Τελικά την σύφιλη την έφερε ο … Κολόμβος

Μια διαμάχη αιώνων για την προέλευση της σύφιλης αναζωπυρώνεται από νέα, γενετικά δεδομένα, τα οποία στηρίζουν τη θεωρία ότι η ασθένεια έφτασε στην Ευρώπη με την αποστολή του Κολόμβου που επέστρεφε από την Αμερική Αμερικανοί ερευνητές προσδιόρισαν το γενεαολογικό δέντρο της σύφιλης συγκρίνοντας το DNA 26 βακτηρίων του ίδιου γένους. Η σύφιλη προκαλείται από το βακτήριο Treponema pallidum. «Ορισμένοι πιστεύουν ότι η σύφιλη είναι μια πραγματικά αρχαία ασθένεια που προσέβαλε ακόμα και τους αρχαιότερους προγόνους του ανθρώπου. Αλλοι πιστεύουν ότι ήρθε από τον Νέο Κόσμο» αναφέρει στο Reuters η Κρίστιν Χάρπερ του Πανεπιστημίου Emory στην Ατλάντα. «Αυτό που διαπιστώσαμε είναι ότι η σύφιλη ή κάποια προγονική της μορφή ήρθε από τον Νέο Κόσμο στον Παλαιό Κόσμο και αυτό συνέβη πρόσφατα στην ανθρώπινη ιστορία» προσθέτει η Χάρπερ, της οποίας η μελέτη δημοσιεύεται στη διαδικτυακή επιθεώρηση PLoS Neglected Tropical Diseases. Τα πρώτα γνωστά κρούσματα σύφιλης εμφανίστηκαν το 1495 στη Νάπολη, λίγο μετά την άφιξη μιας ομάδας μισθοφόρων υπό γαλλική ηγεσία. Ο Κολόμβος είχε επιστρέψει στην Ευρώπη δύο χρόνια νωρίτερα, και ορισμένοι μελετητές εκτιμούν ότι κάποιοι από τους μισθοφόρους ήταν μέλη του πληρώματος του Κολόμβου τα οποία είχαν κολλήσει σύφιλη από Αμερικανούς ιθαγενείς. Η σύφιλη είναι σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα, το οποίο αρχικά προκαλεί έλκη στην προσβεβλημένη περιοχή και αργότερα εξανθήματα και βλάβες στην καρδιά, τα οστά, τον εγκέφαλο και άλλα όργανα. Χωρίς θεραπεία (σήμερα αντιμετωπίζεται εύκολα με αντιβιοτικά) μπορεί να οδηγήσει σε καρδιοπάθεια, σοβαρές ψυχικές διαταραχές και θάνατο. Η φυλογενετική ανάλυση στη νέα έρευνα υποδεικνύει ότι ο πλησιέστερος συγγενής της σύφιλης είναι ένα άλλο βακτήριο του γένους Treponema, το οποίο προκαλεί την τροπική μόρωση, μια παρεμφερή αλλά ηπιότερη ασθένεια. Φαίνεται ότι οι άνδρες του Κολόμβου έφεραν στην Ευρώπη τη μόρωση, η οποία προσαρμόστηκε στο ψυχρότερο ευρωπαϊκό κλίμα και έγινε σεξουαλικά μεταδιδόμενη. Από την εποχή του Κολόμβου χρονολογούνται εξάλλου τα πρώτα λείψανα που παρουσιάζουν τις χαρακτηριστικές βλάβες της σύφιλης στα οστά.