Ο Υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος Κώστας Σκρέκας, απάντησε σήμερα από το βήμα της Βουλής σε επίκαιρη ερώτηση βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία αφορούσε το νέο «Εξοικονομώ – Αυτονομώ» για τον τουριστικό κλάδο.
Για το πότε αναμένεται να προκηρυχθεί το πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης για ξενοδοχεία και τουριστικά καταλύματα, ο υπουργός απάντησε ότι έως τον Ιούνιο αναμένεται να ανακοινωθεί από το υπουργείο, ενώ στόχος μέσα στα προσεχή τρια χρόνια να έχουν μοχλευθεί για το σκοπό αυτό κονδύλια που θα φτάσουν το 1 δισεκατομμύριο ευρώ.
Η πλήρης απάντηση του Υπουργού Ενέργειας
Καλημέρα κύριε Πρόεδρε, ευχαριστώ κύριε συνάδελφε για την ερώτηση που έχετε καταθέσει. Δίνει μία ευκαιρία να συζητήσουμε για ένα πολύ σημαντικό κλάδο της χώρας μας, για τον τουρισμό.
Συνεισφέρει πάρα πολλά στην εθνική οικονομία, αλλά και στην ελληνική κοινωνία. Τα ακούμε και από τα Τρίκαλα που εγώ εκλέγομαι. Χιλιάδες άνθρωποι το καλοκαίρι μεταφέρονται σε τουριστικές περιοχές, όπου δουλεύουν, εργάζονται για να παρέχουν υπηρεσίες τουρισμού, εστίασης και με αυτόν τον τρόπο ζούνε αξιοπρεπώς οι οικογένειές τους.
Και βέβαια ξέρουμε πάρα πολύ καλά ότι η συμμετοχή του τουριστικού κλάδου στο εθνικό ΑΕΠ είναι πάρα πολύ μεγάλη. Ξεπερνάει το 20%. Είναι ο πρώτος εργοδότης ο τουρισμός στην Ελλάδα και βέβαια έχει πληγεί πάρα πολύ εξαιτίας της πανδημίας για ευνόητους λόγους.
Φυσικά αυτό έχει προκαλέσει δυστυχώς τη δραματική μείωση των επισκεπτών, των τουριστών και αυτό έχει ως αποτέλεσμα δυσμενείς οικονομικές επιπτώσεις στον κλάδο και στις τουριστικές επιχειρήσεις, αλλά και στις επιχειρήσεις εστίασης.
Από εκεί και πέρα όμως, η κυβέρνηση έχει αναλάβει μέτρα για να στηρίξει όλο αυτό το διάστημα μέχρι να ξαναμπούμε σιγά – σιγά στην κανονικότητα. Σίγουρα και όλα αυτά τα οποία συμβαίνουν και η προσπάθεια να κρατηθεί χαμηλά το ιικό φορτίο στη χώρα, έτσι ώστε να βγούμε την άνοιξη με όσο το δυνατόν λιγότερα κρούσματα, θα βοηθήσει στην επανεκκίνηση ξανά του τουρισμού.
Αλλά πάμε στην πολύ σημαντική ερώτηση που κάνετε. Πού πάει ο τουρισμός; Πού πρέπει να πάει ο τουρισμός; Πώς πρέπει να το σχεδιάσουμε και τι επενδύσεις πρέπει να γίνουν;.
Έχουμε την κλιματική αλλαγή. Η κλιματική αλλαγή σημαίνει υπερθέρμανση του πλανήτη. Σημαίνει αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας που έχει επιπτώσεις. Αυτό που βλέπουμε. Καιρικά φαινόμενα τα οποία είναι έντονα, τα οποία καταστρέφουν αγροτικές καλλιέργειες. Τα οποία έχουν επιπτώσεις σε ό,τι αφορά τη μέση άνοδο της θερμοκρασίας. Στην Ελλάδα περιμένουμε τις επόμενες δεκαετίες, σύμφωνα με την επιστημονική έρευνα, και αύξηση της θερμοκρασίας και αύξηση των ημερών με καύσωνα στη χώρα και βέβαια μείωση των βροχοπτώσεων.
Όλα αυτά επηρεάζουν και τον τουρισμό. Γιατί από τη μία βέβαια μπορεί να έχουμε μεγαλύτερη διάρκεια, με θερμές ημέρες τον χρόνο – και αυτό θα έλεγε κάποιος ότι μπορεί να αυξήσει και θα αυξήσει πιθανότατα τις επόμενες δεκαετίες τις καλές ημέρες στη χώρα, άρα θα αυξήσει τη σεζόν, την τουριστική, τη θερινή σεζόν.
Από την άλλη, όμως, αυτό σημαίνει ότι εφόσον έρθουν περισσότεροι τουρίστες στην Ελλάδα, σημαίνει ότι πρέπει να έχουμε περισσότερες πηγές σε ό,τι αφορά το νερό, γιατί θα πρέπει να χρησιμοποιούν περισσότερο νερό.
Χρειάζεται περισσότερη ενέργεια για να τους υποστηρίξουμε. Γιατί χρειάζεται να ψύχουμε τα δωμάτια στα οποία διαμένουν, από τη στιγμή που η αυξημένη θερμοκρασία σημαίνει ότι θα πρέπει τα δωμάτια πια να κλιματίζονται. Σημαίνει, επίσης, μεγαλύτερη κατανάλωση πηγών, μεταφορών, μεγαλύτερα λιμάνια. Όλα αυτά εξαντλούν πηγές, όπως είναι το νερό που σας είπα. Παράγουν απόβλητα. Παράγουν απορρίμματα.
Όλα αυτά, λοιπόν, πρέπει να τα σχεδιάσουμε ολιστικά, για να μη φτάσει εκείνη η στιγμή και είμαστε απροετοίμαστοι. Αν θέλουμε να έχουμε, όπως είπατε πάρα πολύ σωστά, ένα βιώσιμο τουριστικό προϊόν. Αν θέλουμε να έχουμε βιώσιμο τουρισμό στη χώρα.
Τι πρέπει λοιπόν να κάνουμε; Πρώτον, ξέρετε ότι η Ελλάδα στηρίζει την αυξημένη περιβαλλοντική φιλοδοξία της Ευρώπης ώστε να μειώσουμε κατά 55% τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου μέχρι το 2030 και μέχρι το 2050 η Ευρώπη να είναι η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος.
Τι πρέπει να κάνουμε γι’ αυτό; Πρέπει να αναβαθμίσουμε το κτιριακό μας απόθεμα. Τα κτίρια καταναλώνουν στην Ελλάδα περίπου το 40% της ενέργειας η οποία χρησιμοποιείται.
Καταλαβαίνετε, λοιπόν, ότι άμα τα αναβαθμίσουμε ενεργειακά, θα χρειάζεται να ξοδεύουμε λιγότερη ενέργεια για να τα κλιματίζουμε το καλοκαίρι ή να τα θερμαίνουμε τον χειμώνα. Αυτό σημαίνει μειωμένη κατανάλωση ενέργειας, άρα μειωμένες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Όλα αυτά εμείς σχεδιάζουμε να τα κάνουμε αξιοποιώντας χρήματα και από το ΕΣΠΑ και από τα ευρωπαϊκά ταμεία, αλλά και από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Συγκεκριμένα για τον τουρισμό, ήδη έχει ανακοινωθεί και σχεδιάζουμε μέχρι τον Ιούνιο να καταθέσουμε πρόγραμμα, το οποίο αφορά στην ενεργειακή αναβάθμιση ακριβώς των πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων ξενοδοχειακών μονάδων και καταλυμάτων στη χώρα.
Με αυτόν τον τρόπο και θα μειώσουμε το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα, αλλά και θα τους βοηθήσουμε ώστε να καταναλώνουν λιγότερη ενέργεια, που σημαίνει ότι θα έχουν μικρότερο κόστος.
Άρα, πετυχαίνουμε δύο πράγματα με μία δράση: και μείωση του κόστους και μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Και τελικά παρέχουμε ένα προϊόν σαφώς αναβαθμισμένο, ένα τουριστικό προϊόν από τη στιγμή που προστατεύει το περιβάλλον, άρα προσθέτουμε αξία και αναβαθμίζουμε τον ελληνικό τουρισμό.
Ο στόχος μας είναι να προωθήσουμε έναν τουρισμό με ουδέτερο κλιματικό αποτύπωμα. Έναν πράσινο τουρισμό, όπου αυτό είναι το ζητούμενο και αυτό θα προσδώσει αξία, δηλαδή θα μπορέσουμε να παρέχουμε υπηρεσίες μεγαλύτερης προστιθέμενης αξίας από τη στιγμή που θα έχουν αυτό το επιπλέον πλεονέκτημα.
Κατ’ αρχάς, να πω ότι για το first come, first served που είπατε, το οποίο εφαρμόσατε και εσείς στη δική σας θητεία, το αξιοποιήσαμε για έναν λόγο. Γιατί θέλαμε πάρα πολύ γρήγορα να ρίξουμε χρήματα στην αγορά, να προχωρήσουν οι επενδύσεις και αυτός πραγματικά είναι ο πιο γρήγορος τρόπος.
Θα με ρωτήσετε, αυτός είναι ο πιο δίκαιος τρόπος ή ο πιο εστιασμένος να το πω έτσι; Δίκαιος είναι. Ο πιο εστιασμένος τρόπος για να πετύχουμε τη μέγιστη ενεργειακή εξοικονόμηση και τη μέγιστη ενεργειακή αναβάθμιση με τα χρήματα που έχουμε;
Θα σας πω ότι όχι, αλλά σίγουρα όσοι μπήκαν σε αυτό το πρόγραμμα και όσοι έχουν επιλεχθεί για να αναβαθμίσουν ενεργειακά τα κτίρια τους, όλοι χρειάζονται ενεργειακή αναβάθμιση, γιατί έτσι προβλέπει το πρόγραμμα.
Από εκεί και πέρα. Θα σας μιλήσω συγκεκριμένα απαντώντας στις ερωτήσεις σας. Εμείς έχουμε προγραμματίσει 100 εκατ. από το ΕΣΠΑ και έχουμε εντάξει 500 εκατ., μισό δισ. δηλαδή, στο Ταμείο Ανάκαμψης για την ενεργειακή αναβάθμιση και την ενεργειακή αξιοποίηση στις επιχειρήσεις. Μικρές, πολύ μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.
Άρα, εμείς αν θεωρήσουμε ότι είναι 600 εκατ. περίπου η δημόσια δαπάνη, καταλαβαίνετε ότι με τη μόχλευση περιμένουμε πάνω από 1 δισ. ευρώ τα επόμενα 2 – 3 χρόνια να αξιοποιηθούν ακριβώς για την ενεργειακή αναβάθμιση πολύ μικρών και μεσαίων μονάδων.
Ποιες δαπάνες είναι επιλέξιμες; Πρώτον, ενεργειακή αναβάθμιση των κτιριακών υποδομών. Δηλαδή, το κέλυφος, ώστε να βελτιώσουμε τη θερμοδιαπερατότητα. Συστήματα θέρμανσης – ψύξης. Χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για κάλυψη των ενεργειακών αναγκών.
Θα στηρίξουμε και θα χρηματοδοτήσουμε ακόμα και συστήματα αποθήκευσης ενέργειας πάρα πολύ σημαντικά. Σας είπα ότι στόχος μας είναι να καταστήσουμε κλιματικά ουδέτερα τα καταλύματα και τις ξενοδοχειακές μονάδες. Θα αυξήσει πάρα πολύ την προστιθέμενη αξία.
Θα μπορούν να προσφέρουν υπηρεσίες που δεν θα επηρεάζουν το κλίμα και το περιβάλλον και με αυτόν τον τρόπο θα μπορούμε να ζητάμε να έχουμε μεγαλύτερης προστιθέμενης αξίας παρεχόμενες υπηρεσίες, άρα μεγαλύτερο έσοδο τελικά και για τους ξενοδόχους και για τις τοπικές κοινωνίες και για την εθνική οικονομία.
Επίσης, επιλέξιμες δαπάνες. Εγκατάσταση έξυπνων συστημάτων διαχείρισης ενέργειας. Διαχείριση εξοικονόμησης νερού. Διαχείριση απορριμμάτων. Σας είπα ότι περισσότεροι τουρίστες, περισσότεροι επισκέπτες, σημαίνει περισσότερες πηγές, περισσότερο νερό. Παράγουν περισσότερα απορρίμματα. Θα πρέπει να τα διαχειριστούμε με έναν απόλυτα φιλικό προς το περιβάλλον τρόπο.
Όλα αυτά τα προωθούμε και θα είναι επιλέξιμες δαπάνες μέσα από το πρόγραμμα το οποίο, μέχρι τον Ιούνιο επαναλαμβάνω, θα ανακοινώσουμε. Χρήση έξυπνων ηλεκτρικών οχημάτων και άλλες υποστηρικτικές δράσεις, όπως για παράδειγμα μελέτες περιβαλλοντικές ή επιθεωρήσεις, οι οποίες θα πρέπει να γίνουν για να μπορέσουν οι άνθρωποι να καταθέσουν τις παρεμβάσεις τους για να χρηματοδοτηθούν.
Ποιοι θα είναι δικαιούχοι; Σας είπα ότι θέλουμε να απλώσουμε στην οικονομική βάση και τον τουριστικό κλάδο, να αξιοποιήσουμε αυτά τα χρήματα, που σημαίνει ότι θέλουμε πολλοί να μπορούν να είναι επιλέξιμοι σε αυτό το πρόγραμμα.
Πολλοί. Άρα, θα κατευθύνουμε χρήματα σε μικρές, πολύ μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, ώστε αυτά τα χρήματα να πιάσουν τόπο πραγματικά και με αυτόν τον τρόπο να βοηθήσουμε όχι μόνο τους ίδιους, όχι μόνο τις επιχειρήσεις, αλλά και όλους τους παρεπόμενους κλάδους, συνοδούς κλάδους που θα υποστηρίξουν και θα πραγματοποιήσουν αυτές τις κατασκευές.
Δουλεύει, είναι έργα μηχανικού. Δουλεύει η οικοδομή με αυτόν τον τρόπο, άρα θα έχει πολλαπλά οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες αυτό το πρόγραμμα. Πώς θα είναι η επιλεξιμότητα; Η επιλεξιμότητα φυσικά θα έχει τα οικονομικά κριτήρια, τα οποία γνωρίζετε ότι ισχύουν για να χρηματοδοτηθεί κάποιος από Ευρωπαϊκά χρήματα.
Άρα, δεν θα πρέπει να είναι οι επιχειρήσεις υπό πτώχευση ή υπό εκκαθάριση, αναγκαστική διαχείριση και τα λοιπά. Θα υπάρχουν φυσικά κριτήρια προτεραιοποίησης σε ό,τι αφορά την ενεργειακή αναβάθμιση. Περιοχές όπου έχουμε εισαγάγει τον όρο της «βαθμοημέρας».
Δηλαδή πόσες ημέρες του χρόνου είναι πολύ ψυχρές ή πολύ θερμές, άρα ξοδεύουμε πολλή ενέργεια να ψύχουμε ή να ζεσταίνουμε αντίστοιχα, να κλιματίζουμε ή να θερμαίνουμε τα κτίρια.
Αυτό θα είναι ένα κριτήριο που και σε αυτό το πρόγραμμα θα έχει σημαντική θέση, για να μπορέσουμε να προτεραιοποιήσουμε και επαναλαμβάνω, μιλάμε πια όχι για μία επιλογή τού όποιος πρόλαβε πρώτος αυτός θα λάβει την υποστήριξη.
Θα υπάρχουν κριτήρια συγκεκριμένα αξιολόγησης, στα οποία θα καταλήξουμε σε συνεργασία με το Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδος και με συζήτηση με εσάς, γιατί αυτό θα βγει στη διαβούλευση, ώστε να έχουμε απόλυτα αντικειμενικά, δίκαια και σωστά κριτήρια ώστε να πιάσουν τόπο τα χρήματα.
Άρα, θα υπάρχει λίστα προτεραιοποίησης. Θα υπάρχουν επιλαχόντες και κάθε φορά που εμείς θα αναζητούμε και θα βρίσκουμε πηγές χρηματοδότησης, θα μπορούμε να εντάσσουμε τους επιλαχόντες ακριβώς σε αυτό το πρόγραμμα και θα μπορούν να χρηματοδοτούνται.
Και θα ξέρει ο καθένας πού είναι η σειρά του και πότε πρόκειται να μπορέσει να αξιοποιήσει ευρωπαϊκούς πόρους για να αναβαθμίσει την επιχείρησή του και το κατάλυμά του”.