Οι πιο καλοί οι μαθητές είναι Θεσσαλοί

Τον ελληνικό χάρτη των σχολικών επιδόσεων συνέταξε ο αναπληρωτής καθηγητής στο Παιδαγωγικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αιγαίου, κ. Ηλίας Αθανασιάδης, βασιζόμενος σε στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας για το τελευταίο διαθέσιμο σχολικό έτος 2005-’06. Τα στοιχεία αναφέρονται στις επιδόσεις του μαθητικού πληθυσμού στη Β’ τάξη του Γυμνασίου και του Γενικού Λυκείου αντίστοιχα, που θεωρείται η αντιπροσωπευτικότερη τάξη κάθε κύκλου εκπαίδευσης.
Στο «νοτιότερο» άκρο του χάρτη των σχολικών επιδόσεων συναντάμε τη Ροδόπη, το Λασίθι, την Κέρκυρα, τη Ζάκυνθο, το Ηράκλειο. Ενώ το εθνικό ποσοστό απορριφθέντων στη Β’ Γυμνασίου ήταν τη συγκεκριμένη χρονιά 6,5%, στη Ροδόπη την ίδια χρονιά το ποσοστό των μαθητών που έμειναν στην ίδια τάξη ήταν 20,6% (!), στον τουριστικό παράδεισο της Κρήτης, το Λασίθι, ήταν 13,9% και στη Ζάκυνθο, το Ηράκλειο, αλλά και την Ξάνθη (εκεί για εντελώς διαφορετικούς λόγους) ήταν 11%. Στην απέναντι όχθη τα σκήπτρα κρατά η «δασκαλομάνα» Φλώρινα με μηδενικό ποσοστό απορριφθέντων. Δίπλα της στο βάθρο στέκονται η Καστοριά, η Κοζάνη, η Καρδίτσα και τα Τρίκαλα με σχεδόν μηδενικό ποσοστό απορριφθέντων μαθητών.

Στη Β’ Λυκείου το εθνικό ποσοστό αποτυχίας πέφτει στο 4%. Το Λύκειο είναι επιλεκτικός κύκλος, στον οποίο συνεχίζει περίπου το 70% των αποφοίτων Γυμνασίου. Οι υπόλοιποι κατευθύνονται στην τεχνική επαγγελματική εκπαίδευση, στα ΤΕΕ τότε, στα ΕΠΑΛ σήμερα.
Στην τάξη που προετοιμάζει τους μαθητές για τις πανελλαδικές εξετάσεις, υπερτριπλάσιο ποσοστό αποτυχίας από το μέσο εθνικό όρο παρουσιάζει το Λασίθι, υπερδιπλάσιο η Χαλκιδική, η Ζάκυνθος, η Κέρκυρα. Πάνω από το εθνικό επίπεδο αποτυχίας βρίσκονται επίσης η Ηλεία, η Ευρυτανία, ο Πειραιάς, η Σάμος, η Ροδόπη. Και στον αντίποδα Φλώρινα, Τρίκαλα, Καρδίτσα, Χίος, με μηδενικά ή σχεδόν μηδενικά ποσοστά αποτυχίας. Στα συμπεράσματα της έρευνας σημειώνεται ότι «κοινωνικά χαρακτηριστικά που εμφανίζονται σε έντονο ή μικρότερο βαθμό συμβαδίζουν με τις υψηλές ή χαμηλές επιδόσεις. Για παράδειγμα, όπως αναφέρεται, «τα μεγάλα ποσοστά μαθητριών και μαθητών που απορρίπτονται στους νομούς Ροδόπης και Ξάνθης μπορούν να συνδεθούν με το μεγάλο αριθμό εφήβων που ανήκουν στη μουσουλμανική μειονότητα, ενώ στη Δυτική Αττική με τις λιγότερο ευνοϊκές συνθήκες διαβίωσης των κατοίκων σε σχέση με άλλους νομούς ή περιοχές του Λεκανοπεδίου».

Ωστόσο, η έρευνα καταλήγει ότι ούτε οι αναλογίες μαθητών με γηγενείς ή μη γηγενείς γονείς, ούτε ο χαρακτηρισμός ενός νομού ως μάλλον αγροτικού ή μάλλον τουριστικού αρκούν για να ερμηνεύσουν μονοσήμαντα την επίδοση των μαθητών του. Αντίθετα, οι πνευματικές παραδόσεις και η παραδοσιακή επιμονή στην αριστεία που εκδηλώνουν οι κοινωνίες ορισμένων νομών είναι παράγοντες που διαδραματίζουν σημαντικό -όχι όμως και καθοριστικό- ρόλο.

Στη Σάμο οι χειρότερες μαθήτριες

«Τα ίδια κάνουν και οι Γαλλίδες στους Γάλλους», ήταν η πιο παρήγορη φράση που σκέφθηκε να απευθύνει ο ερευνητής καθηγητής στους Ελληνες μαθητές για τη σχολική υπεροχή των συμμαθητριών τους.

Η θηλυκή εκδοχή του χάρτη κολακεύει ιδιαιτέρως τις μαθήτριες. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το ποσοστό των μαθητριών που απορρίφθηκαν στη Β’ Γυμνασίου σε εθνικό επίπεδο ήταν το 2006 3,2% έναντι 6,5% απορριφθέντων μαθητών. Η κατάταξη των νομών όμως δεν αλλάζει. Οι γκρίζες ζώνες της εκπαίδευσης έχουν κοινωνική τάξη, βιοτικό επίπεδο, αλλά δεν έχουν φύλο.

Η Ροδόπη, το Λασίθι, η Ζάκυνθος, η Κέρκυρα, η Ξάνθη παρουσιάζουν τα μεγαλύτερα ποσοστά απόρριψης και στο θηλυκό μαθητικό πληθυσμό της χώρας. Η έρευνα σημειώνει την «αριθμητική υπεροχή των κοριτσιών στις υψηλότερες σχολικές επιδόσεις», συμπληρώνοντας ότι αυτή η υπεροχή επιβεβαιώνεται και από το μεγαλύτερο αριθμό κοριτσιών στις λίστες των εισαγομένων στην ανώτατη εκπαίδευση.

Οπως σημειώνει ο καθηγητής κ. Η. Αθανασιάδης, «το φαινόμενο της μεγαλύτερης εισαγωγής κοριτσιών στα πανεπιστήμια δεν είναι μόνο ελληνικό. Εχει αναφερθεί από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 για τη Γαλλία».

Η διάκριση των δύο φύλων καταργείται στις υψηλότερες βαθμολογικές κλίμακες («πολύ καλά» και «άριστα»). Η Χίος και ο κάμπος της Θεσσαλίας «θερίζουν» τον ανθό των πανελλαδικών επιδόσεων και στους μαθητές και στις μαθήτριες.

Στην κακή λίστα των «κομμένων» του Λυκείου, το υψηλότερο ποσοστό παρουσιάζουν οι μαθητές του Λασιθίου και οι μαθήτριες της Σάμου.