Πανελλήνιοι Ήρωες του τόπου μας
Αντιστράτηγος Πούλιος Δημήτριος του Ιωάννου και της Ιουλίας,
Γεννήθηκε στο χωριό Μαυρέλι Ανατολικών Χασίων του Ν. Τρικάλων το 1926.
Η οικογένεια του είναι πολύ σημαντική για το χωριό και την περιοχή μας ακόμη. Κατά την πολυετή διάρκεια παραμονής της στο χωριό μας, διέγραψε μεγάλη και σοβαρή πορεία στο εμπόριο στις επιστήμες και στην τοπική Αυτοδιοίκηση. Ανέδειξε: 3 Δημάρχους, 4 Γιατρούς, 1 Στρατηγό, 1 Δικαστή, Δικηγόρους, Καθηγητές, Δασκάλους, πολιτικούς Μηχανικούς, μηχανικούς, βιοτέχνες κ.λ.π. Ο ίδιος, «Εξ απαλών ονύχων» βρέθηκε στο σχολείο και στην μικρή πλατεία του χωριού, να παίζει τα αθώα παιδικά παιγνίδια με τα παιδιά της ηλικίας του. Εδώ κοντά στον πανέξυπνο πατέρα του «Μπαρμπα Γιαννακούλη» Πούλιο, που ήταν σημαντικός έμπορος τυριών είχε και Παντοπωλείο «Το Χάνι» άκουσε και έμαθε πολλά χρήσιμα για την ζωή. Αργότερα κατέβηκε στα Τρίκαλα για γυμνασιακή μόρφωση. Όταν τελείωσε το σχολείο του, κακή φάνηκε η μοίρα. Άγρια και βαριά έπεσε η καταχνιά της γερμανικής κατοχής. Νεότατος πλέον γεμάτος όνειρα και αγάπη για περαιτέρω σπουδές, βρέθηκε ίδιος και τα παιδιά της ηλικίας του εκτός των ονείρων τους.
Στις 11 Ιανουαρίου 1944 ο ‘Αρης Βελουχιώτης μεταφέρει το Γενικό Στρατηγείου του Ε.Λ.Α.Σ στο Μαυρέλι και αυτός με την συντροφιά του εγκαθίσταται για 8 και πλέον μήνες στο σπίτι του Μπάρμπα Γιαννακούλη (στο σπίτι δηλ του Δημητρίου Πούλιου) και συγκατοικεί μαζί με την οικογένεια και τα παιδιά της οικογενείας( ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ ΑΝΗΦΟΡΙΚΟΙ ΔΡΟΜΟΙ Γιώργου Α Καραγεώργου σελ 112,) Σε ηλικία λοιπόν 17-18 ετών ο Δημήτρης Πούλιος ζει μαζί με τον Άρη τον οποίο επισκέπτονται τακτά και προγραμματισμένα Ο Μάρκος Βαφειάδης, Ο Στέφανος Σαράφης οι καπετάναίο της ΧΗ Μεραρχίας Ευάγγελος Καλαμπαλίκης
Σαράντος Πρωτόππαπας, Σινανίδης, Καρτσιώτης ,Υψηλάντης, Αντώνιος Αγγελούλης (Βρατσιάνπος,) κ.λ.π και στο διπλανό σπίτι του θείου του ( αδελφού του πατέρα του) έρχεται η από ανατολή Αγγλική αποστολή και διαμένει εκεί για πολύ χρονικό διάστημα. Στο ίδιο σπίτι μένουν τα πρώτα του ξαδέλφια εκ των οποίων ο Γεώργιος Δ Πούλιος Δικηγόρος το επάγγελμα είναι ψηφισμένο μέλος της Ε.Α του Νομού μας..
Ταυτόχρονα επισκέπτονται την μοναδική σχολή της Ε.Α που είναι σχολή εκπαίδευσης γυναικών( στο χωριό μας ) σύμφωνα με γραπτές μαρτυρίες του καθ Πολυχρόνη Ενεπεικίδη ερευνητή των αρχείων ΒΕΡΜΑΧ ( Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΣ 1941-44 σελ 159),και εδρεύει στο σπίτι της Θεοδοσίας Διβάνη. Πολλοί αξιωματικοί της ΕΑ και ασφαλώς ο μικρός τότε Μίμης παρακολουθεί όλα αυτά με ενδιαφέρον βρίσκεται στη σχολή, έρχεται σε επαφή με τον οπλισμό, και τους επισκέπτες. Ενώ τα απογεύματα σχεδόν κάθε ημέρα μας συγκέντρωνε στην πλατεία του χωριού αυτός με τον Αποστόλου Αθανάσιο του Αποστόλου και μας μάθαιναν τραγούδια και χορό κάτω από την ολοφώτεινη πλατεία που φωτίζονταν από το ρεύμα που παρήγαγε ο αλευρόμυλος του θείου του.
Στις 15 Αυγούστου 1944 επισκέπτεται μαζί με άλλους 65 συγχωριανούς Μαυρελίτες το χωριό Βερδικούσια. που είναι έδρα του 50 Συντάγματος με διοικητή τον Σκαρλάτο και όλοι μαζί ζητούν να ενταχθούν στο Σύνταγμα. Αυτό εστάθει αδύνατο και οι Μαυρελίτες προμηθεύονται οπλισμό τον μεταφέρου στο Μαυρέλι και ο” Μίμης του Γαννακούλη” Δημήτρης Πούλιος Ιωάν ο Διβάνης Γεώργιος Σπυρ ,Διβάνης Μιλτιάδης Σπύρου, Χλωρός Γεώργιος Νικ, Γάλλος Αθανάσιος Δημ αναλαμβάνουν να τον μοιράσουν στους κατοίκους όπως και έγινε. Όλοι οι ένοπλοι μαζί και με συντροφιά τον ανθ/γο αργότερα δάσκαλο του χωριού μας, Αναστάσιο Καμπόση πραγματοποιούν μάχη μεταξύ αυτών και των Γερμανών στο χωριό Άγιοι Θεόδωροι, Ο Δημήτρης Πούλιος βρίσκεται εκεί πολεμάει με τους συγχωριανούς μας ,όπως αυτό μαρτυρείται από τον Δικηγόρο και συναγωνιστή του Δημήτρη Πούλιο Χαρχαντή Θάνο, σε αυτήν την μικρή αψιμαχία. Ο Μίμης όπως άκουσα τον ίδιο να λέγει αγαπούσε πολύ τον Αρη Βελουχιώτη που όπως είναι γνωστό είναι ανιψιός του Ναπολέοντα Ζέρβα. Αργότερα και μετά τον θάνατο του Άρη ο Δημήτρης και άλλοι συνομήλικοι του αλλάζουν πορεία.
Τάχθηκε αυτός και οι δύο φίλοι του, Χλωρός Δημήτριος Νικολάου, Θεοδωράκης Γεώργιος Πέτρου, σε τμήματα της Εθνικής Αντίστασης.
«Στις 12 Δεκεμβρίου ο ΕΛΛΑΣ εξαπέλυσε γενική επίθεση εναντίον του Ζέρβα στην Ήπειρο και αυτό ήταν το τέλος του ΕΔΕΣ. Στις μάχες αυτές έλαβε μέρος και ο Νικόλαος Χονδρός με το λόχο του». Στα τμήματα του Ζέρβα υπηρετούν δύο παλληκάρια από το Μαυρέλι. Ο Δημήτριος Πούλιος Ιωάν και ο Δημήτριος Χλωρός Νικ. Ο Λόχος του Νικολάου Χονδρού είχε την ατυχία να πέσει σε ναρκοπέδιο και από 150 στρατιώτες έμειναν μόνο 30. Ο ίδιος βρέθηκε σοβαρά τραυματισμένος και απομονωμένος. Οφείλει τη ζωή του στα 2 προαναφερόμενα παλικάρια 18 χρονών τότε από το Μαυρέλι .Την ώρα που έχανε τη ζωή του, ο Δημήτριος Χλωρός του Νικολάου και ο Δημήτριος Πούλιος του Ιωάννου που «συνυπηρετούσαν», βρέθηκαν τυχαία εμπρός στον τραυματισμένο αξιωματικό Νικάλαο Χονδρό, τον φορτώθηκαν στις πλατιές πλάτες τους και τον μετέφεραν ασφαλή εκτός ακτίνα βολής των Γερμανικών όπλων. Μετά από τη σπουδαία αυτή επίδοση στη προαναφερόμενη σημαντική για τη ζωή του Λοχαγού Νικολάου Χονδρού στιγμή, οι δύο συγχωριανοί μας, τιμήθηκαν από την πατρίδα, με μετάλλια και αξιώματα. Για το Πούλιο Δημήτριο Ι, δόθηκε ο μεγαλόσταυρος και ο βαθμός του Ανθ/γού, ο οποίος συνέχισε την στρατιωτική του διαδρομή φθάνοντας στον βαθμό του Αντιστράτηγου και στο άδικο τέλος με την δολοφονίας του στην μαρτυρική Κύπρο. Για το Χλωρό Δημήτριο Ν ο ίδιος σταυρός και ο βαθμός του ανθυπασπιστού..
Από την Ε. Α Βρέθηκε στον εμφύλιο. Από εδώ και πέρα βοηθούμενος και από τις γνώσεις του, ακολουθεί μία πολύ επιτυχημένη ανώτερη στρατιωτική ζωή, γεμάτη ανδρισμό ηρωισμό και επιτυχίες. Υπηρετεί με επιτυχία σε πολλά στρατιωτικά τμήματα και όπου χρειάζεται να βοηθήσει συγχωριανό μας για λήψη θέσεως δοκίμου αξιωματικού στο στρατό, παίρνει πάντα θετική θέση και βοηθάει αποφασιστικά. Έχουμε τέτοια επιτυχή γεγονότα. Όταν ερχόταν στο χωριό, ντυμένος με την στρατιωτική του περιβολή ήταν το καμάρι όλων μας και η αγάπη που του δείχναμε, είχε πάντα εξαιρετικό θετικό αποτέλεσμα. Μας γέμιζε τις τσέπες με όλα τα «καλούδια» που είχε το κατάστημα «Λαβίδα» που ήταν παλιότερα υπάλληλος του πατέρα του, στο παντοπωλείο «Το Χάνι». Τα χρόνια περνούσαν όπου μια ημέρα του 11 Μαϊου 1964 ακούστηκε πως «χάθηκε ο Μίμης» μας. Δεν ρωτήσαμε που και πως, γνωρίζαμε ότι ήταν στην Κύπρο. Καταλάβαμε τι έγινε και ο πόνος μας έγινε μόνιμος και διαρκής. Ο ημερήσιος τύπος ιδιαίτερα η εφημερίδα «ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ» μας έδιδε καθημερινώς τις πληροφορίες. Η Αικατερίνη Χλωρού Δ από την Νάουσα, είχε τον πόνο και κράτησε μέχρι τώρα τις εφημερίδες εκείνων των ημερών τις οποίες αφού τις ζητήσαμε μας τις παραχώρησε. Διαβάζουμε:
«Την 14.30 ώραν της 11ης Μαΐου, τρεις ‘Έλληνες αξιωματικοί υπηρετούντες εις την ελληνικήν δύναμιν της Κύπρου, ο Ταγματάρχης Πεζικού Πούλιος Δημήτριος, ο λοχαγός του Μηχανικού Καποτάς Βασίλειος και ο λοχαγός του Πεζικού Ταρσούλης Παναγιώτης, επιστρέφοντες εις Λευκωσίαν, δι’ αυτοκινήτου, μέσω Αμμοχώστου, εισήλθαν εκ λάθους εις τον τουρκικόν τομέαν της Αμμοχώστου. Αντιληφθέντες την πλάνην των, προσεπάθησαν να οπισθοχωρήσουν, αλλά συνελήφθησαν υπό πενταμελούς περιπόλου Τουρκοκυπρίων, εξ’ ων τέσσαρες έφερον στολήν, ο δε πέμπτος πολιτικήν περιβολήν, οι οποίοι και εζήτησαν τας ταυτότητάς των. Οι Έλληνες αξιωματικοί επέδειξαν τας ταυτότητας των, ως Ελλήνων αξιωματικών, υπηρετούντων εις την ΕΛΔΥΚ. Μετά την επίδειξιν της ταυτότητας των, ο άνευ στολής άτακτος Τουρκοκύπριος τους επυροβόλησε με ριπήν οπλοπολυβόλου, φονεύσας τον ταγματάρχην Πούλιον, τον λοχαγό Καποτά, τον οδηγόν του αυτόκινήτου Παντελίδη, υιόν του αστυνομικού διευθυντού Λευκωσίας και τραυματίσας βαρύτατα τον λοχαγόν Ταρσούλην. Τα πτώματα των τριών φονευθέντων και ο τραυματισθείς λοχαγός Ταρσούλης παρεδόθησαν την 15.30 ώραν εις το νοσοκομείον Αμμοχώστου».
« Η γνωστοποίησης.
Το αποτρόπαιον συμβάν ανεκοινώθη εις τους οικείους των φονευθέντων ολίγον προ της 12ης νυκτερινής υπό δύο συνταγματαρχών του ΓΕΣ. Δέον να σημειωθεί ότι η σύζυγος του έκ των φονευθέντων Δ. Πούλιου διέμεινε είς την οικίαν της πενθεράς της, δια να μη παραμένει μόνη της καθ’ ’οσον διανύει τον 6ον μήνα κυήσεως της.
Ο Δημήτριος Πούλιος ως εγνώσθη ,είχεν εξαίρετον πολεμικήν δράσιν λαβών μέρος είς τους τελευταίους πολέμους ως καταδρομέυς .Είχεν επίσης μετάσχει του Ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος εις Κορέαν.
Η Κυπριακή γή ποτίστηκε σήμερα με δάκρυα χιλιάδων Κυπρίων που συνέρρευσαν από όλα τα μέρη της νήσου για να αποχαιρετήσουν τους δύο νεκρούς αδελφούς των Έλληνας, τον ταγματάρχην Δημήτριον Πούλιον και τον λοχαγόν Π. Καποτάν. Ο,τι και να γραφή για την σημερινήν ημέρα είναι λίγο. Η απέραντη θλίψις που από την πρώτη στιγμή του τρομερού αγγέλματος του φόνου των ‘Ελλήνων αξιωμα- τικών, εκάλυψε την Κύπρον , σήμερα έφθασε στο αποκορύφωμα της με εκδηλώσεις συγκλονιστικές,»
«Δύο τάφοι είχον ανοιχθή ο ένας παραπλεύρως του άλλου, εις το νεκροταφείον. Η αιμοτοποτισμένη Κυπριακή γη εδέχθη εις τους κόλπους της τους δύο τιμημένους Έλληνας νεκρούς αξιωματικούς. Η ένωσις συνετελέσθη συμβολικώς. Η πραγματοποίησης του ευγενούς πατριωτικού πόθου δεν απέχει πολύ.»
« Η κηδεία των νεκρών έγινε στη Λευκωσία με τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο να προΐσταται στη λειτουργία και τους λόγους να εκφωνούν ο Βάσος Λυσσαρίδης, ο Νίκος Σαμψών κα ο Δημήτριος Ιωαννίδης»( ένα σκοτεινό δωμάτιο 1967-1974. Παπαχελάς)
Αυτά και άλλα πολλά ακόμη γράφουν οι εφημερίδες της εποχής εκείνης. Εμείς περιοριζόμαστε προς το παρόν εδώ, χωρίς να ξεχνούμε ότι οι ήρωες, πρέπει να μνημονεύονται και πρέπει να τιμώνται απ’ όλους μας με ιδιαίτερο σεβασμό.
Αυτά είναι τα λίγα που γνωρίζουμε. Αργότερα τον βρίσκομαι διοικητή λόχου στο εκπαιδευτικό στρατόπεδο της Κέρκυρας .Βοηθάει πολλούς συγχωριανούς .που τον ζητήσαν βοήθεια, Είναι εξαίρετος άνθρωπος και ποτέ δεν ξεχώρισε τους Μαυρελίτες σε δικούς μας και ξένους, Στη μνήμη του έγραψα και εγώ ο ελάχιστος μια παραλογή που τραγουδήθηκε σε οικογενειακές
Ερεύνα επιμέλεια
Χρήστου. Δ. Χλωρού