Κινητά τηλέφωνα:Αλλάζουν την συμπερφορά μας;
Κινητό τηλέφωνο:αναπόφευκτο εργαλείο επικοινωνίας για εκατομμύρια συνδρομητές σε όλο τον κόσμο.Καθημερινά ‘βομβαρδιζόμαστε’ απο άπειρες ώρες χρήσης και το έχουμε στενά δεμένο με το σώμα μας.Οι επιστήμονες ισχυρίζονται οτι τα κινητά τηλέφωνα μπορούν να αλλάξουν τον τρόπο σκέψης αλλά και την συμπεριφορά μας!Πόσο λοιπόν ασφαλείς είμαστε;
Κινητό τηλέφωνο:αναπόφευκτο εργαλείο επικοινωνίας για εκατομμύρια συνδρομητές σε όλο τον κόσμο.Καθημερινά ‘βομβαρδιζόμαστε’ απο άπειρες ώρες χρήσης και το έχουμε στενά δεμένο με το σώμα μας.Οι επιστήμονες ισχυρίζονται οτι τα κινητά τηλέφωνα μπορούν να αλλάξουν τον τρόπο σκέψης αλλά και την συμπεριφορά μας!Πόσο λοιπόν ασφαλείς είμαστε; Σήμερα η χρήση των κινητών τηλεφώνων τόσο σε νοσοκομεία όσο και σε αεροπλάνα θεωρείται απαγορευμένη, επειδή η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που εκπέμπουν μπορεί να δημιουργήσει παρεμβολές σε ηλεκτρικές συσκευές. Μήπως όμως ο ανθρώπινος εγκέφαλος εμπίπτει και αυτός στην ίδια κατηγορία; Όπως γνωρίζουμε, όλες οι σκέψεις, τα συναισθήματα και οι αντιδράσεις μας προέρχονται από βιοηλεκτρισμό που παράγεται από νευρώνες και μεταδίδεται μέσα από πολύπλοκα νευρικά κυκλώματα μέσα στον εγκέφαλο μας. Τα ηλεκτρικά σήματα ανάμεσα στους νευρώνες παράγουν ηλεκτρικά πεδία, τα οποία εκπέμπονται από τον ιστό του εγκεφάλου ως ηλεκτρικά κύματα, τα οποία μπορούν να εντοπιστούν μέσω ηλεκτροδίων που συνδέονται στο κεφάλι μας. Οι μετρήσεις των ηλεκτρικών σημάτων του εγκεφάλου παρέχουν σημαντικές πληροφορίες για την λειτουργία του εγκεφάλου και αποτελούν ένα χρήσιμο διαγνωστικό εργαλείο για τους γιατρούς. Τα σήματα αυτά διαφοροποιούνται ανάλογα με την συνειδητή και ασυνείδητη πνευματική δραστηριότητα ή εγρήγορση. Ωστόσο οι επιστήμονες μπορούν να κάνουν περισσότερα με τη βοήθεια αυτών των σημάτων, όπως να αναλάβουν τον επιλεκτικό έλεγχο της εγκεφαλικής λειτουργίας μέσω της Διακρανιακής Μαγνητικής Διέγερσης (TMS). Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιεί ισχυρούς παλμούς ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας που εκπέμπεται στον εγκέφαλο ενός ατόμου για την διέγερση συγκεκριμένων κυκλωμάτων. Αν και ένα κινητό τηλέφωνο είναι πολύ πιο ακίνδυνο από την μέθοδο TMS, το ερώτημα παραμένει: Θα μπορούσαν τα ηλεκτρικά σήματα, που προέρχονται από το κινητό τηλέφωνο, να επηρεάσουν συγκεκριμένα εγκεφαλικά κύματα που λειτουργούν στις συχνότητες μετάδοσης των κινητών τηλεφώνων; Εξάλλου, ο εγκεφαλικός φλοιός του ομιλούντα είναι απλά μερικά εκατοστά μακριά από την ακτινοβολία που εκπέμπεται από την κεραία του κινητού. Δυο αποκαλυπτικές μελέτες μας βοηθούν να κατανοήσουμε τον κίνδυνο. Στη πρώτη μελέτη, της οποία ηγήθηκε ο Rodney Croft από το Brain Science Institute, του πανεπιστημίου Τεχνολογίας της Μελβούρνης, εξετάστηκε εάν οι εκπομπές του κινητού τηλεφώνου θα μπορούσαν να μεταβάλουν τα εγκεφαλικά κύματα ενός ατόμου. Οι ερευνητές παρακολούθησαν τα εγκεφαλικά σήματα 120 αντρών και γυναικών ενώ ένα κινητό τηλέφωνο βρισκόταν κοντά στο κεφάλι τους. Ένας υπολογιστής χρησιμοποιήθηκε για τον έλεγχο των μεταδόσεων του κινητού σε ένα πειραματικό σχέδιο, κάτι το οποίο σημαίνει ότι ούτε τα υποκείμενα ούτε οι ερευνητές ήξεραν εάν το κινητό τηλέφωνο μετέδιδε ή όχι, ενώ συλλέγονταν δεδομένα EEG. Τα δεδομένα έδειξαν ότι όταν το κινητό τηλέφωνο μετέδιδε σήματα, η ισχύς των χαρακτηριστικών εγκεφαλικών σημάτων, που ονομάζονται κύματα άλφα, ήταν μεγαλύτερη στους εγκεφαλικούς ιστούς που βρίσκονταν ακριβώς κάτω από το κινητό τηλέφωνο, ενισχύοντας την άποψη ότι το κινητό τηλέφωνο ήταν υπεύθυνο για το φαινόμενο που παρατηρήθηκε. Κύματα Άλφα: Τα κύματα άλφα είναι ταλαντούμενες ηλεκτρικές τάσεις μέσα στον εγκέφαλο που παρουσιάζουν διακύμανση με ρυθμό από 12 κύκλους ανά δευτερόλεπτο (Hertz). Επειδή τα κύματα άλφα δημιουργούνται σε καταστάσεις χαλάρωσης όπως ο διαλογισμός και κάτω από ύπνωση, λανθασμένα θεωρούνται ως επιθυμητά. Κύματα άλφα δημιουργούνται και κάτω από δυσάρεστες καταστάσεις και όταν κάποιος δεν είναι χαλαρωμένος. Τα κύματα άλφα θεωρήθηκαν δείκτης μειωμένης νοητικής προσπάθειας. Όμως, αυτή η συμβατική θεώρηση είναι ίσως υπεραπλουστευμένη. Ο Croft, για παράδειγμα, θεωρεί ότι τα κύματα άλφα συντελούν εναλλαγή της προσοχής ανάμεσα σε εξωτερικές και εσωτερικές εισαγωγές. Τα κύματα άλφα ενισχύονται όταν ένα άτομο μεταφέρεται από τον εξωτερικό κόσμο στις προσωπικές σκέψεις. Η αϋπνία: Εάν τα ηλεκτρικά σήματα που εκπέμπονται από το κινητό ενισχύουν τα κύματα άλφα, μήπως ωθούν υποσυνείδητα προς μιας κατάσταση συνείδησης ή έχουν κάποια άλλη επίδραση στην λειτουργία του εγκεφάλου, που μπορεί να παρατηρηθεί στην συμπεριφορά του ατόμου; Στη δεύτερη μελέτη, ο James Horne και οι συνάδελφοι του από το πανεπιστήμιο Loughborough του Sleep Research Centre στην Αγγλία σχεδίασαν ένα πείραμα για να εξετάσουν το ερώτημα. Τα αποτελέσματα ήταν εκπληκτικά. Τα σήματα των κινητών τηλεφώνων δεν αλλάζουν τη συμπεριφορά του ατόμου μόνο κατά τη διάρκεια της κλήσης, αλλά οι επιπτώσεις της διάβρωσης προτύπων εγκεφαλικών σημάτων συνεχίστηκαν αφού το κινητό τηλέφωνο είχε απενεργοποιηθεί. «Πρόκειται για ένα εντελώς απροσδόκητο αποτέλεσμα,» σχολιάζει ο Horne. «Δεν υποψιαζόμαστε ότι θα υπήρχε οποιαδήποτε επίδραση και μετά από την απενεργοποίηση του τηλεφώνου. Αυτό που σχεδιάζαμε ήταν να μελετήσουμε την επίδραση των ηλεκτρικών σημάτων στον ύπνο.» Ωστόσο, έγινε πολύ γρήγορα εμφανές τόσο στον Horne όσο και στους συναδέλφους του ότι κάποιοι από τους εθελοντές παρουσίασαν δυσκολίες στον ύπνο. Οι επιστήμονες είχαν τον έλεγχο ενός κινητού τηλεφώνου, που βρισκόταν στο κεφάλι 10 υγειών ανδρών κατά τη διάρκεια του ύπνου. Τα υποκείμενα την προηγούμενη νύχτα κοιμήθηκαν μόνο 6 ώρες. Στη συνέχεια παρατηρήθηκαν τα εγκεφαλικά κύματα των εθελοντών καθώς το κινητό ήταν ενεργό – ανενεργό και εναλλασσόταν από την κατάσταση αναμονής, σε αυτές της ακρόασης και της ομιλίας για διάστημα 30 λεπτών σε διαφορετικές νύχτες. Το πείραμα αποκάλυψε ότι όταν το κινητό βρίσκονταν στην κατάσταση ομιλίας, ένα διαφορετικό πρότυπο εγκεφαλικών κυμάτων, που ονομάζονται κύματα δέλτα, παρέμειναν ανενεργά για περίπου μια ώρα αφού είχε τερματιστεί η κλήση. Όπως διαπιστώθηκε από το πείραμα, οι εθελοντές παρέμειναν για διπλάσιο χρονικό διάστημα ξύπνιοι μετά από έκλεισαν το κινητό. Αν και οι συμμετέχοντες στην έρευνα στερήθηκαν ώρες ύπνου την προηγούμενη νύχτα, δεν κατάφεραν να κοιμηθούν για σχεδόν μια ώρα αφότου το κινητό τηλέφωνο είχε ενεργοποιηθεί εν αγνοία τους. Αν και αυτή η έρευνα αποδεικνύει ότι τα σήματα του κινητού τηλεφώνου μπορούν να επηρεάσουν τα εγκεφαλικά σήματα του ατόμου με εμφανή επιπτώσεις στην συμπεριφορά του, ο Horne θεωρεί ότι δεν υπάρχει λόγος για ανησυχία. Οι επιπτώσεις την εγρήγορσης που ανέφεραν οι επιστήμονες είναι ισοδύναμες με την κατανάλωση ενός φλιτζανιού καφέ, όπως και πολλών άλλων παραγόντων στο περιβάλλον του ατόμου που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τον ύπνο μας όσο η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία των κινητών τηλεφώνων. «Η σημασία της έρευνας,» εξηγεί ο Horne «έγκειται στο γεγονός ότι αν και η ισχύς των κινητών είναι χαμηλή, η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία μπορεί να έχει κάποια επίδραση στη συμπεριφορά του ατόμου, όταν μεταδίδεται στη συγκεκριμένη συχνότητα.» Ο Horne θεωρεί το γεγονός εκπληκτικό, δεδομένου ότι ήδη περιτριγυριζόμαστε από ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που εκπέμπεται από όλα τα είδη των ηλεκτρικών συσκευών στο μοντέρνο κόσμο. Τα κινητά τηλέφωνα σε κατάσταση ομιλίας φαίνονται να είναι καλά ρυθμισμένα σε συχνότητες που επηρεάζουν την εγκεφαλική δραστηριότητα. «Αυτά τα αποτελέσματα δείχνουν ευαισθησία σε ένα χαμηλό επίπεδο ακτινοβολίας σε ένα λογικό βαθμό. Τα αποτελέσματα ανοίγουν την πόρτα για την περαιτέρω έρευνα. Ωστόσο δεν μπορούμε παρά να αναρωτηθούμε για τα αποτελέσματα που θα έχουμε με διαφορετικές δόσεις, διάρκεια, συσκευές… Ο Croft από το Swinburne τονίζει ότι δεν υπάρχουν ιατρικές ανησυχίες από τα νέα αυτά αποτελέσματα. «Το πιο συναρπαστικό γεγονός σχετικά με αυτή τη νέα έρευνα είναι ότι μας επιτρέπει να κοιτάξουμε πως θα λειτουργεί ο εγκέφαλος σε αρχικό επίπεδο.» Με άλλα λόγια, η σημασία της εργασίας αυτής έγκειται στο φως που ρίχνει στις θεμελιώδεις εργασίες επιφανών επιστημόνων, που τώρα μπορούν να προχωρήσουν τις μελέτες τους.