Μέσω self-testing – δηλαδή αυτοεξέτασης και διενέργειας rapid test κατ’ οίκον – θα μπορούν οι Ελληνες πολίτες μέσα σε λιγότερο από μισή ώρα να γνωρίζουν αν έχουν μολυνθεί από τον κορονοϊό, σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ, αρμόδιος για τον συντονισμό του κυβερνητικού έργου, Άκης Σκέρτσος.
Από τη στιγμή που ο πολίτης, σύμφωνα με το ελληνικό σχέδιο, θα το προμηθεύεται από τα φαρμακεία, θα μπορεί τηρώντας απαραίτητα τους κανόνες υγιεινής των χεριών να λαμβάνει δείγμα σάλιου με τον ειδικό στυλό, που θα υπάρχει στη συσκευασία, από το στόμα και να κάνει το τεστ. Η συσκευασία περιλαμβάνει τον ειδικό ανιχνευτή του κορονοϊού, όπου θα μπορεί κάποιος εύκολα να τοποθετεί το δείγμα εκεί προκειμένου αυτό να δείξει το τελικό αποτέλεσμα.
Αν και ακόμη δεν είναι γνωστό το είδος του τεστ που θα χρησιμοποιηθεί, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Λοιμώξεων (ECDC) αναφέρει ότι τα τεστ αυτοεξέτασης στο σπίτι γίνονται με δείγμα αίματος, δηλαδή με ένα τσίμπημα, όπως συμβαίνει και στη μέτρηση σακχάρου και το αποτέλεσμα θα προκύπτει με παρόμοιο τρόπο που χρησιμοποιείται στα τεστ εγκυμοσύνης. Άλλα παρόμοια γρήγορα τεστ αυτοεξέτασης είναι τα τεστ συλλογής δειγμάτων σιέλου και συλλογής ρινοφαρυγγικού επιχρίσματος.
Ένα test την εβδομάδα
Βάσει του σχεδίου θα περάσουμε από 300.000 τεστ ανά εβδομάδα σε, δυνητικά, έως και 10 εκατ. τεστ εβδομαδιαίως. Κάθε πολίτης από το τέλος Μαρτίου – αρχές Απριλίου θα μπορεί να προμηθεύεται από το φαρμακείο της γειτονιάς του ένα δωρεάν τεστ εβδομαδιαίως με την επίδειξη του αριθμού ΑΜΚΑ, ώστε να μπορεί να επιτηρεί ατομικά την υγεία του και τη μεταδοτικότητα του ιού σε περίπτωση που νοσήσει κάποιος στο περιβάλλον του.
Απαντώντας μάλιστα σε σχετικό ερώτημα, δήλωσε ότι λεπτομέρειες θα ανακοινωθούν την επόμενη εβδομάδα για τη δυνατότητα παροχής 4 τεστ/ μήνα, μόνο με την επίδειξη του ΑΜΚΑ, και χωρίς συνταγογράφηση.
Δωρεάν από τα φαρμακεία
«Η Ελλάδα γίνεται η πρώτη χώρα που προχωρά από το τέλος Μαρτίου σε δωρεάν παροχή ατομικών rapid test σε όλον τον πληθυσμό της χώρας» τόνισε ο υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ, αρμόδιος για το συντονισμό του κυβερνητικού έργου, Άκης Σκέρτσος, στην ενημέρωση της Παρασκευής για την εξέλιξη της πανδημίας στη χώρα.
Με τον τρόπο αυτό, εξήγησε, εκτιμάται ότι θα μπορέσουμε τον Απρίλιο να προχωρήσουμε σε ελεγχόμενα ανοίγματα περισσότερων δραστηριοτήτων. «Προχωρούμε ακόμη πιο επιθετικά και αποτελεσματικά στο εμβολιαστικό μας σχέδιο», συμπλήρωσε, ενώ ένα «κλειδί» των από εδώ και πέρα μέτρων είναι η ενθάρρυνση της παραμονής σε εξωτερικούς χώρους, αξιοποιώντας και τον ανοιξιάτικο καιρό.
Σύμφωνα με οδηγίες του γερμανικού Ινστιτούτου Ρόμπερτ Κοχ, οι λωρίδες που υπάρχουν στο κουτί των self test περιλαμβάνουν αντισώματα αντιγόνου που ενεργοποιούν κάποιο συγκεκριμένο ένζυμο. Στην περίπτωση που το τεστ κορoνοϊού βγει θετικό, τότε θα παράξει μια εμφανή χρωστική. Η ακρίβεια διάγνωσης του τεστ άγγιξε το 71%. Τα τεστ έγιναν σε 60 πολίτες που διαγνώστηκαν θετικοί στον κορωνοϊό με την πραγματοποίηση PCR (μοριακού) τεστ.
Στη Γερμανία τα self test πωλούνται στα σούπερ μάρκετ, ενώ στη Βρετανία είναι διαθέσιμα στα καταστήματα ή στην Amazon. Η υπηρεσία Δημόσιας Υγείας της Αγγλίας έχει δημοσιεύσει σχετικό βίντεο με οδηγίες προς τους πολίτες.
Τα συγκεκριμένα τεστ διαφέρουν από τα rapid που διενεργούνται έως τώρα και θα μπορεί ο καθένας να τα κάνει μόνος του, στο σπίτι του, ελέγχοντας αν έχει προσβληθεί από τον ιό, ενώ δεν θα δηλώνεται σε βάση δεδομένων, όπως γίνεται τώρα με τα rapid και τα μοριακά τεστ.
Γαλλική εταιρεία που σκοπεύει να διοχετεύσει τέτοια rapid test αυτοεξέτασης στη χώρα, αναφέρει πως προκειμένου να πραγματοποιηθεί το τεστ, ο πολίτης θα πρέπει να εισάγει μια μπατονέτα ως 3 με 4 εκατοστά στη ρινική κοιλότητα και να την περιστρέψει πέντε φορές πριν την αφαιρέσει. Στη συνέχεια, αναμειγνύει το δείγμα με το υγρό που παρέχεται στο kit και αναμένει το αποτέλεσμα. Τα self test χρησιμοποιούνται ήδη στη Βρετανία, την Πορτογαλία, τη Γερμανία και την Αυστρία. Η γαλλική εταιρεία που έχει αναπτύξει τα τεστ αυτά, υποστηρίζει πως η αποτελεσματικότητα των τεστ μπορεί να φτάσει το 95% σε συμπτωματικούς ασθενείς, ενώ μειώνεται στο 50% με 60% για ασυμπτωματικούς φορείς.
Ενδεικτικά στο παρακάτω βίντεο θα δείτε ένα από τα τεστ που πήρε έγκριση πριν τρεις μήνες από τον FDA:
Τα υπέρ και τα κατά του self testing
Την ίδια ώρα το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC) προτείνει τη χρήση των self test αλλά υπό ορισμένες προϋποθέσεις.
Τα υπέρ
Σε σχετική έκθεση που δημοσιεύθηκε στις 17 Μαρτίου, επισημαίνεται ότι τα τεστ αυτοεξέτασης στο σπίτι, θα πρέπει να χρησιμοποιούνται παράλληλα με τους εργαστηριακούς ελέγχους, που διενεργούν οι επίσημοι υγειονομικοί φορείς. Στα πλεονεκτήματά τους συγκαταλέγεται η επέκταση του ελέγχου για τον ιό SARS-CoV-2 σε πλατύτερες ομάδες του πληθυσμού. Επίσης, δίνουν ταχύτερα αποτελέσματα από όλα τα υπόλοιπα τεστ, με αποτελέσματα τον έγκαιρο εντοπισμό και απομόνωση φορέων και κρουσμάτων. Τα self test για αυτοεξέταση στο σπίτι μπορούν να συμβάλλουν στον περιορισμό της διασποράς του κορονοϊού, όπως αναφέρεται.
Τα κατά
Η μαζική χρήση αυτών των τεστ από την άλλη, μπορεί να προκαλέσει και προβλήματα. Και κυρίως να αλλοιώσει την αποτελεσματικότητα της πραγματικής καταγραφής και να επηρεάσει αρνητικά την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Συγκεκριμένα αναφέρεται πως: «Η μετάθεση της ευθύνης των ελέγχων από τους υγειονομικούς φορείς στους ιδιώτες μπορεί να οδηγήσει σε ελλιπή καταγραφή των κρουσμάτων και να δυσχεράνει την ιχνηλάτηση και την απομόνωση των ύποπτων περιστατικών». Οι ειδικοί επιστήμονες μάλιστα επισημαίνουν έναν άλλο, καθόλου ευκαταφρόνητο κίνδυνο. Η ευρεία χρήση των self τεστ μπορεί ακόμα και να αλλοιώσει την αξιοπιστία πολλών δεικτών της επιδημιολογικής επιτήρησης της Covid σε τέτοιο βαθμό, που να μην είναι δυνατή η καταγραφή της πραγματικότητας.
Τέλος, τα rapid test για χρήση στο σπίτι, όπως τονίζεται, δεν μπορούν να εντοπίσουν τυχόν μεταλλάξεις του ιού, κάτι που αποτελεί κορυφαίο ζήτημα της εποχής. Το CDC προτείνει, τα συγκεκριμένα τεστ να χρησιμοποιούνται σε στοχευμένους πληθυσμούς που να ευνοούνται από τον συγκεκριμένο έλεγχο, με προσεκτική παράλληλη εξέταση των επιδημιολογικών δεδομένων.