Ανάγκη σύγχρονων κομμάτων – Άρθρο του Μικέλη Χατζηγάκη
Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε, σε παγκόσμια κλίμακα, την φθίνουσα πορεία των παραδοσιακών πολιτικών κομμάτων.
Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε, σε παγκόσμια κλίμακα, την φθίνουσα πορεία των παραδοσιακών πολιτικών κομμάτων.
Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε, σε παγκόσμια κλίμακα, την φθίνουσα πορεία των παραδοσιακών πολιτικών κομμάτων.
Οι πολίτες έχουν χάσει την υπομονή τους αλλά και την εμπιστοσύνη τους προς αυτά. Στην Γαλλία, για παράδειγμα, είναι η πρώτη φορά που νέος πρόεδρος δεν προέρχεται από κανένα από τα δύο μεγάλα κόμματα.
Οι Γάλλοι συντηρητικοί και οι σοσιαλιστές δεν κατάφεραν καν να φτάσουν στο δεύτερο γύρο. Στις ΗΠΑ ο Πρόεδρος Τραμπ δέχθηκε δριμεία επίθεση από σύσσωμο το κατεστημένο του Ρεπουμπλικανικού κόμματος αλλά κατάφερε να επικρατήσει.
Ο Μπέρνι Σαντερς, δηλωμένος σοσιαλιστής, εντάχθηκε στο Δημοκρατικό κόμμα λίγο πριν τις προκριματικές και παραλίγο να κερδίσει το απόλυτο κατεστημένο, την Χίλαρι Κλίντον.
Λίγους μήνες μετά την προεδρική εκλογή ο 76χρονος Σάντερς είναι ο πιο δημοφιλής πολιτικός στην Αμερική και γίνεται η βασική τάση στο κόμμα των Δημοκρατικών. Στην Ελλάδα το άλλοτε κραταιό ΠΑΣΟΚ σχεδόν εξανεμίστηκε μετά το 2012.
Το πολιτικό παιχνίδι φαίνεται να κυριαρχείται περισσότερο από πρόσωπα και λιγότερο από κόμματα και ιδεολογίες. Σήμερα, δυστυχώς, επικρατεί το μάρκετινγκ έναντι των ιδεών, ο λούστρος έναντι της ουσίας, και το βραχυπρόθεσμο πολιτικό κέρδος έναντι μακροπρόθεσμων μεταρρυθμίσεων.
Στην εποχή μας μια διασημότητα, ένας ποδοσφαιριστής ή ένας γνωστός ηθοποιός που γνωρίζει ελάχιστα στο πως να δώσει λύσεις σε καίρια προβλήματα του τόπου έχει πολύ μεγαλύτερη εκλογική επιρροή από έναν σοβαρό καθηγητή πανεπιστημίου ή έναν επιτυχημένο άνθρωπο της αγοράς. Αυτή η παρακμή των κομμάτων σηματοδοτεί την παρακμή του τρόπου λειτουργείας της ίδιας της δημοκρατίας.
Που οφείλεται αυτή η αποστροφή των πολιτών έναντι των κομμάτων; Εν μέρει οφείλεται στην σημερινή οικονομική κρίση για την οποία πολλοί πολίτες ρίχνουν το φταίξιμο στα παραδοσιακά κόμματα που κυβέρνησαν για πολλά χρόνια. Όμως, οφείλεται και στο γεγονός ότι οι πολίτες πλέον θεωρούν τα κόμματα κλειστό κλαμπ για λίγους. Επίσης, πιστεύουν ότι τα παραδοσιακά κόμματα είναι στενά συνδεδεμένα με συγκεκριμένα επιχειρηματικά συμφέροντα και δεν δουλεύουν για την πλειοψηφία των πολιτών.
Στην Ελλάδα, εκτός από την Νέα Δημοκρατία, είναι εντυπωσιακό πως τα υπόλοιπα πολιτικά κόμματα είναι κολλημένα σε πρακτικές του παρελθόντος και δεν έχουν αντιληφθεί τα σημεία των καιρών. Από το 2016 και μετά η Νέα Δημοκρατία μεταρρυθμίζεται με ταχύτατους ρυθμούς και αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση. Το ελληνικό συντηρητικό κόμμα έχει προωθήσει την διαφάνεια στην χρηματοδότηση του («Λίγα από Πολλούς»), έχει εμπλουτίσει το διαδικτυακό προφίλ του και έχει αυξήσει σημαντικά την διαβούλευση με τους πολίτες κάνοντάς τους κοινωνούς της αλλαγής που οραματίζεται ο Πρόεδρος της ΝΔ. Ίσως, όμως, η πιο σημαντική ενέργεια είναι η σύσταση του μητρώου στελεχών μέσα από το οποίο το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης δίνει την δυνατότητα σε οποιονδήποτε πολίτη επιθυμεί, από όπου και αν αυτός προέρχεται, να καταθέσει το βιογραφικό του και να αξιολογηθεί από μια ομάδα επαγγελματιών εγνωσμένου κύρους. Το μητρώο στελεχών ανοίγει τις πόρτες του στην κοινωνία και σπάει την εικόνα του κλειστού κλαμπ. Πιστεύω, ότι και τα υπόλοιπα κόμματα πρέπει να ακολουθήσουν παρόμοιες τακτικές και να εκσυγχρονιστούν. Η ανανέωση και ο εκσυγχρονισμός τους δεν θα κάνει καλό μόνο στα ίδια τα κόμματα αλλά θα βελτιώσει και λειτουργεία της Ελληνικής δημοκρατίας.
*Ο Μικέλης Χατζηγάκης είναι οικονομολόγος – πολιτικός επιστήμων (LSE, Tufts). Σήμερα είναι μεταπτυχιακός φοιτητής στην Σχολή Κέννετυ του Χάρβαρντ.