Σχεδόν δυόμισι δεκαετίες πίσω μας γυρνά ο φετινός Ιούνιος, και συγκεκριμένα τον Ιούνιο του 1994: Τότε η χώρα μας είχε ζήσει μία πρωτοφανή κακοκαιρία, η οποία εκδηλώθηκε ακόμη και με χιόνια στη Βόρεια Ελλάδα.
Όπως εξηγεί ο διευθυντής της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας, Θοδωρής Κολυδάς, ένα μεγάλο μπλοκάρισμα αέριων μαζών πάνω από την Ευρώπη, ένας «εμποδισμός τύπου Ωμέγα» όπως αποκαλείται, είναι ο «φταίχτης» για τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και τον άστατο καιρό των τελευταίων ημερών.
Πρόκειται για ένα φαινόμενο, το οποίο τεκμηριώθηκε επιστημονικά το 1952 και αναλύθηκε πλήρως μόλις το 2001.
Στο βόρειο ημισφαίριο εμφανίζεται πιο συχνά την περίοδο της Άνοιξης πάνω από τον Ανατολικό Ειρηνικό και τον Ατλαντικό Ωκεανό, ενώ στη χώρας μας μικρότερης κλίμακας ανάλογες ψυχρές εισβολές είχαν σημειωθεί επίσης το 1991, από τις 30 Ιουνίου έως και τις 4 Ιουλίου.
Μεγάλες ποσότητες βροχής
Την Τετάρτη (27/06/2018) στην Καστοριά το ύψος της βροχής έφτασε, σύμφωνα με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, τα 457 mm όταν ολόκληρο τον προηγούμενο μήνα είχε βρέξει 74 mm. Μεγάλες ποσότητες βροχής δέχτηκαν και αρκετές άλλες περιοχές, ενώ οι θερμοκρασίες κινήθηκαν σε πολύ χαμηλά για την εποχή επίπεδα, αναφέρει η εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ».
Εξηγώντας το γιατί στην Ελλάδα παρατηρείται πτώση του υδραργύρου και έντονες βροχοπτώσεις, ενώ στη Βόρεια Ευρώπη επικρατεί ασυνήθιστη ζέστη και πολύ χαμηλά ύψη βροχές, ο Θοδωρής Κολυδάς επισημαίνει:
«Κατά κανόνα τα συστήματα που μας επηρεάζουν κινούνται από τα βορειοδυτικά προς τα νοτιοανατολικά. Όμως υπάρχουν περιπτώσεις που η ροή των αέριων μαζών είναι τέτοια ώστε τα συστήματα εμποδίζονται να κινηθούν. Τότε λέμε ότι δημιουργείται εμποδισμός (blocking).
Στο πλανητικό ατμοσφαιρικό σύστημα οι αντικυκλώνες εμποδισμού ορίζονται ως τα μεγάλης κλίμακας μοτίβα της ατμοσφαιρικής πίεσης, τα οποία είναι σχεδόν στάσιμα, μπλοκάροντας ουσιαστικά ή ανακατευθύνοντας τους κινούμενους από τα δυτικά κυκλώνες ή χαμηλά.
Τέτοιου είδους αντικυκλώνες μπορούν να παραμείνουν στην ίδια θέση για αρκετές ημέρες ή ακόμα και εβδομάδες, προκαλώντας στις περιοχές που επηρεάζονται από αυτούς το ίδιο είδος καιρού για εκτεταμένες χρονικές περιόδους – για παράδειγμα υετό σε ορισμένες περιοχές, καθαρό ουρανό σε άλλες».
Οι εμποδισμοί τύπου «Ωμέγα» έλαβαν το όνομά τους από το ότι οι ισοϋψείς καμπύλες με τις οποίες σχετίζονται στο βόρειο ημισφαίριο μοιάζουν με τον ελληνικό κεφαλαίο γράμμα Ω.