Το τελευταίο αντίο στον μακαριστό Χριστόδουλο

Μέσα σε κλίμα συγκίνησης, χειροκροτήματα και ενώ άγημα Καταδρομέων απέδιδε τιμές, ενταφιάστηκε λίγο μετά τη 1.30 το μεσημέρι ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χριστόδουλος, στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών και στο χώρο που είναι ενταφιασμένοι και άλλοι αρχιεπίσκοποι της Ελλαδικής Εκκλησίας.
Μέσα σε κλίμα συγκίνησης, χειροκροτήματα και ενώ άγημα Καταδρομέων απέδιδε τιμές, ενταφιάστηκε λίγο μετά τη 1.30 το μεσημέρι ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χριστόδουλος, στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών και στο χώρο που είναι ενταφιασμένοι και άλλοι αρχιεπίσκοποι της Ελλαδικής Εκκλησίας. Στον τάφο του αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου εψάλη τρισάγιο από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο.
Η εξόδιος ακολουθία τελέστηκε στον Μητροπολιτικό Ναό Αθηνών, προεξάρχοντος του Οικουμενικού Πατριάρχη, Βαρθολομαίου και με την παρουσία του πρωθυπουργού, σύσσωμης σχεδόν της ελληνικής κυβέρνησης, εκπροσώπων των κομμάτων του ελληνικού κοινοβουλίου, αντιπροσώπων των ξένων πρεσβειών στην Ελλάδα, προκαθημένων της ελλαδικής εκκλησίας και εκπροσώπων των υπολοίπων δογμάτων.

Η προσέλευση των επισήμων είχε ήδη αρχίσει από τις 9, ενώ τιμές απέδιδε μεικτό άγημα των τριών όπλων, που βρισκόταν από νωρίς παρατεταγμένο στον προαύλιο χώρο, έξω από την είσοδο του ναού.
Η ακολουθία άρχισε με την άφιξη του προέδρου της Δημοκρατίας, Κάρολου Παπούλια, λίγο μετά τις 10, και καθ ‘όλη τη διάρκεια της αρχιεράρχες στέκονταν όρθιοι μπροστά στην Ωραία Πύλη του ναού, ντυμένοι στα επίσημα άμφια.
Την ίδια ώρα, έξω από τη Μητρόπολη, χιλιάδες πιστών από κάθε γωνιά της χώρας, αλλά και από προορισμούς του εξωτερικού, όπου υπάρχει ομογένεια, που προσήλθαν για να απευθύνουν το ύστατο χαίρε στον μακαριστό αρχιεπίσκοπο και να τον συνοδεύσουν στην τελευταία του κατοικία, παρακολουθούσαν με κατάνυξη τη λειτουργία από τα μεγάφωνα.
Η λειτουργία διήρκεσε μία ώρα και ακολούθησαν επικήδειοι λόγοι από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, τον εκπρόσωπο της εκκλησίας της Ελλάδας, μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Άνθιμο, τον εκπρόσωπο της ελληνικής κυβέρνησης, υπουργό Εθν. Παιδείας και Θρησκευμάτων, Ευρυπίδη Στυλιανίδη, τον εκπρόσωπο του ελληνικού κοινοβουλίου, πρόεδρό της Βουλής, Δημήτρη Σιούφα και τον δήμαρχο Αθηναίων, Νικήτα Κακλαμάνη.

    Τα πνευματικά χαρίσματα του εκλιπόντος αρχιεπισκόπου, το λόγο και το έργο του προς τον στόχο της προσέγγισης εκκλησίας και λαού εξήρε ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος στον επικήδειό του, επισημαίνοντας ιδιαίτερα την εκτίμηση του Φαναρίου προς τον μακαριστό Χριστόδουλο και προσπερνώντας με τον τρόπο αυτό την όξυνση που παρουσιάστηκε την άνοιξη του 2004 στις σχέσεις των δύο ανδρών. "Μικρό διάλλειμα πικρίας, που θα περάσει για πάντα στη λήθη", χαρακτήρισε την ίδια περίοδο από την πλευρά του ο μητροπολίτης Άνθιμος. "Παναγιότατε, σας διαβεβαιώνω ότι ο αδερφός μας σας αγαπούσε, σας εσέβετο μέσα από τα φίλτρα της καρδιάς του και σας σκεπτόταν, και εσάς και όλους", τόνισε ο μητροπολίτης Θεσσαλονίκης.

    Για "πολυσχιδή ποιμενάρχη που με το γλαφυρό, ευθύ του λόγο και την ασυμβίβαστη πράξη του, έφερε την εκκλησία κοντά στα λαό και ιδιαίτερα στη νεολαία", μίλησε ο Ευρ. Στυλιανίδης. "Ήταν ανοικτός και δεκτικός στις προκλήσεις των καιρών. Πίστευε στη νέα γενιά με την οποία επεδίωκε πάντα να βρίσκεται σε επικοινωνία με τη δική της γλώσσα. Μέριμνά του ήταν να φέρει τους νέους κοντά στην εκκλησία και τα κατάφερε", τόνισε ο υπουργός.
Τον οφειλόμενο φόρο τιμής "στον πνευματικό ηγέτη, που έθεσε τα σπάνια χαρίσματα και τη δύναμη της ψυχής του στο θρησκευτικό λόγο, στην εκκλησία, στο χρέος προς την κοινωνία", κατέθεσε ο πρόεδρος της Βουλής, Δ. Σιούφας, μεταφέροντας στον επικήδειό του μηνύματα οδύνης για την πρόωρη ενδημία του μακαριστού αρχιεπισκόπου, τα οποία διατύπωσαν οι εκπρόσωποι των κομμάτων στη σχετική έκτακτη συνεδρίαση της Βουλής. "Ενέπνευσε και καθοδήγησε πνευματικό έργο, που ξεπέρασε τα όρια της Ελλάδας. Μας εγκατέλειψε πρόωρα, αλλά άφησε έργο σε πλήρη ακμή, πλήρη εξέλιξη", τόνισε ο Δ. Σιούφας.
Την ευχή το έργο και το όραμα του μακαριστού ιεράρχη να βρει ισάξιους συνεχιστές και μιμητές διατύπωσε τέλος, ο δήμαρχος Αθηναίων, Ν. Κακλαμάνης. "Ως δεινός κυβερνήτης του πλοίου της εκκλησίας, την οδήγησες μακριά απ΄ την παραδοσιακή της εσωστρέφεια και το περιθώριο. Ήσουν ορμητικός, δυναμικός, πύρινος", τόνισε ο δήμαρχος Αθηναίων.

    Στις 12 το μεσημέρι, μετά το πέρας της εξοδίου ακολουθίας στο μητροπολιτικό ναό της Αθήνας ξεκίνησε η πομπή για το Α’ Νεκροταφείο. Τη λάρνακα με το σεπτό σκήνωμα του Αρχιεπισκόπου, το οποίο τοποθετήθηκε σε κιλλίβαντα πυροβόλου όπλου, περιστοίχιζαν μητροπολίτες, ενώ τέσσερις από αυτούς κρατούσαν τις γαλανόλευκες ταινίες.
Καθώς έβγαινε η σορός από τη Μητρόπολη, ερρίφθησαν 21 κανονιοβολισμοί από το λόφο του Λυκαβηττού, ενώ οι καμπάνες των εκκλησιών ηχούσαν πένθιμα.
Της λάρνακας με το σκήνωμα του αρχιεπισκόπου προηγήθηκαν ιεράρχες, αρχιμανδρίτες, πρεσβύτεροι και διάκονοι της Αρχιεπισκοπής, τιμητικά αγήματα του Στρατού και βρακοφόροι, ενώ αρχιμανδρίτες κρατούσαν τις τιμητικές διακρίσεις του αρχιεπισκόπου. Τη λάρνακα ακολουθούσαν ο πρωθυπουργός με τη σύζυγό του, οι αρχηγοί των κομμάτων, η στρατιωτική και θρησκευτική ηγεσία, αρχηγοί ξένων δογμάτων, στενοί συνεργάτες και συγγενείς του Μακαριστού αρχιεπισκόπου.
 Η πομπή διέσχισε την οδό Μητροπόλεως, διέβη την πλατεία Συντάγματος όπου σταμάτησε για δύο λεπτά, συνέχισε προς τη λεωφόρο Βασιλίσσης Αμαλίας μέχρι τις Στήλες του Ολυμπίου Διός, πέρασε στην οδό Αθανασίου Διάκου και στην οδό Αναπαύσεως, και κατέληξε στο Α’ Νεκροταφείο.
Στη διάρκεια της πομπής, πλήθος κόσμου έραινε τη σορό του αρχιεπισκόπου με λουλούδια και πολλοί ήταν εκείνοι που ακολούθησαν φανερά συγκινημένοι μέχρι την τελευταία του κατοικία τον άνθρωπο, τον πνευματικό πατέρα, τον ιεράρχη που μιλούσε στη γλώσσα των παιδιών.
"Σήμερα είναι μέρα λύπης, πόνου και σιωπής. Προσευχόμαστε ο μακαριστός να έχει πάει στον παράδεισο", ανέφερε ο μητροπολίτης Σπάρτης Ευστάθιος, ενώ ο μητροπολίτης Περιστερίου Χρυσόστομος είπε: "Πρέπει να δώσουμε σημασία στην ανθρωπιά παρά στα αξιώματα. Να κάνουμε μεγαλύτερο άνοιγμα στην κοινωνία".

    Τέλος, ο μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Άνθιμος ανέφερε: "Ολοι εμείς, Εκκλησία και λαός, εκφράσαμε το σεβασμό και την τιμή στο μακαριστό αρχιεπίσκοπο. Ο Χριστόδουλος μας προσφέρει την ευλογία του και η Εκκλησία θα συνεχίσει το έργο του".