Πατέρας Ευάγγελος Γκιουζέλης – Εις τον Ιεράρχην Άγιον Νικόλαον τόν Θαυματουργόν

Αγαπητοί Αδελφοί, Όσους ύμνους καί άν αφιερώσουμε πρός τόν εορταζόμενον μέγαν Ιεράρχην, πρός τόν Επίσκοπον των Μύρων της Λυκίας, Άγιον Νικόλαον τόν θαυματουργό, δέν θά ήταν ικανοί νά υμνήσουν τόν Μεγάλο αυτόν Άγιο της Εκκλησίας. Αγαπητοί Αδελφοί, Όσους ύμνους καί άν αφιερώσουμε πρός τόν εορταζόμενον μέγαν Ιεράρχην, πρός τόν Επίσκοπον των Μύρων της Λυκίας, Άγιον Νικόλαον τόν θαυματουργό, δέν θά ήταν ικανοί νά υμνήσουν τόν Μεγάλο αυτόν Άγιο της Εκκλησίας.

Είναι ο Άγιος των πτωχών, ο Άγιος της Αγάπης, ο Άγιος των θαλασσών καί των ναυτικών. Είναι ο θαυματουργός Άγιος Νικόλαος. Τό Τροπάριό του ἀποδίδει όλη τήν Μαρτυρία του.

«Κανόνα πίστεως καί εἰκόνα πραότητος, ἐγκρατείας διδάσκαλον, ἀνέδειξέ σε τῇ ποίμνῃ σου ἡ τῶν πραγμάτων ἀλήθεια· διά τοῦτο ἐκτήσω τῇ ταπεινώσει τά ὑψηλά, τῇ πτωχείᾳ τά πλούσια».

Δέν πρέπει ποτέ νά λησμονούμε, ότι τόν άνθρωπο τόν βαρύνουν ωρισμένα καθήκοντα, των οποίων ἡ τήρηση ἐπιβάλλεται, άν πρόκειται νά είναι ηθική προσωπικότητα, καί νά ζει πάντοτε μέ συνέπεια πρός τίς όποιες ὑποχρεώσεις κι αν έχει. Τά καθήκοντα αυτά διακρίνονται συνήθως σέ καθήκοντα πρός τόν Θεό, πρός τόν πλησίον και πρός τόν εαυτό μας. Ακριβώς αυτό τό εγκώμιο του Αγίου Νικολάου μας παρουσιάζει τίς τρεῖς όψεις των καθηκόντων σέ εφαρμογή στή ζωή του Αγίου. Καί σέ σχέση μέ τά καθήκοντα πρός τόν Θεό, τόν παρουσιάζει ως «κανόνα πίστεως», ως ἄνθρωπο δηλαδή, ὁ ὁποῖος με υποδειγματικό τρόπο πιστεύει στόν Θεό καί εἶναι αξιομίμητος, διότι ἡ πίστη του είναι τό κίνητρο της ζωής του. Ως πρός τά καθήκοντα πρός τόν πλησίον, τόν παρουσιάζει αφ᾿ ενός μέν ως άνθρωπο πράο. «εἰκόνα πραότητος», αφ᾿ ετέρου δέ πλήρη στοργής καί αγάπης, φθάνοντας σέ πράξεις αλληλεγγύης καί αγαθοεργίας, μέχρι της δικής του ηθελημένης πτωχείας, γιά νά απολαύση «τῇ πτωχείᾳ τά πλούσια» δηλ. τά αιώνια αγαθά. Καί ως πρός τά καθήκοντα πρός τόν εαυτόν του, τέλος, τόν παρουσιάζει ως εγκρατή. «ἐγκρατείας διδάσκαλον», καί ως άνθρωπο ταπεινό, ο οποίος πιστέυει απόλυτα, ότι θά αποκτήση «τῇ ταπεινώσει τά ὑψηλά». Είναι πολύ ωφέλιμο νά εμπνευσθούμε από τό παράδειγμα του καί νά γνωρίσουμε αυτές τίς τρείς πλευρές των καθηκόντων μας καί νά θελήσουμε νά τίς θέσουμε σέ ἐφαρμογή καί ἐκτέλεση.

Δέν πρέπει ως ἄνθρωποι νά λησμονούμε ποτέ τόν Θεό. Οφείλουμε νά αισθανώμεθα, ότι εξαρτώμεθα οπωσδήποτε από τόν Θεό καί νά πιστεύουμε ολόψυχα σ᾿ Αυτόν. Η πίστη θά είναι η γέφυρα πού θά μας συνδέει μέ τόν Θεό. ῾Η σκέψη δέ της εξαρτήσεως από τόν Θεό, όπως θά φωτίζεται από τήν χριστιανική πίστη, θά αποτελέση γιά τήν ζωή μας ἕνα πολύτιμο κεφάλαιο. Ο άπιστος άνθρωπος είναι συνήθως ὁ απελπισμένος καί αποτυχημένος στή ζωή.

Από τήν άποψη αυτή είναι όντως υπογραμμός ο Άγιος Νικόλαος, τόν οποίο δικαίως ονομάζουμε «κανόνα πίστεως». Έδειξε έμπρακτα τήν δύναμη της πίστεως. Καί πρίν γίνη κληρικός, η πίστη του ήταν τόσο γνωστή, ώστε όταν χρειάσθηκε πρόσωπο ευσεβές καί ενάρετο, γιά νά γίνη ιερεύς στήν πατρίδα του, ο λαός ζήτησε επίμονα τόν Άγιο Νικόλαο ὡς ιερέα του. Καί όταν αργότερα έλαβε τήν ποιμαντορική ράβδο του Επισκόπου των Μύρων της Λυκίας, γιά νά καθοδηγήση πνευματικά τό ποίμνιο του Χριστού, η πίστις του ήταν τόσο θερμή, ώστε έγινε, απέναντι στούς αιρετικούς Αρειανούς, φραγμός, έλεγχος καί εμπόδιο. Συνάμα έλαβε μέρος καί στήν Α’ Οικουμενική Σύνοδο. Καί ήταν ὁ ᾿Επίσκοπος Νικόλαος, ἄνθρωπος όχι μέ πολλά γράμματα, αλλά μέ ζωντανή πίστη, αναδείχθηκε αξιόλογος υποστηρικτής του ορθοδόξου φρονήματος, μέ τόν ζήλο καί τήν αφοσίωσή του στήν Ορθοδοξία. Πώς λοιπόν νά μή ονομασθεί «κανών πίστεως»;

Αλλά, καθήκοντα δέν έχουμε μόνον πρός τόν Θεό. Έχουμε καί πρός τούς συνανθρώπους μας, μέ τούς οποίους οι σχέσεις μας πρέπει νά ρυθμίζωνται σύμφωνα μέ τό θέλημα του Κυρίου. Γιά αυτό πάλι είναι άξιος μιμήσεως ο Άγιος Νικόλαος, ως «εἰκών τῆς πραότητος» καί ὡς ἔχων ἀνεπτυγμένο τό ὑγιές φρόνημα. ῎Ανθρωπος, ο οποίος γνωρίζει νά χαλιναγωγεί τά νεύρα του, νά μένη πράος καί νά ἀντιτάσσει τήν γλυκύτητα καί τήν καλωσύνη στούς θυμούς καί τά νεύρα των άλλων, είναι χριστιανός αληθινός καί γεμάτος αγάπη πρός τόν πλησίον, όπως υπήρξε ο Άγιος Νικόλαος, «ἐγκρατείας διδάσκαλος».

Αυτή όμως η καλωσύνη του δέν ήταν απλώς ζήτημα χαρακτήρος, αλλά κάτι, τό οποίο πήγαζε από τό βάθος της καρδιάς του. Η αγάπη του διέθετε ευμενώς πρός όλους. Είχε ως σύνθημα τά λόγια του Αποστόλου Παύλου «ἀνεχόμενοι ἀλλήλων ἐν ἀγάπῃ» (᾿Εφεσ. δ’ 2), καί κατώρθωνε πάντοτε νά είναι πράος καί μακρόθυμος, αληθινή εικόνα της πραότητος. Καί η αγάπη του πάλι εκδηλώνονταν ευεργετικά πρός τόν πλησίον. Ο Ιεράρχης Νικόλαος, ο οποίος ήταν πλούσιος, διότι κληρονόμησε μεγάλη περιουσία από τούς πλούσιους γονείς του, σκόρπισε τόν πλούτο του στούς πτωχούς, διότι ήξερε, ότι αυτή η εκούσια πτωχεία κερδίζει πλούσια ανταλλάγματα καί ευλογίες από τόν Θεόν.

Τέλος, ὁ ῞Αγιος Νικόλαος, γνώριζε νά στρέφεται μέ χριστιανικό ζήλο καί πρός τόν εαυτό του. Ήξερε, ότι «τῇ ταπεινώσει» αποκτούνται «τά ὑψηλά», καί δέν λησμονούσε, ότι «ὁ ταπεινῶν ἑαυτόν ὑψωθήσεται».

Νά λοιπόν τί σημαίνει αγιότητα. Αυτή ἡ αγιότητα είναι κάτι τό πολύ υψηλό, κάτι τό ουράνιο, αλλά όχι καί άφθαστο καί ακατόρθωτο γιά τόν άνθρωπο. Άνθρωπος όμοιος μέ εμάς ήταν καί ο εορταζόμενος Ιεράρχης. Γιά αυτό, άς στρέψουμε καί εμείς τήν προσοχή μας στήν εκτέλεση των καθηκόντων μας πρός τόν Θεό, πρός τόν πλησίον καί πρός τόν εαυτόν μας. Καί η πλήρης προσήλωση στό χριστιανικό μας καθήκον άς δημιουργήση τήν ολοκληρωμένη χριστιανική προσωπικότητα ώστε να μας ανεβάση σέ ύψος μέγα, ανάλογο του εορταζομένου Αγίου Πατρός, διά της χάριτος του Κυρίου μας. Αμήν.

Υπό Αιδεσιμολογιωτάτου Ιερέως π. Ευαγγέλου Στ. Γκιουζέλη Πρεσβυτέρου- Θεολόγου

Προϊσταμένου Μητρ. Ι. Ν. Αγ. Βησ/νος Καλαμπάκας