς ρυθμούς, καθώς το επόμενο χτύπημα μπορεί να είναι στην πόρτα της μιας ή της άλλης χώρας.

Και σε αυτόν το αγώνα, όλες οι χώρες είναι ενωμένες.
Τι γίνεται τώρα με την Ελλάδα; Αν μελετήσει κάποιος την ιστορία της Ελλάδος στα χρόνια της αρχαιότητας, στους μέσους χρόνους, στους Βαλκανικούς πολέμους και στους δύο Παγκόσμιους, θα διαπιστώσει πως η γεωστρατηγική θέση της Ελλάδος, την θέτει άμεσα και καίρια σημαντικό σταυροδρόμι και γέφυρα λαών. Αυτό έχει θετικές, μα και αρνητικές επιπτώσεις. Η χώρα μας είναι ένα σταυροδρόμι, είναι ένα διεθνές σημείο συνάντησης και ένα πέρασμα για άλλους πολιτισμούς, άλλες θρησκείες, άλλες κουλτούρες.

Η θέση της αυτή έχω την εντύπωση πως αυτή τη στιγμή, την σώζει. Η Ελλάδα τόσο με τους Διεθνείς Οργανισμούς, όσο και με τις Διμερείς Σχέσεις που αναπτύσσει, καθώς και με την εν τέλει παρουσία της στο διεθνές διπλωματικό πεδίο, έχει καταφέρει να ασκεί μία εξωτερική πολιτική που από τη μία υπηρετεί το εθνικό συμφέρον, και από την άλλη γίνεται εγγυητής της ειρήνης και της ασφάλειας στο διεθνές γεωπολιτικό πεδίο.

Ποτέ η Ελλάδα δεν άσκησε μία εξωτερική πολιτική εις βάρος άλλων λαών. Ήταν και παραμένει μία χώρα με φιλήσυχη εξωτερική πολιτική και με τις όποιες δυνάμεις της εγγυάται την ειρήνη, την ασφάλεια και την ευημερία.

Οι Τζιχαντιστές (που έχουν περάσει από τη χώρα μας με προορισμό τα Ευρωπαϊκά κράτη) αυτή τη στιγμή και πιστεύω και για καιρό ακόμη, δεν απειλούν τη χώρα μας. Η χώρα μας πάντοτε στέκει στο διεθνές διπλωματικό σκηνικό, με μία πολιτική που δεν εξάπτει, δεν προκαλεί και δεν δημιουργεί εντάσεις. Αυτό απορρέει από το γεγονός ότι σέβεται το Διεθνές Δίκαιο και τις Διεθνείς Συμβάσεις και κινείται πάντοτε χωρίς βλέψεις επεκτατικές, εξασφαλίζοντας μία «καλή εικόνα» για τις εξελίξεις στο εσωτερικό της, αλλά και στη διεθνή σκηνή.

Οι Τζιχαντιστές αυτή τη στιγμή χρησιμοποιούν τη χώρα μας ως πέρασμα, ως γέφυρα, για να μεταβαίνουν στην άλλη όχθη. Δεν τους συμφέρει αυτή τη στιγμή να δημιουργήσουν «θέμα» στην Ελλάδα. Δεν στρέφονται εναντίον της Ελλάδος, γιατί η ίδια ποτέ της με την άσκηση της εξωτερικής πολιτικής δεν προκάλεσε και δεν απείλησε. Αυτό στην παρούσα φάση μόνο θετικό είναι.

Τώρα, εάν υπάρξουν ανακατατάξεις και ξεκινήσουν επιδρομές της Γαλλίας ή της Ρωσίας και άλλων κρατών στη Συρία εναντίον του ISIS, αυτό πάλι δεν θα πλήξει τη χώρα μας, η οποία όμως στο θέμα της Συρίας λαμβάνει συγκεκριμένη θέση, καταδικάζοντας την τρομοκρατία και τις τρομοκρατικές επιθέσεις των μαχητών του ISIS ανά τον κόσμο.

Η Ελλάδα και δεν προκαλεί και δεν απειλείται. Βέβαια στο χάρτη δημιουργίας Ισλαμικού Κράτους, περιλαμβάνεται και η χώρα μας με την ονομασία «OROBPA» κάτι που δεν πρέπει να εφησυχάζει κανέναν και ιδίως την πολιτική μας ηγεσία.

Στα γεγονότα που σχετίζονται με τη διεθνή σκηνή, είναι λάθος να γίνονται προβλέψεις. Πάντα όμως υπάρχουν ορισμένα σημεία που δείχνουν την πορεία των πραγμάτων. Αυτή τη στιγμή οι χώρες της υφηλίου βρίσκονται εναντίον των Τζιχαντιστών για τους δικούς τους λόγους. Τάσσονται εναντίον και μάλιστα είναι έτοιμες να στείλουν και δυνάμεις προκειμένου να συντρίψουν τον ISIS στο έδαφος του. Τίθεται όμως ένα ερώτημα.

Αν τα συμφέροντα των κρατών αυτών που αποτελούν μία κοινή συμμαχία ενάντια στην τρομοκρατία του ISIS, συγκρουστούν στην πορεία, τότε πόσο ολέθριες θα είναι οι επιπτώσεις στο παγκόσμιο σκηνικό;

Ηρακλής Φίλιος – Βαλκανιολόγος
([email protected])