(…Ο Καίσαρας μέσα στο γενικότερο ενθουσιασμό της καταξίωσής του, θεωρεί εαυτόν υπεράνω κινδύνου και φόβου, γεγονός που δεν του επιτρέπει να λάβει επαρκώς υπόψη του τις προειδοποιήσεις που του γίνονται. Η υπεροψία κι η μέθη της απόλυτης εξουσίας υπονομεύουν τη δυνατότητα του Καίσαρα ν’ αντιληφθεί τον κίνδυνο που τον απειλεί).
Το μακρινό 1965, ως μαθητής του Δημοτικού Σχολείου των Αγίων Δέκα (Κερκύρας) ενθυμούμαι την εξής εικόνα: Ημέρα καθημερινή και είχαμε κρέας στο σπίτι. Και αυγά μάτια!!! Τι γιορτή ήταν αυτή που το σπίτι ενός δημοδιδάσκαλου (ο πατέρας) είχε και του πουλιού το γάλα? Μα έπρεπε ο δάσκαλος του χωριού μετά την «αδέκαστη» κρίση του εντεταλμένου από το Υπ. Παιδείας, επιθεωρητού, να τον φιλέψει, δαπανώντας τουλάχιστον το ¼ του μηνιαίου μισθού του. Για τα παιδιά ήταν γιορτή. Για τον δημοδιδάσκαλο με το τριμμένο κουστούμι ήταν μια ημέρα καταπίεσης, φόβου, άγχους και αβάστακτης πίεσης.
Δημοψήφισμα για το ΝΑΙ του Παπαδόπουλου. Λίγα χρόνια αργότερα. Ο επιθεωρητής ξανά κάνει την εμφάνισή του. Κυριακάτικα. Ήμασταν όμως τυχεροί. Ο επιθεωρητής εκ Κρήτης ορμώμενος βλαστήμαγε την ώρα και την στιγμή (από διηγήσεις του πατέρα) που βρέθηκε στην ακριτική βόρεια Κέρκυρα. Ευτυχώς τα ΝΑΙ ήταν πολλά και ο δημοδιδάσκαλος «γλύτωσε» τη δυσμενή μετάθεση.
Α΄ ή Β΄ πρακτικού στο 1ο Γυμνάσιο Κερκύρας. Το 1972 ή 73. Ο επιθεωρητής στην τάξη. Η φιλόλογος Μπ. μας παρέδιδε το «Μάρτιαι Ειδοί» του Καβάφη. Ενθυμούμαι, άδραξε την ευκαιρία ο επιθεωρητής να κατακεραυνώσει την αποτρόπαια πράξη του Βρούτου κατά του Ιουλίου Καίσαρα. Και ο δυστυχής έκανε το ατόπημα να ζητήσει και τη γνώμη 32 αμούστακων εφήβων του Γυμνασίου Αρρένων. Και τότε σηκώθηκε ο Ι.Α. (2ος ιατρικής Αθηνών και σημαιοφόρος) και μίλησε και επαίνεσε τα σοφά λόγια του Αρτεμιδώρου κατά της οίησης του Καίσαρα. Και μετά ο Γ.Α. (και αυτός ιατρική) και μίλησε για τον τυραννοκτόνο και μετά ξεθαρέψαμε και οι υπόλοιποι. Το αποτέλεσμα. Λίαν επιεικώς 4ημερη αποβολή εκ περιτροπής (κατά οκτάδες) για ασέβεια κατά της «αρχής».
Μετά ήλθεν η αποκατάσταση της δημοκρατίας. Ο δημοδιδάσκαλος πατέρας δ/ντης σε δημοτικό σχολείο της Κοκκινιάς. Μεσοτοιχία στη Μάντρα του Μπλόκου. Παραινέσεις του επιθεωρητή να συνετίσει τους δασκαλάκους υφισταμένους του στο σχολείο, να μην συμμετάσχουν στις εκδηλώσεις μνήμης. Ο συντηρητικός δημοδιδάσκαλος ακροβατούσε μεταξύ της ηθικής και της δημοσιοϋπαλληλικής σχέσης. Και όμως παραμονή του μνημόσυνου έβαφε εξωτερικά τους τοίχους, μεσοτοιχία, με την Μάντρα.
Πόσα πολλά παραδείγματα, που έχουν αφήσει δύσκολες μνήμες, στο σώμα της ελληνικής εκπαίδευσης. Αυτής που ο Πρωθυπουργός ανεφώνησε: «Επιτέλους μετά από 41 χρόνια οι επιθεωρητές στα σχολεία». Τώρα το λέμε αξιολόγηση. Οι πρεντεντέρηδες (αυτοί που ως χουλιγκάνοι πετούν μπουκάλια σε αγώνες) και οι πορδοσάλτες (αυτοί που κράδαιναν το ιερό δισκοπότηρο της τηλεκπαίδευσης) καλώς να έλθουν. Πάντοτε και το αποδείξαμε, με ανοικτές πόρτες κάναμε και θα κάνουμε μάθημα, διότι στο σύνολό της η λοιδορούμενη δημόσια εκπαίδευση δεν έχει να φοβηθεί τίποτα. Το πλήθος των έργων της το αποδεικνύει καθημερινά. Δείτε, ειδικά τελευταία, τα έργα εκπαιδευτικών και μαθητών στο νομό!
Απλά αγωνιζόμαστε για άλλου είδους αξιολόγηση. Αυτής που καταγράφει ποιοτικά στοιχεία της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Αυτής που «ποιεί παιδείαν» ενάντια στον ρατσισμό, στην ξενοφοβία, στον ναζισμό, στον ωχαδερφισμό. Τέτοιους δείκτες θα έχει να συμπληρώσουμε το Υπ. Παιδείας? Μάλλον όχι. Πονηρά ακούγεται το εξής. «Και αυτός που καθυστερεί κάθε μέρα στο σχολείο, τι θα κάνετε με αυτόν»? Μα ότι λέει ο νόμος για κάθε έναν που πλημμελώς εκτελεί τα καθήκοντά του. Απλά. Τα υπόλοιπα εκ της νεοφιλελεύθερης πονηρής λογικής.
Τα μεγαλεία να φοβάσαι, ω ψυχή.
Και τες φιλοδοξίες σου να υπερνικήσεις
αν δεν μπορείς, με δισταγμό και προφυλάξεις
να τες ακολουθείς. Κι όσο εμπροστά προβαίνεις,
τόσο εξεταστική, προσεκτική να είσαι.
(Μάρτιαι Ειδοί – Κων/νος Καβάφης, επανέκδοση Ίκαρος 1984)
Βασίλειος Παππάς – εκπαιδευτικός