21 Μαρτίου Παγκόσμια Ημέρα της Δασοπονίας -Του Βασίλη Θ. Νίκου Δασολόγου – Οικονομολόγου τέως Δασάρχη

Τα δάση από τις επιστημονικές έρευνες που έγιναν και συνεχίζονται στον πλανήτη της γης, προκύπτει ότι δημιουργήθηκαν πριν από 380 εκατομμύρια χρόνια αλλάζοντας τη μορφή, από βραχώδη κατάσταση η οποία επικρατούσε σε έφορα εδάφη, παίζοντας καθοριστικό ρόλο στην διαμόρφωση κατάλληλων συνθηκών διαβίωσης,  επιβίωσης και ανάπτυξης όλων των φυτικών και ζωικών οργανισμών με προεξάρχουσα μορφή ζωής τον άνθρωπο.

Ο άνθρωπος από την πρώτη στιγμή που εμφανίστηκε στην γη έζησε και αναπτύχθηκε στο δάσος διότι τον εξασφάλιζε καταφύγιο σε βραχώδεις σπηλιές, κούφιους κορμούς δέντρων και άλλες φυσικές μορφές προφυλασσόμενος από τα άγρια ζώα και τις ακραίες θερμοκρασίες όπου εύρισκε άφθονη τροφή από το μεγάλο και ποικιλόμορφο φυτικό και ζωικό πλούτο που διαθέτει το δάσος και καλές συνθήκες υγιεινής διαβίωσης της περιόδου εκείνης.

Τα εκατομμύρια χρόνια πέρασαν και ο άνθρωπος έφτασε στην σύγχρονη κυριαρχική του μορφή και τα δάση μειώθηκαν παγκόσμια στο ήμισυ καλύπτοντας  το 31% της επιφάνειας της γης με τάση αυξανόμενης μείωσης στις αναπτυσσόμενες χώρες. Αιτίες μείωσης βασικές είναι οι πυρκαγιές εξαιτίας της ξηρασίας που επικρατεί σε ορισμένες περιπτώσεις, στις ληστρικές υλοτομίες που πραγματοποιούνται με κερδοσκοπικό στόχο, για αλλαγή χρήσης γης προς  ειδική εκμετάλλευση, με σκοπό να μετατραπούν σε αγροτικές καλλιέργειες και από κακή διαχείρισή τους.

Επισημαίνοντας την μεγάλη μείωση που υπέστησαν τα δάση σε παγκόσμιο επίπεδο τα τελευταία ιδιαίτερα 60 χρόνια, η Διεθνής Οργάνωση Τροφίμων και Γεωργίας (FAO)  του ΟΗΕ, λαμβάνοντας υπόψη ότι 132.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα κάθε χρόνο χάνονται από αλόγιστη εκμετάλλευση και κακή διαχείριση, σε συνεργασία με την ‘’Ευρωπαϊκή Γεωργική Συνομοσπονδία’’ καθόρισαν  το έτος 1971 στις ‘’21η Μαρτίου’’ κάθε χρόνο πρώτη ημέρα της άνοιξης για το Βόρειο Ημισφαίριο της γης, να γιορτάζεται ως ‘’Παγκόσμια Ημέρα της Δασοπονίας’’.

Αργότερα μετά τον καθορισμό της Παγκόσμιας Ημέρας της Δασοπονίας  η ‘’Γενική Συνέλευση του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών’’, εκτιμώντας την μεγάλη καταστροφή της Βιοποικιλότητας που είναι συνυφασμένη   με την αδήριτη καταστροφή των δασών, ανακήρυξε το έτος 2010 ως ‘’Παγκόσμιο Έτος Βιοποικιλότητας’’ και το 2011 ως ‘’Παγκόσμιο Έτος των Δασών’’.

Ο Καθορισμός   να γιορτάζεται κάθε  έτος η 21 Μαρτίου ως ‘’Παγκόσμια Ημέρας της Δασοπονίας’’,  η ανακήρυξη του έτους 2010 ως ‘’Παγκόσμιο Έτος Βιοποικιλότητας’’ και το έτος 2011 ως ‘’Παγκόσμιο Έτος Δασών’’ από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών αποδεικνύουν και αναδεικνύουν ότι το δάσος είναι κυρίαρχη μορφή της εξισορρόπησης του περιβάλλοντος παγκόσμια στο οποίο ζει, λειτουργεί και επιβιώνει ο άνθρωπος.

Στην Παγκόσμια Ημέρα της Δασοπονίας υιοθετήθηκε να γίνονται σε όλα τα κράτη του κόσμου  εκδηλώσεις (ομιλίες, διαλέξεις, κινηματογραφικές προβολές, τηλεοπτικά σποτ και παρόμοιες ενέργειες με σχετικό περιεχόμενο) και να αναπτύσσονται δραστηριότητες (δεντροφυτεύσεις, καθαρισμοί δασών   και άλλες βελτιωτικές εργασίες) στις οποίες θα τονίζεται και θα επισημαίνεται η σημασία του δάσους για την ήρεμη, υγιεινή και ομαλή διαβίωση και ανάπτυξή του ανθρώπου στη γη. Ανάλογες πρωτοβουλίες αναπτύχθηκαν τα έτη 2010 και 2011 τα οποία αναφέρθηκαν. Πέρα από αυτά που γίνονται για το ευρύτερο κοινό πραγματοποιούνται συσκέψεις, διαμορφώνονται απόψεις, γίνονται παρεμβάσεις, προγραμματίζονται μελέτες συντήρησης, βελτίωσης και ανάπτυξης των δασών από ειδικούς επιστήμονες δασολόγους, από παρεμφερείς ειδικότητες όπως περιβαλλοντολόγους,  γεωπόνους, κτηνιάτρους και ευρύτερου φάσματος που απαιτούνται κατά περίπτωση, ώστε να εφαρμοστούν μέτρα και να εκτελεστούν έργα και εργασίες ουσιαστικής αναβάθμισης των δασών.

Ο άνθρωπος εξελίχτηκε  και ζει άνετα στην σύγχρονη κυριαρχική του μορφή καλύπτοντας σήμερα πληθώρα αναγκών όπως κατοικίας, τροφής, άνετης διαβίωσης και πολλές άλλες. Η  προσφορά των δασών είναι και παραμένει πάντα αειφόρος με ορθολογική διαχείριση και με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά καλύπτοντας ανάγκες που αξίζει μερικές να τις αναφέρουμε όπως:

Εξασφαλίζει εργασία σε εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο γνωρίζοντας ότι η απασχόληση σε αναδασώσεις, υλοτομίες, μετατοπίσεις ξυλείας, μεταφορές δασικών προϊόντων, επεξεργασίας του ξύλου, επιστημονικές έρευνες και πλήθος άλλων ότι  αποδίδει στην παγκόσμια οικονομία πάνω από 270 δισεκατομμύρια δολάρια κάθε έτος.

Προσφέρει ξυλεία  τεχνική, βιομηχανική, καύσιμη, ρητίνη, καρπούς και πολλά άλλα από τα φυτικά και ζωικά προϊόντα που διαθέτει το δάσος  και τα οποία ο άνθρωπος τα αξιοποιεί ανάλογα για διατροφή, παρασκευή φαρμάκων, αρωματικών προϊόντων, ενδυμάτων και σε διάφορες χρήσεις.

Αποτρέπει την δημιουργία χειμάρρων, την διάβρωση του εδάφους και ρυθμίζει την οικονομία του νερού διότι με το φύλλωμα των δέντρων, των κορμών, των κλαδιών, της παρεδάφιας βλάστησης, των πεσμένων δέντρων, τις στοές των άγριων ζώων και σκουληκιών εμποδίζεται η ανεξέλεγκτη ροή του νερού από την πτώση της βροχής, του χαλαζιού και του χιονιού  στο έδαφος. Το αποτέλεσμα στην περίπτωση αυτή του δάσους είναι να μην διαβρώνεται το έδαφος, να συγκρατεί την απαραίτητη υγρασία, να εμπλουτίζονται οι υπόγειες λεκάνες με νερό και στην συνέχεια να διατηρούνται σταθερές η στάθμη των λιμνών που τροφοδοτούνται από αυτές και η παροχή των ποταμών και να αποτελεί τον άριστο διαχειριστή αξιοποίησης νερού.

Προστατεύει το έδαφος με την ηρεμία που εξασφαλίζει στο περιβάλλον αποτρέποντας την διάβρωση, μειώνοντας την παρασυρτική δύναμη των αερίων μαζών και των χειμάρρων. Δημιουργεί και γονιμοποιεί εδάφη με τα αποτιθέμενα φύλλα, τα κλαδιά, τους κορμούς, την πλούσια διακλάδωση των ριζών των δέντρων, των θάμνων της παρεδάφιας βλάστησης και τα προϊόντα των ζώντων οργανισμών που διαβιούν στο δάσος.

Εξασφαλίζει τροφή στην κτηνοτροφία που αναπτύσσεται κοντά στα δάση ή μετακινείται περιοδικά με την πλούσια βλάστηση και την ποικιλία των φυτών που διαθέτει διατρέφοντας πολλές εκατοντάδες χιλιάδες μικρών και μεγάλων ζώων σε όλο τον κόσμο. Επίσης στα δάση ζουν και διατρέφονται τα άγρια ζώα και πουλιά που αποτελούν την πλούσια πανίδα τους και των οποίων η αξιοποίηση γίνεται σύμφωνα με τις προϋποθέσεις που απαιτούνται κατά περιοχή.

Βοηθούν τα δάση με την ρύθμιση της οικονομίας του νερού την ύπαρξη και την ανάπτυξη της ιχθυοτροφίας του γλυκού νερού με την  διατήρηση σταθερής στάθμης των λιμνών και την σταθερή παροχή των ποταμών, παραποτάμων και μεγάλων ρυακιών που τροφοδοτούνται από αυτά. Επισημαίνουμε ότι το δάσος του Αμαζονίου διαθέτει το 20% του γλυκού νερού που υπάρχει παγκόσμια και εμπλουτίζει τον ομώνυμο ποταμό Αμαζόνιο μήκους 6400 χιλιόμετρα ο οποίος συντηρεί βιότοπο με 2500 περίπου είδη ψαριών.

Συντηρεί την βιοποικιλότητα των ειδών που είναι πλούσια στα δάση, μετριάζει το φαινόμενο του θερμοκηπίου του φυσικού περιβάλλοντος απορροφώντας τεράστιες ποσότητες αερίων μαζών οι οποίες το αποτελούν και ιδιαίτερα διοξειδίου του άνθρακος  το οποίο μετατρέπει σε βιομάζα με την αφομοίωση, η οποία δημιουργείται από όλα τα φυτά του δάσους. Παράλληλα αποτρέπει την ερημοποίηση μεγάλων εκτάσεων και επηρεάζει ευεργετικά και αποτελεσματικά 10-12% κατά τις εκτιμήσεις των ειδικών επιστημόνων το φαινόμενο  της κλιματικής αλλαγής.

Τα περιαστικά δάση και της ευρύτερης περιοχής των  μεγαλουπόλεων δημιουργούν, συντηρούν και βοηθούν στην βελτίωση υγιεινού περιβάλλοντος μειώνοντας τους θορύβους και καθαρίζοντας την ατμόσφαιρα από καυσαέρια, ρυπογόνες ουσίες, μικροοργανισμούς και σκόνη με την διακίνηση των αερίων μαζών που πραγματοποιούν δημιουργώντας και μικροπεριβάλλον ευνοϊκό σε πολλές περιοχές από τις ακραίες θερμοκρασίες και  προστασία από ακραία καιρικά φαινόμενα.

Το δάσος προσφέρει αισθητική απόλαυση με την ποικιλία των δέντρων και όλων των φυτών που συνυπάρχουν ,των φύλλων, των σχημάτων ,των άγριων ζώων, των πουλιών, την άφταστη αρχιτεκτονική του τοπίου, το μελωδικό ακρόασμα των πουλιών και την απόκοσμη φωνή του δάσους. Στο ευχάριστο αυτό περιβάλλον βρίσκει την ευκαιρία να ηρεμίσει ο καταπιεσμένος άνθρωπος των μεγαλουπόλεων και ο καθένας να ικανοποιήσει  τα ενδιαφέροντά του διαθέτοντας χρόνο για άσκηση, φωτογράφιση, ζωγραφική, κυνήγι, ψάρεμα, έρευνα και πολλές δραστηριότητες που ικανοποιούν τις επιθυμίες του.

Την πανσέβαστη μορφή της φύσης το δάσος που είναι σοβαρός πυλώνας της ζωής μας ας σκύψουμε ευλαβικά να το προστατεύσουμε, να το συντηρήσουμε, να το βελτιώσουμε και να το αναπτύξουμε για να μας προσφέρει απλόχερα τις ευεργεσίες του για την επιβίωσή μας στον πλανήτη της γης.

Σκέψη μας: Ένα μεγάλο δέντρο αποδίδει οξυγόνο, όσο χρειάζεται ο άνθρωπος να ζήσει ένα χρόνο σύμφωνα με έρευνες  ειδικών επιστημόνων.

Σύνθημά μας: Φυτεύουμε δέντρα για την επιβίωσή μας, παράλληλα δε βελτιώνουμε το φυσικό  περιβάλλον και αναπτύσσουμε τα δάση.

Του Βασίλη Θ. Νίκου Δασολόγου – Οικονομολόγου τέως Δασάρχη