Ανοιξιάτικες Γιορτές – Ήθη Έθιμα Δοξασίες του Μαυρελίου

Άλλες Ανοιξιάτικες Γιορτές .  ( Από 1 Μαρτίου έως 31 Μαΐου ).

« Μάρτης». Οι μητέρες μας  τη παραμονή της 1ης Μαρτίου μας έδεναν στα δάκτυλα των χεριών ,ποδιών και τους καρπούς μας, άσπρη και κόκκινη μάλλινη κλωστή στριμμένη, το γνωστό μας «Μάρτη για να μη μας πιάσει ο Μάρτης και μαυρίσουμε από τον ήλιο», όπως μας έλεγαν. Η πραγματικότητα όμως είναι ότι  το μαύρισμα δεν ήταν από τον ήλιο  αλλά από τη νηστεία.  Το έθιμο τούτο  είναι αρχαίο ελληνικό των Ελευσίνιων Μυστηρίων. «Ότι Μαρτίου περιάμματα φέρομεν αφ’ού τα περιάμματα ταύθα τα οποία σήμερον οί νεώτεροι  έλληνες λέγουσιν Μάρτιν»  .

-«Τσάκισμα». Την περίοδο αυτή που είναι η αρχή της άνοιξης είναι και εποχή πολλών γεωργικών εργασιών. Οι εφευρετικοί γονείς μας, για να εξασφαλίσουν τη συμμετοχή των παιδιών τους στις σκληρές αυτές εργασίες , τα παρακινούσαν να φάνε το πρωί κάτι για να έχουν αντοχή στο δρόμο που θα ακολουθήσουν ώσπου να φθάσουν στο προορισμό τους. Οι αποστάσεις  είναι μεγάλες και καλύπτονται με βάδισμα. Τα παιδιά δύσκολα πείθονται όταν γνωρίζουν τι έχουν να κάνουν και αρνούνται να φάνε. Τότε έρχεται ο μύθος να διορθώσει την άρνηση. «Να φάς λίγο παιδάκιμ να μι σι τσακίς η χελιδόνα ή η κούκους». Το «τσάκισμα» δεν είναι τίποτε άλλο από το να παράκινηθούν τα παιδιά να φάνε ενωρίς το πρωινό τους. αλλά και να γνωρίσουν ότι η άνοιξη που αλλάζει την μορφή της φύσης δεν έρχεται μόνη της αλλά συντροφεύεται  εκτός από τα λουλούδια που τους είναι γνωστά και από δια διάφορα πουλιά. Ο φόβος λοιπόν μην ακουστεί η φωνή του κούκου ή εμφανιστεί η χελιδόνα (γεγονός που για την εποχή τούτη στο χωριό μας βέβαιο) και μας «τσακίσουν» όλα τα παιδιά  βιώνουν  τούτη την ιδέα ως πραγματικότητα μέχρι και σήμερα. Τρώνε το πρωί και αποφεύγουν κατ’ αυτόν το τρόπο  το υποτιθέμενο δυσάρεστο γεγονός. Το έθιμο τούτο, καθαρά  ελληνικό, έχει τις ρίζες του στο Βυζάντιο .

25 Μαρτίου.  Ευαγγελισμός της Θεοτόκου

 και  επέτειος  Επανάστασης του 1821. 

Διπλή γιορτή, θρησκευτική και εθνική.  Με σημαιοστολισμό σε όλο το χωριό με δοξολογία στην εκκλησία με ποιήματα ,παρέλαση και λαμπαδηδρομία των μαθητών του σχολείου η ημέρα αυτή παίρνει ιδιαίτερο νόημα και δίνει την δυνατότητα στον καθένα μας να επιστρέψει νοερά στην εποχή της Εθνικής Επανάστασης του 1821. Σώζεται ένα ωραίο παλιό έθιμο λίγο ξεχασμένο για πολλούς , θεωρώ ότι είναι πανελλήνιο, χωρίς να γνωρίζω  τις ρίζες του. Αυτό είναι :

   -Τα κουδούνια. Αυτή τη χαρμόσυνη ημέρα της 25ης Μαρτίου τα παιδιά έπαιρναν κυπριά και κουδούνια με προτροπή των γονέων τους και διέρχονταν τους δρόμους και τις άκρες του χωριού χτυπώντας και δημιουργώντας ήχους δυνατούς και συντονισμένους, με σκοπό «να φύγουν τα φίδια και οι γκουστιαρίτσες»( γκουστιαρίτσα= σαύρα). Όσο πιο δυνατός  ο ήχος τόσο καλύτερο  το αποτέλεσμα. Είναι γνωστό ότι αυτή την εποχή τα προλεγόμενα ερπετά βρίσκονται σε χειμερία νάρκη και δεν ήταν δυνατή η απομάκρυνση τους. Θεωρώ δε ότι το έθιμο αυτό έχει μάλλον συμβολικό χαρακτήρα γιατί δεν είναι δυνατό να φύγουν τα φίδια και οι σαύρες με θορύβους των κυπριών και κουδουνιών. Το έθιμο έχει τις ρίζες του στην Οθωμανοκρατία. Τότε που ο Έλληνας έβρισκε τρόπους αντίστασης έναντι της σκλαβιάς.  «Τα ερπετά αυτά ήταν οι εχθροί της πατρίδας μας και στη προκειμένη περίπτωση ήταν οι αφόρητοι Τούρκοι, οι δε χαρμόσυνες από τα αθώα παιδιά κωδωνοκρουσίες ήταν σύνθημα που καλούσαν σε εξέγερση τον ελληνικό λαό» . Το απόγευμα  άρχιζαν οι επισκέψεις στους εορτάζοντες Βαγγελίες και Βαγγέληδες. Το τραγούδι πάντα γνωστό και επίκαιρο άρχιζε: « Μη του βάζεις στου γυαλί γιατί φαίνεται πολύ. Βάλτου στου κατουστάρ να του πιούμι στου πουδάρ».Έτσι οι διάφορες συντροφιές μεγάλες η μικρές επισκέπτονταν τους γιορτάζοντας την ημέρα τούτη και το γλέντι πάντα ζωηρό και επίκαιρο καλά κρατούσε.

–

-Σάββατο Λαζάρου, Αη-Λάζαρου.

Η ημέρα αυτή ανήκει αποκλειστικά και μόνο στα μικρά κορίτσια, τα οποία ετοιμάζονταν αρκετές μέρες προ της γιορτής του Λαζάρου. Καθάριζαν και περιποιόταν τα ωραία τους πλεγμένα με διαφορετικούς τρόπους καλάθια ,τα στόλιζαν με πολύχρωμα λουλούδια της άνοιξης για να τα χρησιμοποιήσουν τη μέρα αυτή. Πρωί λοιπόν του Λαζάρου τα κοριτσάκια σχηματίζοντας μικρές συντροφιές, ντυμένα γιορτινά και ανοιξιάτικα, με πλεγμένα τα μικρά ξανθιά μαλάκια τους, έμοιαζαν περισσότερο με αγγελούδια. Στα μικρά τους χέρια κρατούσαν τα καλάθια. Γύριζαν, τραγουδώντας τα κατάλληλα για τη γιορτή τραγούδια στα σπίτια του χωριού, όπου οι νοικοκυρές τα υποδεχόταν  δίνοντάς τους το βρασμένο καλαμπόκι που είχαν ετοιμάσει από τη νύχτα (έθιμο του τόπου) και άβραστα λευκά αυγά. Η γιορτή συνεχίζονταν μέχρι το απόγευμα

 

-Τ’ Αϊ-Γιωργιού – Αγίου Γεωργίου.

Η μνήμη του Αγίου Γεωργίου γιορτάζεται  στις 23 Απριλίου. Εάν το Πάσχα είναι νωρίτερα από τις 23 Απριλίου, τότε η μνήμη του Αγίου γιορτάζεται  την προαναφερόμενη ημερομηνία ,αν είναι μετά τις 23, τότε μεταφέρεται τη δεύτερη ημέρα του Πάσχα. Το πρωί με το χτύπημα της καμπάνας όλοι βρίσκονται στην εκκλησία, ενώ μετά ανοίγουν χορό στη πλατεία του χωριού. όπως ακριβώς και το Πάσχα.

–Πιασμένοι, «Ανειδίκευτο εργάτες». Πρόκειται για πολλούς συγχωριανούς οι οποίοι κατά το έθιμο της εποχής, επέστρεφαν και ταυτόχρονα ετοιμάζονταν να φύγουν για τη νέα τους εργασία η οποία είχε αρχή και τέλος το εξάμηνο, Αγ. Γεωργίου- Αγ. Δημητρίου. Ο  ανειδίκευτος εργάτης, βοσκός μικρών ή μεγάλων ζώων, βοηθός τσοπάνη ή εργάτη, ο οποίος έβρισκε εργασία για περίοδο έξι μηνών  λέγονταν «πιασμένος» με μίσθωμα 60 οκάδες σιτάρι  ύπνο  φαγητό και ένα ζευγάρι παπούτσια λαστιχένια των εργοστασίων «αλυσίδα ή ελβιέλα.»  Οι καλοπροαίρετοι αυτοί εργάτες είχαν και άλλο όνομα «χοσμικιάριδες»(χουσμέτ=εργασία). Έτσι λοιπόν η μικρή πλατεία του χωριού στη γιορτή  των Αγίων  Γεωργίου και Δημητρίου έσφυζε από ζωή ,συζητήσεις ,ενημερώσεις και συμφωνίες για εργασίες . Η επιστροφή στο χωριό γινόταν, εάν υπήρχε ανάγκη αλλαγής  ρούχων, μία η δύο φορές στο εξάμηνο. Εάν δεν υπήρχε τέτοιος λόγος η επιστροφή γινόταν μετά τη λύση της εργασιακής συμφωνίας ,δηλαδή μετά από έξι μήνες.

Αυτές οι στιγμές χαραγμένες μέσα μου, αποτελούν μελανό σημείο της ζωής στο χωριό, το οποίο δάνειζε τα παιδιά και τους νέους  του, χωρίς  καμία προστασία, επάγγελμα και προοπτική για το μέλλον. Από τη μια πλευρά ,η  φτώχεια για πολλά παιδιά και η ορφάνια που έφερε ο Εμφύλιος Πόλεμος ,η πείνα, η ανέχεια οδηγούσε τους γονείς να στείλουν τα παιδιά τους για έξι μήνες σε εργασία χωρίς οι ίδιοι να γνωρίζουν που ακριβώς. Από το άλλο μέρος, ο σκληρός εργοδότης που ανελέητα ζητούσε απόδοση και ποιοτική εργασία.  Και όμως αυτό ήταν μία πραγματικότητα που κράτησε μαζί με τον απάνθρωπο «θεσμό» της υπηρέτριας, αδελφής ,θείας,  και μάνας ακόμη ,για  πολλά χρόνια δίνοντας πόνο στη μικρή απροστάτευτη κοινωνία των φτωχών χωριών της μεταπολεμικής εποχής που «μάραινε» οικογένειες, κοινωνία και χωριό. και Πατρίδα μαζί, που αιμορραγούσε να στέλνει αγόρια και κοπέλες στο  εξωτερικό χωρίς καμία γνώση για την τύχη του μετανάστη.

 

 

47.   1η Μαΐου. Γιορτή της Πρωτομαγιάς. ΗΘΗ ΕΘΙΜΑ.

    Ιστορικά 

Η Πρωτομαγιά έχει τις ρίζες της στην αρχαιότητα. Είναι η πρώτη ημέρα του Μαΐου και η γιορτή της Άνοιξης. Ο Μάιος, σύμφωνα με την παράδοση, πήρε το όνομά του από τη ρωμαϊκή θεότητα Maia (Μάγια), η οποία ονομάστηκε έτσι από την ελληνική λέξη Μαία που σημαίνει τροφός και μητέρα. Η Μάγια ταυτίστηκε με την Ατλαντίδα νύμφη Μαία, τη μητέρα του Ερμή στον οποίο αφιερώθηκε ο μήνας Μάιος.

Ο Μάιος  αντιστοιχεί στον αρχαίο μήνα Θαργηλίωνα που γιορτάζονταν με τα περίφημα Ανθεοφόρια. Ήταν αφιερωμένος στη θεά της γεωργίας Δήμητρα και την κόρη της Περσεφόνη, που τον μήνα αυτόν βγαίνει από τον Άδη κι έρχεται στη γη. Γιορτές γίνονταν και στην αρχαία Ρώμη που τις έλεγαν «ροσύλλια» τις οποίες διατήρησαν και οι Βυζαντινοί αυτοκράτορες. Για τη λαϊκή αντίληψη, το μήνα Μάιο συνυπάρχουν οι ιδιότητες του καλού και του κακού, της αναγέννησης και του θανάτου και συγκεντρώνονται την πρώτη του ημέρα, την Πρωτομαγιά. Ο εορτασμός  έχει ρίζες που ανάγονται σε προχριστιανικές αγροτικές λατρευτικές τελετές για τη γονιμότητα των αγρών και, κατ’ επέκταση, των ζώων και των ανθρώπων. Μία από τις παλαι- ότερες γιορτές ήταν τα Ανθεστήρια, η γιορτή των λουλουδιών, η πρώτη επίσημη γιορτή ανθέων των Ελλήνων.

Τα Ανθεστήρια, κατά τη διάρκεια των οποίων πομπές με κανηφόρες που έφερναν άνθη βάδιζαν με μεγαλοπρέπεια προς τα ιερά, ιδρύθηκαν πρώτα στην Αθήνα και έπειτα πήραν πανελλήνια μορφή, αφού διαδόθηκαν και σε άλλες πόλεις της Ελλάδος. Σύμφωνα με το μύθο, στα Ανθεστήρια «ανασταινόταν» ο σκοτωμένος θεός Ευάνθης, επίθετο του Διόνυσου, από το χυμένο αίμα του οποίου φύτρωσε η άμπελος.

Όταν οι Ρωμαίοι κατάκτησαν την Ελλάδα, η γιορτή της Πρωτομαγιάς, δεν έπαψε να υπάρχει αλλά εμπλουτίστηκε γιατί και οι δύο λαοί πίστευαν, ότι τα λουλούδια αντιπροσωπεύουν την ομορφιά των θεών και φέρνουν δύναμη, δόξα, ευτυχία και υγεία. Με το πέρασμα των αιώνων, η αρχική έννοια της Πρωτομαγιάς αλλοιώθηκε και επιβίωσαν έθιμα ως απλές λαϊκές γιορτές (περιφορά δέντρων, πράσινων κλαδιών ή στεφάνων με λουλούδια, ανακήρυξη του βασιλιά ή της βασίλισσας του Μάη, χορός γύρω από ένα δέντρο ή ένα στολισμένο κοντάρι-γαϊτανάκι). Η Πρωτομαγιά είναι μία από τις ελάχιστες γιορτές, χωρίς θρησκευτικό περιεχόμενο, με εκδηλώσεις που απαντώνται στον λαϊκό πολιτισμό πολλών  λαών, οι οποίες έχουν διατηρηθεί και στο  χωριό μας.

Σήμερα στις ημέρες μας.

-Το πρωτομαγιάτικο στεφάνι

Απότοκο των δοξασιών αυτών είναι το μαγιάτικο στεφάνι που φτιάχνεται από διάφορα άνθη και καρπούς και κρεμιέται στην πόρτα των σπιτιών μας.

Στη Μικρά Ασία οι πρόγονοί μας, σε κάθε στεφάνι έβαζαν, εκτός από λουλούδια, ένα σκόρδο για τη βασκανία, ένα αγκάθι για τον εχθρό κι ένα στάχυ για την καλή σοδειά. Το μαγιάτικο στεφάνι στόλιζε τις πόρτες των σπιτιών έως του Αϊ – Γιαννιού του Θεριστή και τότε, το καίγανε στις φωτιές Την  παραμονή της Πρωτομαγιάς, οι αγρότες πήγαιναν στην εξοχή για να κόψουν ο,τι δίπατε είχε καρπό: σιτάρι, κριθάρι, σκόρδα, κρεμμύδια, κλαδιά αμυγδαλιάς με τα αμύγδαλα, κλαδιά κορομηλιάς με κορόμηλα, φτιάχνοντας στεφάνια από όλα τα λουλούδια και με  λίγη «λουχερή »τσουκνίδα για το μάτι και τη  βασκανία.

  -Το αμίλητο νερό

Τα κορίτσια συνεννοημένα μεταξύ τους, σηκώνονταν την αυγή , έπαιρναν μαζί τους τα λουλούδια που είχαν μαζέψει από την παραμονή και πήγαιναν στα πηγάδια και τις βρύσες να φέρουν το «αμίλητο νερό» ( το κουβαλούσαν χωρίς να μιλούν). Όταν το έφερναν στο σπίτι πλένονταν όλοι με αυτό με ευχές για καλή τύχη προς τους νέους υγεία  για τους μεγάλους καλό στρατό για τους νέους που η θητεία της στράτευσης ήταν κοντινή.

 -Το Πήδημα της φωτιάς

Νέοι και γυναίκες μεγάλης ηλικίας μαζεύονται την παραμονή της Πρωτομαγιάς μόλις δύσει ο ήλιος και ανάβουν φωτιές με ξερά κλαδιά που έχουν συγκεντρώσει αρκετές μέρες πριν. Όσο η φωτιά είναι αναμμένη οι γυναίκες χορεύουν κυκλικούς χορούς γύρω από αυτήν και τραγουδούν παραδοσιακά τραγούδια για την Πρωτομαγιά. Τα νέα παιδιά, αφού βρέξουν τα μαλλιά και τα ρούχα τους, πηδούν πάνω από τις φωτιές ως μία συμβολική πράξη που αποσκοπεί στο να διώξει τον χειμώνα και την αρρώστια. Στην συνέχεια όλοι παίρνουν έναν δαυλό από φωτιά, το μαγιόξυλο και το πηγαίνουν στο σπίτι τους για « να φύγουν όλα τα κακά».

Τη παραμονή της Πρωτομαγιάς υπήρχε επίσης το έθιμο να βγαίνουν τα κορίτσια και οι γυναίκες στα πλησιέστερα χωράφια και στις γύρω πλαγιές του χωριού, να μαζεύουν πολύχρωμα αγριολούλουδα και πράσινα κλαδιά βελανιδιάς ή οξιάς ,γκουρτσιάς «αγριοαχλαδιάς» και άλλων δένδρων κρατώντας τα δε στα χέρια έφερναν κύκλο γύρω από την Εκκλησία τραγουδώντας πρωτομαγιάτικα τραγούδια.

 

Πρωτομαγιάτικο Στεφάνι με «αμάραντο»  και « πιρπιρούνες» = παπαρούνες. 

 

-«Αρσαλιός» Κυριακή  της Πεντηκοστής. Η γιορτή της Πεντηκοστής είναι η τελευταία Πασχαλινή γιορτή. Θεωρείται ότι οι ψυχές των νεκρών που ελευθερωθήκαν την ημέρα του Πάσχα, επιστρέφουν στις θέσεις τους μετά  από 50 ημέρες παραμονής στο Παράδεισο. Την ημέρα της Πεντηκοστής ,οι νοικοκυρές μοιράζουν στο προαύλιο της  εκκλησίας και στο χωριό διάφορες  πίτες, ιδιαίτερα γαλατόπιτες αλειμμένες με κρόκο αυγού, σε αιώνια μνήμη των νεκρών μας. Μετά τον εκκλησιασμό και τη θεία λειτουργία οι γυναίκες χορεύουν  στη πλατεία ειδικά για τη γιορτή της Πεντηκοστής τραγούδια, και για τελευταία φορά  επιλεκτικά λέγονται κάποια τραγούδια του Πάσχα.« Όλα τα Σάββατα να πάν, να πάν και να γυρίσουν του Ρουσαϊλιού  το Σάββατο να πάει και να μη γυρίσει» (Τοπικό τραγούδι Πεντηκοστής).

«Αρσαλιός», είναι η αρχαία και αργότερα βυζαντινή γιορτή των Ρουσαλίων, γιορτή και ημέρα των ρόδων ή ροδισμού( των τριαντάφυλλων) χωρίς  θρησκευτικό χαρακτήρα. «Η γιορτή είχε φαιδρόν χαρακτήρα ,κατ’ αυτήν δ’εγίνο- ντο συναθροίσεις και ακροαματικός αγών καθ’ον οι φοιτηταί και καθηγηταί απήγγελον τας λεγομένας ακροάσεις. Κατά τον γιορτασμό των Ρουσαλιών αν συνέπιπτε μνήμη αγίου οι Ρουσαλιώτες εστόλιζαν τους τάφους  τους ,αλλά και τους τάφους απλών ανθρώπων με ρόδα τα οποία συμβόλιζαν την ζωήν του ανθρώπου, η οποία  άνθισε εδώ στη γη και μαράθηκε σαν ρόδο, τριαντάφυλλο. Έτσι λοιπόν από αστεία γιορτή που ήταν, κατάντησε να μεταβληθεί σε πένθιμη και να συνδεθεί με τάφους και νεκρούς» .

29 Μαΐου  Ημέρα σκλαβιάς της Κωνσταντινούπολις  

Δεν υπήρξε καμία ιδιαίτερη γιορτή, αλλά οι γονείς μας ντυμένοι στα γιορτινά συγκεντρώνονταν (όσοι βρισκόταν στο χωριό )  στην πλατεία του χωριού και κατά ομάδες καθισμένες στα πεζούλια της Εκκλησίας ή στις σκάλες του σχολείου συζητούσαν για την σκλαβιά της Κωνσταντινούπολις από στους Οθωμανούς.

Λέγαν για την Αγία Σοφιά με τα 400 σήμαντρα και 62 καμπάνες, για την Αγία Τράπεζα τα Άγια Δισκοπότηρα , την κλειστή πόρτα, τα ψημένα από την μια πλευρά ψάρια, για τα κλειδιά της Πόλης τον μαρμαρωμένο Βασιλιά,  και κατέληγαν «Μπορεί να χάθηκε η ελληνική Κωνσταντινούπολη ‘όμως δεν παραδόθηκε στους «αγαρηνούς»  από τον τελευταίο αυτοκρά- τορα. Αρά έχουμε  καθήκον να ζητήσουμε κάποτε να την ξαναπάρουμε, Μπορεί να χάθηκε  αυτή ,αλλά δεν χάθηκε ο Ελληνισμός, ο Χριστιανισμός, η Ορθοδοξία.» Όσοι τότε είδαν την σκλαβιά, έφυγαν προς βορρά εκεί που ήταν ομόθρησκοι και Έλληνες. Έφυγαν για Ρωσία, Οδησσό  Μολδαβία, Βλαχία, Κριμαία, Παραδουνάβιες Χώρες και εκεί μεγαλούργησαν  ‘όπως οι. ,Ρ. Φεραίος,   Καποδίστριας, Σίνας, Μαυροκορδάτος, Υψηλάντης  είναι λίγα από τα πολλά γνωστά ονόματα της Ιστορίας.  Άρα η Ρωμαίϊκη Αυτοκρατορία των Ελλήνων μεταφέρθηκε στους παραπάνω τόπους  και συνέχιζε την ζωή της έως την επανάσταση του 1821,»

 

ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ της Άνοιξης 

Ο ΜΑΡΤΗΣ

Ο Μάρτης δεν κοσάριοε κι Απρίλης δεν ανέφκει

κι όλα τα πρότα ρούπιασαν, κι όλα τα τσελνικάτα

Του στρώνω δείπνο δε δειπνάει, γιόμα, δε γιοιματίζει

του στρώνω πέντε στρώματα, πέντε προισκεφαλάκια

Σήκω μαράϋιμ’ πλάγιασε, σήκω γκεμίσου πέσε

κι άπλωσε το χεράκι σου, στον αργυρό μου κόρφο

να π:άσεις του Μάη τη δροσιά, του Μάη τα λουλούδια.

 

ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ

1. ΤΗΣ ΚΥΡΑ – ΓΙΩΡΓΑΙΝΑΣ

—Μαρή κυράτσα Γιώργινα με τα πολλά σ’ κορίτσια.

Για δώσταμας για> πάντρεψτα, για δώστα μας στην Κρήτη.

Το τι κορίτσια έχω γω, στην Κρήτη να κουπάσουν;

Τώρα μαθαίν’ το κέντημα, τώρα μαθαίν’ τη ρόκα.

Το κέντημα ’ναι γλέντηρα, κι η ρόκα ’ναι σεργιάνι.

Το τσικρικάκι κι αργαλειός είναι σκλαβιά μεγάλη.

 

2. ΜΑΝΟΥΛΑ

Μαύρα μάτια, μαύρα φρύδα, σύρτε πάτε στο καλό χαιρετίσματα να πάτε στη μανούλα…

Έχω χρόνο δεν την είδα και την καρτερώ.

Φτιάχνω πίτα και μπουγάτσα και την καρτερώ κι αν δεν φανεί να έρθει δεν τη καρτερώ.

 

3. ΤΟΥ ΒΛΑΧΟΥ

Αλήθεια Βλάχος ήμουνα, και είχα χίλια γίδια·

Τριακόσια αρνιά, ψωφήσανε (κι άλλα τόσα) κατσίκια.

Τα γίδια μόν’ απόμειναν,η (τα γίδια και τα πρό’τα), και στα παζάρι

πάαιινα, πααίνω τα τομάρια.

Παίρνω ρούχα τη γ’ ναίκα μου, ντ’ λαμά για τα παιδιά μου.

 

4. ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ

Τώρα φουντώνουν τα κλαριά, τώρα μορφαίν’ ο τόπος

Τώρα χουμε κι εμείς καιρό να βγούμε στο σεργιάνι

Να μάσουμε γραμματικούς, να μάσουμε

παπάδες ν’ ανθίζουμε τις εκκλησίες να δούμε τα Βαγγέλια.

Να δούμε και την Παναγιά, πως στρώνει, πως κοιμάται

Κοιμάται στα τριαντάφυλλα, γυρνέται στα λουλούδια.

 

5.     Ξύπνα Λάζαρε 

Ξύπνα Λάζαρε και μην κοιμάσαι ήρθε η μάνα σου,

από την πόλη σούφερε χαρτί και κομπολόι’

Γράψε Θόδωρε, γράψε Δημήτρη.

Γράψε Λεμονιά κι κυπαρίσσι.

 

6. Λαζαρίνα 

Λαμαρίνα Κουκουτίνα Βάλ’ αυγό μέσ’ το καλάθι

και κουκόσια μές την τσιόπη·

 

7.ΠΡΟΒΟΔΙΣΜΑ ΛΑΖΑΡΟΥ

Μας έφυγε ο Λάζαρος και κλαίν οι Λαμαρίνες —

Γύ’ρνα, γύρνα Λάζαρε, σε κλαιν οι Λαζαρίνες

Π άρτε τα κουτσιοκάλαθα>, βροντάτε τα στο λάκο

Βάλτε ατσάλι στην καρδιά και σίδηρο στα πόδια

Οι μάνες μας μας καρτερούν, όζω από την πόρτα.

 

Το καλαθάκι από τις Λαζαρίνες στη  γιορτή του Λάζαρου.

 

Χρήστος Δ. Χλωρός